Łagodny przerost gruczołu krokowego (prostaty, stercza) jest schorzeniem, które pojawia się u mężczyzn po skończeniu 45 roku życia. Powiększanie się prostaty jest wynikiem zaburzeń hormonalnych (głównie testosteronu) i dotyka ok. 30% 50 latków, 50% 65 latków i 70% mężczyzn w wieku 80 lat. Proces rozrostu prostaty może trwać nawet kilka lat, na jego wskutek dochodzi do zwiększenia masy gruczołu krokowego, który zaczyna coraz silniej zaciskać się wokół cewki moczowej, powodując pojawienie się objawów takich jak: częste oddawanie moczu, parcie na pęcherz, problemy z rozpoczęciem mikcji, niepełne opróżnieniem pęcherza, konieczność korzystania w toalety w nocy czy zwolniony i osłabiony strumień moczu.
Początkowo objawy mają formę łagodnych i mało nasilonych niemniej jednak wraz z upływem czasu, zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie a nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji takich jak zatrzymanie moczu, uszkodzenie nerek czy nawracające zakażenia dróg moczowych nie dające się wyleczyć antybiotykoterapią. Podstawę diagnozowania łagodnego przerostu prostaty stanowi wizyta u urologa, podczas której lekarz wykonuje badanie per rectum pozwalające mu na ocenę wielkości, symetrii jak i konsystencji gruczołu krokowego. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zleca się również wykonanie badania ogólnego moczu, oznaczenia poziomu PSA z krwi, a czasem również USG doodbytniczego czy uroflowmetrii.
Operacyjne leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego metodą HoLEP (enukelacja prostaty)
Dla kogo przeznaczone jest leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego metodą HoLEP
Metodę stosuje u mężczyzn ze zdiagnozowanym łagodnym przerostem gruczołu krokowego. Wśród wskazań bezwzględnych do przeprowadzenia tego zabiegu wymienia się: kamicę pęcherza moczowego, nawrotowe infekcje układu moczowego (przynajmniej występujące dwukrotne oraz dodatnie wyniki posiewów moczu pomimo leczenia antybiotykiem), nawrotowy krwiomocz (po wykluczeniu zmian nowotworowych pęcherza, moczowodu i nerki), obustronne wodonercze i podwyższona kreatynina oraz zatrzymanie moczu, powodujące konieczność utrzymywania cewnika w pęcherzu. Dodatkowymi (względnymi) wskazaniami do zabiegu są: nieskuteczne leczenie farmakologiczne (i niechęć do codziennego przyjmowania leków ze słabym ich efektem oraz grożącymi działaniami ubocznymi), stale powiększający się gruczoł krokowy w kontrolnych badaniach USG, rosnące PSA i wahające się PSA po wykluczeniu raka stercza obrazem rezonansu magnetycznego i biopsji oraz stale nasilające się dolegliwości. Enukleacja prostaty HoLEP możliwa jest również u pacjentów przyjmujących na stałe leki przeciwkrzepliwe, którzy z tego powodu nie mogą poddać się zabiegowi TURP (przezcewkowej resekcji prostaty). Ważnym faktem jest również ten, że do zabiegu laserowej enuklacji stercza mogą być kwalifikowani pacjenci bez względu na wielkość powiększonego gruczołu krokowego
Na czym polega enukleacja prostaty HoLEP
Celem zabiegu enukelacji prostaty HoLEP jest zmniejszenie objętości gruczołu krokowego, czego dokonuje się przy użyciu lasera stąd też zabieg ten często określany jest mianem laserowej chirurgii prostaty. Zabieg należy do technik minimalnie inwazyjnych. Wykonywany jest w znieczuleniu zewnątrzoponowym, czyli pacjent znieczulony jest tylko od pasa w dół i trwa ok. 40min -2 godzin.
Podczas zabiegu urolog wykorzystuje resektoskop, który wprowadzany jest do ciała pacjenta endoskopowo (bez dokonywania nacięć) a dokładnie przez cewkę moczową. Następnie urolog za pomocą włókna laserowego w całości odpreparowuje rdzeń prostaty. Za pomocą kolejnego urządzenia jakim jest morecelator dzieli rdzeń prostaty na łatwo usuwalne fragmenty i usuwa je z ciała pacjenta również wykorzystując do tego cewkę moczową. Zaletą całej operacji jest fakt, że podczas jej trwania nie jest naruszana zewnętrzna część cewki moczowej w obrębie prostaty, co sprawia, że pacjent szybciej dochodzi do zdrowia i przechodzi proces rekonwalescencji.
Zalety metody HoLEP
Metoda HoLEP jest aktualnie rekomendowana przez większość urologów w operacyjnym leczeniu łagodnego przerostu prostaty z uwagi na fakt:
- bezpieczeństwa procedury – minimalne ryzyko krwawienia oraz konieczności transfuzji krwi
- krótszego czasu cewnikowania (1 -3 dni) w porównaniu do innych metod np. TURP (u 90% pacjentów cewnik usuwany jest na następny dzień po zabiegu)
- lepszego efektu urodynamicznego – od razu po zabiegu u pacjentów obserwuje się lepszy przepływ moczu i większy komfort podczas jego oddawania (u 70–80% pacjentów odnotowano poprawę szybkości przepływu nawet o 600%)
- krótkiego czasu hospitalizacji – pacjent wypisywany jest do domu na następny dzień po zabiegu
- możliwości przeprowadzenia zabiegu bez względu na wielkość prostaty (w przeciwieństwie do wszystkich innych procedur endoskopowych gdzie operacje można wykonywać tylko na prostatach w granicach wielkości 25 do 80 ml)
- możliwości usunięcia całej objętości gruczolaka czyli do 90% objętości całej prostaty
- możliwości pozyskania całej objętości gruczolaka do badania histopatologicznego (ryzyko wykrycia raka prostaty ok. 8%)
- minimalnej inwazyjności procedury – cały zabieg wykonywany jest endoskopowo przez cewkę moczową
- niskiego ryzyka nawrotu dolegliwości i konieczności reoperacji – zwykle u większości pacjentów przeprowadza się tylko jeden taki zabieg w ciągu całego życia. Prawdopodobieństwo ponownego rozrostu prostaty jest bardzo niskie (w metodzie HoLEP 0,7% pacjentów wymaga ponownej operacji do 10 lat od przeprowadzenia zabiegu, w porównaniu do metody TURP gdzie odsetek ten wynosi 10-15%)
- wysokiej skuteczności w leczeniu mężczyzn z zatrzymaniem moczu (ok. 98% mężczyzn nie wymaga ponownego cewnikowania po zabiegu HoLEP, w przypadku techniki TURP odsetek ten wynosi 30%)
Przygotowanie do zabiegu
Celem kwalifikacji do zabiegu konieczne jest odbycie wizyty u lekarza prowadzącego – urologa oraz dostarczenie wyników badań takich jak: USG z oceną zalegania po mikcji, biopsji TRUS lub rezonansu magnetycznego, aktualnego oznaczenia PSA oraz uroflowmetrii. Do konsultacji anestezjologicznej wymagane są aktualne wyniki badań krwi: morfologia, INR, APTT, glukoza, elektrolity, mocznik, kreatynina, grupa krwi oraz ogólne badanie moczu i na posiew. Często podczas wizyty kwalifikującej wykonywane jest także badanie per rectum oraz USG przezodbytnicze, celem dokładnej oceny wielkości gruczołu krokowego.
Postępowanie po zabiegu
Pacjent zostaje wypisany do domu w następnej dobie po zabiegu. W dniu opuszczenia szpitala usuwany jest cewnik oraz pacjent oddaje 3-4 x mocz w obecności lekarza , który następnie ocenia zaleganie. Do aktywności seksualnej można powrócić po 3-4 tygodniach po zabiegu. Na chwilę obecną nie wskazano wpływu zabiegu na osiągnięcie i utrzymanie erekcji, pod warunkiem, że pacjent nie miał z nią problemu wcześniej. Przez ok. 3-4 tygodni po operacji pacjent powinien powstrzymać się od obciążającej i nadmiernej aktywności ruchowej. W tym okresie niewskazane są przede wszystkim sauna oraz jazda na rowerze.
Ryzyka wynikające z zabiegu HoLEP
- wytrysk wsteczny (dopęcherzowy) nasienia – 80-90%
- zwężenie cewki moczowej- 1.5%
- zwężenie szyji pecherza moczowego – 2%
- przetoczenie krwi- 0.1%
Kto wykonuje zabiegi HoLEP?
Krakowski Szpital na Klinach jako pierwsza placówka medyczna w Małopolsce realizuje procedurę operacyjnego leczenia łagodnego przerostu prostaty metodą enukleacji. Krakowski Szpital na Klinach jako pierwsza placówka medyczna w Małopolsce realizuje procedurę operacyjnego leczenia łagodnego przerostu prostaty metodą enukleacji. Zabiegi wykonuje dr Marek Zawadzki od dr Michał Swolkień.
Dr Michał Swolkień
Urolog, specjalizujący się w laserowym usuwaniu tkanki w leczeniu łagodnego przerostu prostaty – inaczej gruczolaka prostaty metodą HoLEP jak również w leczeniu zabiegowym kamicy nerkowej. Absolwent Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, urolog FEBU – uzyskał prestiżowy dyplom Europejskiej Rady Urologii. Członek Towarzystw Urologicznych: Polskiego (PTU), Europejskiego (EAU) i Amerykańskiego (AUA), a także Członek Polskiego i Amerykańskiego Towarzystwa Andrologicznego.
Lek. med. Piotr Skrudlik
Urolog, specjalizujący się w leczeniu łagodnego przerostu prostaty – inaczej gruczolaka prostaty metodą HoLEP jak również w małoinwazyjnych metodach leczenia kamicy układu moczowego (RIRS), biopsji fuzyjnej oraz leczeniu pęcherza nadreaktywnego toksyną botulinową. Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, wydziału w Zabrzu. Członek Europejskiego Towarzystwa Urologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Urologicznego.
Jak umówić się na wizytę kwalifikującą i zabieg
W celu umówienia się na wizytę kwalifikującą, zapraszamy do kontaktu z pracownikami rejestracji naszego szpitala pod numerem telefon: 12 267 40 64 lub mailowo [email protected].
