Tarczyca to niewielki gruczoł dokrewny zlokalizowany w przedniej części szyi tuż pod krtanią, składający się z dwóch płatów oraz łączącej je cieśni. Pomimo swoich niewielkich rozmiarów tarczyca pełni istotną rolę w naszym organizmie ponieważ odpowiada za magazynowanie oraz uwalnianie do krwi dwóch hormonów T4 (tyroksyny) oraz T3 (trójjodotyroniny). To właśnie dzięki tym hormonom regulowana jest m.in. praca układu rozrodczego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego jak również odgrywają one kluczową rolę w przebiegu prawidłowego metabolizmu w naszym organizmie. Funkcjonowanie gruczołu tarczycy sterowane jest przez układ podwzgórzowo-przysadkowy. Za pomocą tyreoglobuliny produkowanej w podwzgórzu, dochodzi do regulacji pracy przysadki, która to z kolei wytwarza hormon tyreotropowy (TSH), stymulujący tarczycę do produkcji swoich własnych hormonów T4 i T3.
Zaburzenia w prawidłowej pracy tarczycy wywołują wiele objawów, które podobne są do symptomów innych schorzeń, zatem do postawienia diagnozy, że z naszą tarczycą dzieje się coś niepokojącego często dochodzi przez przypadek podczas wykonywania rutynowych badań. Do najczęstszych chorób tarczycy należą te, które związane są z nieprawidłowym wydzielaniem przez nią hormonów. W przypadku nadmiernej produkcji hormonów mówimy o nadczynności tarczycy, a w sytuacji kiedy jest ich za mało mamy do czynienia z niedoczynnością tego gruczołu. Druga grupa chorób to te związane ze zmianą wielkości i budowy tarczycy takie jak wole, czyli powiększenie tarczycy, jej nieprawidłowa budowa w postaci łagodnych guzków czy nowotwór tego narządu.
Warto pamiętać, że objawy ze strony nieprawidłowo funkcjonującej tarczycy są często niezauważane lub lekceważone przez samych pacjentów, co może skutkować niepodjęciem leczenia, które może nieść negatywne konsekwencje dla naszego zdrowia.
W naszym ciele działa niezwykły system obronny – układ odpornościowy. Zwykle jest naszym strażnikiem, chroniącym przed wirusami i bakteriami. Ale co się dzieje, gdy ten strażnik gubi się i zaczyna...
Poporodowe zapalenie tarczycy, choć stosunkowo rzadkie, jest stanem, który dotyka od 5 do 10% kobiet po porodzie. Mimo że wiele osób może go nie zauważyć lub przypisywać objawy innym czynnikom,...
Obrzęk śluzowaty, niegdyś nazywany chorobą Gulla, jest jednym z najpoważniejszych objawów związanych z dysfunkcją tarczycy. Jego występowanie jest bezpośrednio związane z niedoborem hormonów tarczycy, szczególnie w przebiegu niedoczynności tarczycy. Choć...
Tarczyca, choć niewielka, pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. To właśnie ten gruczoł produkuje hormony niezbędne do regulacji metabolizmu – tyroksynę (T4) i trijodotyroninę (T3). Zaburzenia pracy tarczycy, takie...
Choroba Gravesa-Basedowa, nazywana także chorobą Basedowa to autoimmunologiczne schorzenie tarczycy, które prowadzi do nadczynności tego gruczołu. Zaburzenie to jest spowodowane nieprawidłową reakcją układu odpornościowego, który atakuje tarczycę, stymulując nadmierną produkcję...
Śpiączka hipometaboliczna, znana również jako śpiączka w przebiegu ciężkiej niedoczynności tarczycy jest stanem zagrożenia życia, który występuje w wyniku zaawansowanej, nieleczonej lub źle kontrolowanej niedoczynności tarczycy. Należy do najcięższych powikłań...
Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy to schorzenie autoimmunologiczne, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tarczycy prowadząc do ich stopniowego uszkodzenia. W efekcie tarczyca staje się niewydolna,...
Niedoczynność tarczycy to jedno z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych. Częstość występowania tej choroby wzrasta z wiekiem, osiągając szczyt u osób powyżej 60. roku życia. W Europie częstość występowania niedoczynności tarczycy wynosi...
Tarczyca to bardzo istotny gruczoł, który za pomocą dwóch hormonów T4 (tyroksyny) oraz T3 (trójjodotyroniny) reguluje pracę metabolizmu naszego organizmu, w zakresie praktycznie wszystkich narządów, w tym układu rozrodczego, sercowo-naczyniowego ...
Choroby tarczycy to stale rosnący problem, który dotyka coraz szerszej grupy pacjentów, a na schorzenia tarczycy niestety dziewięć razy częściej zapadają kobiety. Leczenie chorób tarczycy w większości przypadków polega na...
Do podstawowych metod diagnostycznych chorób tarczycy zalicza się oznaczenie poziomu hormonów (T3, T4 oraz TSH), które wykonywane podczas badania krwi oraz USG tego gruczołu. Badania z krwi pozwalają lekarzom na postawienie diagnozy w zakresie chorób związanych z nieprawidłowym wydzielaniem hormonów tarczycy takich jak jej nadczynność czy niedoczynność. Dodatkowo oznaczenie poziomu przeciwciał tzw. anty: TPO, Tg lub TSHR pozwalają na ustalenie przyczyn zaburzeń tarczycy takich jak choroba Hashimoto czy Gravesa-Basedova. Poza regularną kontrolą poziomu hormonów warto również zwracać uwagę na wszystkie niepokojące zmiany w obrębie szyi takie jak powiększenie jej obwodu czy pojawiające się guzki, które zawsze powinny być skonsultowane przez specjalistę jak również poddane szerszej diagnostyce w postaci USG. Badanie USG pozwala na ocenę rozmiaru tarczycy oraz przytarczyc jak również dostarcza lekarzom informacji na temat ewentualnie toczącego się w obrębie tego gruczołu stanu zapalnego. Dodatkowo dzięki USG możliwe jest wykrycie guzków tarczycy oraz zbadanie ich wielkości, kształtu, położenia względem sąsiednich struktur oraz zobrazowanie obecności zwapnień. Podczas USG tarczycy badane są również okoliczne struktury takie jak ślinianki, węzły chłonne, przytarczyce czy duże naczynia. W przypadku wykrycia guzków tarczycy w uzasadnionych przypadkach lekarz może zlecić wykonanie badania dodatkowego, którym jest biopsja tarczycy. Biopsja jest badaniem podczas, którego za pomocą niewielkiego nakłucia pod kontrolą USG dokonuje się pobrania wycinka z guzka tarczycy. Badanie to rekomendowane jest głównie pacjentom, u których zmiany guzkowe przekraczają wielkość 1 cm, a ich tempo powiększania się lub wygląd budzą zaniepokojenie lekarza. Za pomocą biopsji tarczy można dokonać oceny, czy podejrzany guzek ma charakter łagodny czy złośliwy.
Objawy nieprawidłowo funkcjonującej tarczy są nieswoiste dlatego też pacjenci często mylą je z uczuciem przemęczenia czy osłabieniem. Do rozpoznania choroby w obrębie tarczycy w wielu przypadkach dochodzi podczas rutynowych wizyt kontrolnych, niekiedy już po wielu latach od wystąpienia pierwszych oznak choroby podstawowej. W przypadku nadczynności tarczycy pacjenci najczęściej uskarżają się na uczucie gorąca, wzmożoną potliwość, drżenia rąk czy uczucie kołatania serca. Wielu chorych wśród objawów wymienia również wypadanie włosów, bezsenność, spadek masy ciała czy osłabienie siły mięśniowej. Natomiast niedoczynności tarczycy w głównej mierze towarzyszą objawy depresyjne oraz spadek sprawności intelektualnej. Dodatkowo do symptomów niedoczynności zalicza się uczucie ciągłego zimna, przewlekłego zmęczenia jak również wzrost masy ciała i spowolnienie czynności serca. Guzki i powiększenie samej tarczycy w większości przypadków nie wywołują żadnych objawów, a do symptomów takich jak uczucie ucisku w okolicy szyi, duszności czy trudności w połykaniu dochodzi zazwyczaj w sytuacji kiedy zmiany przybiorą już spore rozmiary.
Wskazaniem do operacyjnego leczenia tarczycy w postaci radykalnego jej usunięcia lub tylko fragmentu, czyli płata jest przede wszystkim zdiagnozowany rak tarczycy lub istnienie jego podejrzenia. Dodatkowo decyzja o konieczności przeprowadzenia interwencji chirurgicznej podejmowana jest również w przypadku pacjentów, u których obecność dużego wola powoduje objawy utrudniające normalne funkcjonowanie takie jak duszności, trudności w przełykaniu czy powoduje ucisk i przewężenie tchawicy czy żył szyjnych. Inną grupą pacjentów kwalifikowanych do zabiegów są ci, u których obserwuje się szybki rozrost wola pomimo zastosowanego leczenia jak również, u których zmiana ogniskowa ma średnicę większą niż 4 cm. Zabiegi przeprowadzane są również ze wskazań względnych tzw. estetycznych w sytuacji występowania tzw. wola olbrzymiego nawet kiedy zachowana jest prawidłowa funkcja tarczycy.
