Rak szyjki macicy – jak mu zapobiec?
Rak szyjki macicy Polska ma jedne z najwyższych wskaźników zachorowań i umieralności z powodu nowotworów złośliwych szyjki macicy w Europie. Co roku około 2,5 tys. Polek słyszy diagnozę – rak szyjki...
Rak szyjki macicy
Nowotwór szyjki macicy
Co roku około 3,5 tys. Polek słyszy diagnozę – rak szyjki macicy, a połowa z nich nigdy nie wyzdrowieje, ponieważ zgłosiła się do lekarza zbyt późno. Oznacza to, że z 10 kobiet, u których codziennie wykrywa się w Polsce raka szyjki macicy, 5 z nich umiera. Statystyki nie napawają optymizmem, tym bardziej, że zachorowania na raka szyjki macicy dotyczą najczęściej kobiet młodych, aktywnych zawodowo, świadomych zagrożeń zdrowotnych oraz konieczności badań profilaktycznych, ale ich nie wykonujących. U kobiet dbających o regularne badania profilaktyczne takie jak cytologia dość rzadko dochodzi do rozwoju raka inwazyjnego ponieważ to właśnie odpowiednio wczesna diagnostyka pozwala rozpoznać chorobę w stadium przedrakowym. Ponadto, pomimo, że u pacjentki dojdzie do inwazji nowotworowej, to w przypadku kobiet z rozpoznanym rakiem z pierwszym stopniem zaawansowania, diagnoza ta daje ponad 90% szans na wyleczenie. Dlatego w przypadku raka szyjki macicy najważniejsza okazuje się profilaktyka albowiem kilka minut w gabinecie ginekologicznym potrafi uratować damskie życie.
Do czynników rozwoju raka szyjki zalicza się przede wszystkim zarażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który przenoszony jest drogą płciową. Dodatkowo rozwojowi raka sprzyjają inne czynniki takie jak duża liczba partnerów seksualnych, wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego, wieloletnie stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej czy palenie papierosów. Wśród czynników ryzyka wymienia się również częste i nawracające infekcje narządów (chlamydiozę, rzeżączkę, wirus cytomegalii czy opryszczki) jak również uwarunkowania genetyczne czyli fakt występowanie raka szyjki macicy u członków najbliższej rodziny w linii żeńskiej.
Wyleczalność raka szyjki macicy uwarunkowana jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania raka szyjki macicy w momencie stawiania diagnozy, dlatego tak ważne jest i regularne wykonywanie cytologii, która pozwala na wykrycie raka przedinwazyjnego inaczej wewnątrznabłonkowej dysplazji szyjki macicy, która poprzedza wystąpienie nowotworu inwazyjnego.
Rak szyjki macicy – objawy
Rak szyjki macicy to nowotwór, który może rozwijać się nawet od 3 do 13 lat. Na początku choroba ta przebiega przez wiele lat w sposób niemal bezobjawowy powodując niekontrolowany rozrost komórek szyjki macicy i powstanie tzw. komórek atypowych. W miarę upływu czasu komórki atypowe mogą zacząć przybierać coraz bardziej nieprawidłowy wygląd, który określa się mianem zmian dysplastycznych małego lub dużego stopnia, na których to właśnie podłożu zaczyna rozwijać się nowotwór. Wśród objawów raka szyjki macicy wymienia się plamienia i krwawienia kontaktowe, po badaniu ginekologicznym lub stosunku, dłuższe i bardziej obfite niż zazwyczaj krwawienia miesięczne oraz nietypowe krwawienia pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi lub krwawienia u kobiet będących po menopauzie. W zaawansowanym stadium choroby pacjentki uskarżają się na ból podczas stosunku lub dolegliwości bólowe w miednicy i podbrzuszu, promieniujące niekiedy do kości ogonowej, bolesne parcie na stolec i mocz, obrzęki kończyn dolnych czy brudnoszare upławy o przykrym zapachu.
Rak szyjki macicy – typy morfologiczne
Ok. 80% nowotworów szyjki macicy stanowią te wywodzące się z komórek nabłonka płaskiego, pokrywającego zewnętrzną część szyjki tzw. raki płaskonabłonkowe. Pozostałą formę, ok. 5-20% wszystkich zachorowań na raka szyjki maicy stanowią gruczolakoraki, które rozwijają się z komórek położonych są w kanale szyjki, a dokładnie z gruczołów odpowiadających za produkcję śluzu szyjkowego. Nieliczną grupę raka szyjki macicy tylko 1-2% stanowią nowotwory rozwijające się z obu typów wspomnianych wcześniej komórek, lub nowotwory będące chłoniakami, mięskami lub przerzutami z innych narządów. W większości przypadków za rozwój raka gruczołowego i płaskonabłonkowego odpowiadają infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego typu 16 lub 18.
Rak szyjki macicy – diagnostyka
Badaniem pierwszego rzutu służącym diagnozowaniu raka szyjki macicy jest cytologia, podczas której za pomocą specjalnej szczoteczki pobierany jest materiał z tarczy i szyjki macicy. Pobrany w ten sposób materiał trafia do oceny cytologa, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości lekarz ginekolog najczęściej decyduje się na poszerzenie diagnostyki. Do dodatkowo zlecanych badań najczęściej zalicza się kolposkopię, która pozwala na dokładne pobranie fragmentu tkanki z szyjki macicy z miejsca, w którym uwidoczniono podejrzaną zmianę, a w dalszej kolejności wykonanie biopsji kanału szyjki macicy.
Rak szyjki macicy – leczenie
Wybór odpowiedniej metody leczenia raka szyjki macicy podyktowany jest głównie stadium zaawansowania choroby nowotworowej, stopnia naciekania szyjki macicy, bądź okolicznych narządów oraz zależy od faktu pojawienia się przerzutów. W przypadku raka zlokalizowanego wyłącznie w nabłonku szyjki macicy (0 i IA-1), czyli we wczesnym stadium zaawansowania leczenie polega na usunięciu zmiany nowotworowej bez naruszania narządów rodnych pacjentki. Usunięcia zmiany dokonuje się podczas zabiegi konizacji, który polega na stożkowym wycięciu fragmentu szyjki macicy na której pojawiła się zmiana. W przypadku bardziej zaawansowanego stadium nowotworu leczenie chirurgiczne polega na przeprowadzeniu zabiegu histerektomii, czyli usunięcia macicy, jajników, węzłów chłonnych biodrowych i ok. 1/3 długości pochwy w jej górnym odcinku. W niektórych przypadkach konieczne okazuje się również usunięcie węzłów paraaortalnych (wzdłuż aorty i dużej żyły dolnej). U pacjentek w wieku przedmenopauzalnym oraz niskim zaawansowaniem choroby czasami lekarze podejmują decyzję o możliwość przeprowadzenia operacji z zaoszczędzeniem jajników. Zabieg histerektomii można przeprowadzić na drodze chirurgii klasycznej (otwartej) lub technikami małoinwazyjnymi takimi jak laparoskopia czy tą aktualnie najbardziej zaawansowaną technologicznie czyli z wykorzystaniem robota. Histerektomia wykonywana we wczesnym stadium zaawansowania choroby, a dzięki zastosowaniu robota chirurgicznego możliwe jest przeprowadzenie precyzyjnego zabiegu co skutkuje minimalizacją ryzyka uszkodzenia nerwów anatomicznych oraz braku konieczności radykalnego preparowania pęcherza moczowego, które niesie ze sobą ryzyko zaburzeń pęcherza takimi jak nietrzymanie moczu. Operacja z wykorzystaniem systemu robotycznego to również szereg korzyści dla samych pacjentek takich jak zminimalizowane ryzyko infekcji, mniejszy ból pooperacyjny, lepszy efekt kosmetyczny oraz krótszy czas hospitalizacji i rekonwalescencji.
W przypadku bardzo zaawansowanych raków szyjki macicy stosuje się leczenie nieoperacyjne tzw. systemowe w postaci radiochemioterapii lub samej radioterapii.
Drogi Użytkowniku, używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Więcej informacji przeczytasz w naszej Polityce Prywatności.