Czym jest staw biodrowy?

Staw biodrowy to staw kulisty, tworzony przez panewkę i znajdującą się w niej głowę kości udowej. Panewka to struktura powstająca na połączeniu kości miednicy: biodrowej,

kulszowej i łonowej.

Czym jest dysplazja stawu biodrowego?

Dysplazja stawu biodrowego wynika z nieprawidłowości w rozwoju

stawu biodrowego. Prowadzą one do zbyt płytkiego pokrycia głowy kości udowej przez panewkę i wynikającej z tego częściowej utracie kontaktu między nimi (podwichnięcie), lub całkowitej utracie kontaktu (zwichnięcie).

Jakie są objawy dysplazji stawu biodrowego?

U najmniejszych dzieci, do 3 miesięcy po urodzeniu o dysplazji świadczy możliwość zwichnięcia i nastawienia stawu biodrowego (objawy Barlowa i Ortolaniego). Obecność tych objawów powinna być zweryfikowana przez lekarza u każdego noworodka.

Po ukończeniu 3 miesiąca życia, objawy te mogą już nie występować, ze względu na rozwinięcie zrostów w obrębie stawu biodrowego. Wtedy bardziej charakterystyczne jest skrócenie kończyny.

U starszych dzieci przykurcze powodują ograniczenie zakresu ruchu w stawie biodrowym. Coraz bardziej zaznacza się różnica w długości kończyn. Oba te czynniki prowadzą do powikłań dysplazji występujących poza stawem biodrowym, czyli rozwinięcia skrzywienie kręgosłupa.

Co w przypadku, jeśli dojdzie do przeoczenia dysplazji stawu biodrowego?

Nieleczona dysplazja prowadzi do postępującej destrukcji stawu biodrowego i w konsekwencji rozwinięcia choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego.

Jakie są wskazania do leczenia operacyjnego dysplazji stawu biodrowego?

Wskazaniem do leczenia zabiegowego dysplazji jest nieskuteczność leczenia zachowawczego lub brak jego podjęcia przed ukończeniem 18 miesiąca życia.

Na czym polega taka operacja?

Jest to najczęściej zabieg rekonstrukcji panewki stawu biodrowego, który polega na

zmianie orientacji kości miednicy i/lub kości udowej względem siebie, co pozwala na odtworzenie prawidłowych warunków geometrycznych w obrębie stawu biodrowego.

Istnieje wiele metod rekonstrukcyjnych. Najabardziej popularne z nich to:

  • Metoda Saltera – przeznaczona dla młodszych dzieci, u których wzrost kostny w obrębie miednicy nie został zakończony. Podczas operacji wykonywane jest jedno cięcie przez kości biodrową i kulszową.
  • Metoda Triple’a – przeznaczona dla starszych dzieci, ale u których wzrost kostny w obrębie miednicy również się jeszcze nie zakończył. Jedno cięcie wykonywane jest identycznie jak w metodzie Saltera. Następnie wykonywane są dwa kolejne cięcia przez kość łonową.
  • Metoda Degi – preferowana wśród pacjentów z chorobami nerwowo-mięśniowymi. Wykonywane są niepełnie cięcia wokół panewki stawu biodrowego.

Podczas operacji mogą zostać wykorzystane śruby lub inne zespolenia kostne zapewniające dodatkową stabilizację zreorientowanych w przestrzeni kości.

Jak wygląda okres rekonwalescencji zabiegu rekonstrukcji stawu biodrowego?

Pacjent pozostaje w szpitalu od 3 do 5 dni po operacji. Od pierwszego dnia po zabiegu powinien chodzić z kulami przez 6 do 8 tygodni. Wymagana jest rehabilitacja, która potrwa wiele tygodni, z sukcesywnym zwiększaniem obciążania operowanej kończyny. Istotna jest współpraca z lekarzem i fizjoterapeutą oraz ścisłe przestrzeganie zaleceń.

Pierwsza wizyta kontrolna ma miejsce zazwyczaj ok. 3 tygodnie po operacji.

Powrót do szkoły lub pracy trwa do 3 miesięcy, natomiast powrót do aktywności sportowej trwa między 6 do 12 miesięcy.

Artykuł powstał przy udziale: Krzysztof Starszak, lek. med. Maciej Otworowski.