Wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości

Kryterium ze względu na wskaźnik masy ciała (BMI)

Do chirurgicznego leczenia otyłości kwalifikowane są osoby, u których występuje:

otyłość II stopnia, czyli wskaźnik masy ciała wynosi BMI 35 – 39 kg/m² przy jednoczasowym istnieniu chorób współistniejących takich jak nadciśnienie, cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe, choroba wieńcowa, zespół bezdechu sennego, choroby stawów wymagające leczenia chirurgicznego, bezpłodność u kobiet wynikająca z zespołu policystycznych jajników, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, hiperlipidemia, zespół hipowentylacji spowodowany otyłością.
otyłość III stopnia „otyłość olbrzymia”, czyli wskaźnik masy ciała wynosi BMI ≥40 kg/m². U tych pacjentów można wykonać zabieg bariatryczny nawet przy braku ewidentnych chorób towarzyszących

otyłość I stopnia u osób chorych na cukrzycę typu 2 ze wskaźnikiem masy ciała BMI ≥30-34,9 kg/m². U niektórych wybranych pacjentów, w sytuacji utrzymywania się podwyższonego poziomu cukru pomimo włączenia do leczenia leków doustnych i/lub insuliny należy rozważyć leczenie chirurgiczne przy braku postępów leczenia farmakologicznego. U tych pacjentów potrzebne są liczne badania i konsultacje, a zabieg wykonuje się w warunkach badań klinicznych po uzyskaniu odpowiedniej zgody.

Decyzja o możliwości chirurgicznego leczenia otyłości podejmowana jest każdorazowo na podstawie wizyty kwalifikującej u chirurga bariatry na postawie wywiadu, analizy aktualnych wyników badań jak również wskaźnika BMI oraz analizy wagi i składu ciała pacjenta. Dodatkowo podczas konsultacji lekarz analizuje parametry z wcześniejszych lat dlatego ważne jest dobre przygotowanie się pacjenta do wizyty i zabranie ze sobą informacji dotyczących zmian w wadze ciała w ciągu ostatnich lat, przebytego leczenia jak i ewentualnych chorób, które towarzyszą otyłości.

Kryterium wieku

Zabiegi bariatryczne na ogół wykonywane są u osób pomiędzy 18. a 60. rokiem życia. Po dokładnej analizie korzyści i ewentualnego ryzyka, operacje bariatryczne są też wykonywane u osób młodszych lub starszych. W takim wypadku decyzję o wykonaniu zabiegu każdorazowo poprzedza się wnikliwą analizą stanu zdrowia pacjenta na podstawie przeprowadzonych badań i konsultacji.

Wiek po 65. roku życia

U osób po 65. roku życia należy rozważyć, czy ryzyko okołooperacyjne i pooperacyjne wynikające z interwencji chirurgicznej nie jest większe, niż spodziewane korzyści z operacji. W wybranych przypadkach do operacji bariatrycznych kwalifikowani są pacjenci, którzy ukończyli 65 lat głównie z otyłością olbrzymią, niemniej jednak w tej sytuacji decyzja podejmowana jest w oparciu o wnikliwą analizę stanu zdrowia pacjenta oraz jego wieku biologicznego pacjenta, które nie powinny stanowić zagrożenia dla chorego. U osób w podeszłym wieku korzyści dla chorego wynikające ze spodziewanego ustąpienia chorób towarzyszących muszą w istotny sposób przewyższać ewentualne ryzyka wynikające z operacji.

Wiek przed 18. rokiem życia

Zabiegi bariatryczne u osób przed ukończeniem 18. roku życia są alternatywą dla braku skutecznego leczenia zachowawczego podejmowanego przez okres co najmniej 6 miesięcy czy braku konsekwencji w zmianie nawyków żywieniowych jak i stylu życia. Operację bariatryczną w tej grupie wiekowej bierze się pod uwagę w sytuacji kiedy:

wskaźnik BMI jest większy niż 40 kg/m², a u chorego występuje co najmniej jedna choroba wywołana otyłością taka jak nadciśnienie tętnicze, insulinooporność, cukrzyca typu 2, refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie tkanki tłuszczowej, zaburzenia gospodarki lipidowej, stłuszczenie wątroby, bezdech senny, choroby stawów czy istotne obniżenie jakości życia lub codziennej aktywności
dodatkowo osoby przed 18. rokiem życia muszą: osiągnąć odpowiednią dojrzałość układu kostno-szkieletowego ≥95% i płciową na poziomie 4–5;44 (w skali Tannera), wykazywać dojrzałość emocjonalną na poziomie zrozumienia rodzaju zabiegu oraz ograniczeń, które pociąga za sobą operacja jak również powinni dostarczyć udokumentowaną nieefektywną próbę podjęcia leczenia zachowawczego przez okres co najmniej 6 miesięcy. Koniecznie jest również wsparcie ze strony rodziny i środowiska, w którym żyje pacjent.