Wypadanie macicy – objawy, przyczyny, leczenie

Wypadanie macicy inaczej nazywane obniżeniem narządów rodnych to schorzenie, które dotyka głównie kobiet po porodzie, wieloródek jak również pań w okresie menopauzy. Do zaburzeń statyki narządu rodnego dochodzi na skutek rozciągnięcia mięśni pochwy, miednicy i odbytu. Wypadanie macicy to choroba, która może utrudnić codzienne funkcjonowanie dlatego nie warto jej ignorować i podjąć specjalistyczne leczenie. O tym czy jest wypadanie macicy, kto jest najbardziej na nie narażony oraz jakie są objawy jak i metody leczenia tego schorzenia rozmawiamy z dr Anną Golką – Leszczyńską – specjalistą ginekologii z krakowskiego Szpitala na Klinach.

Wypadanie macicy – które kobiety są najbardziej narażone?

Wypadanie macicy o młodych kobiet jest najczęściej konsekwencją trudnego, skomplikowanego porodu, urodzeniem dziecka o masie powyżej 4 kg jak również może pojawić się w wyniku urodzenia wielu dzieci, czyli u wieloródek. Drugą grupą kobiet narażoną na obniżenie narządów rodnych są panie wieku menopauzalnym. W ich przypadku dochodzi do zaburzenia gospodarki hormonalnej na skutek obniżenia poziomu estrogenu. Jego niedobór prowadzi do zmniejszenia produkcji kolagenu przez co mięśnie i tkanki narządów rodnych oraz ich podpierających tracą swoją jędrność i elastyczność, co prowadzi do ich obniżenia a następnie do wypadania. Wśród innych czynników zwiększających ryzyko obniżenia narządów rodnych wymienia się również wykonywanie pracy, która wiąże się z dźwiganiem ciężkich przedmiotów jak również uprawnianie niektórych sportów np. podnoszenia ciężarów. Wypadaniu macicy mogą sprzyjać również otyłość a także niektóre choroby układu oddechowego i długotrwałe zaparcia na skutek, których dochodzi do zwiększenia się ciśnienia w jamie brzusznej  a co za tym idzie zwiększonego nacisku na narządy rodne w wyniku czego osłabieniu ulegają struktury, które je podtrzymują. Obniżenie narządów rodnych może być również uwarunkowane genetycznie oraz pojawiać się w wyniku chorób tkanki łącznej takich jak zespół Marfana czy Ehlersa-Danlosa.

Wypadanie macicy – objawy

Oprócz faktu, że wypadanie macicy wiąże się z dużym dyskomfortem może ono powodować również wiele nieprzyjemnych objawów, których występowanie uzależnione jest od stopnia zaawansowania tego zaburzenia. Warto pamiętać, że nieleczone obniżenie narządów rodnych może prowadzić nie tylko do bardziej skomplikowanego leczenia ale przede wszystkim do nasilenia się objawów takich jak zaparcia, hemoroidy czy nawracające infekcje układu moczowego. Wśród objawów wypadania macicy wymienia się najczęściej:

• ból w podbrzuszu
• ból pleców w okolicy lędźwiowej
• nietrzymanie gazów i stolca
• uczucie niecałkowitego wypróżnienia
• nietrzymanie moczu
• częstsze oddawanie moczu
• uczucie parcia na pęcherz
• uczucie pełności pęcherza lub jego niekompletnego wypróżnienia
• uczucie pełności w pochwie/kroczu
• uczucie parcia i ciężkości w pochwie/kroczu
• poczucie wysuwania się „czegoś” z pochwy
• bolesność podczas współżycia
• niemożność odbycia stosunku seksualnego
• u kobiet miesiączkujących – nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych

Wypadanie macicy leczenie nieoperacyjne

Leczenie wczesnego stadium zaawansowania wypadania macicy  w większości przypadków polega na leczeniu farmakologicznym, a dokładnie na aplikowaniu dopochwowo preparatów zawierających estrogen celem wzmocnienia jędrności ścian narządów rodnych. Terapia farmakologiczna sprawdza się głównie u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, u których utrata elastyczności mięśni miednicy spowodowana jest malejącą produkcją estrogenów. W terapii obniżenia narządów rodnych stosuje się również pessary, czyli elastyczne krążki dopochwowe, które mają za zadanie podeprzeć obniżone narządy jak również unieść je do naturalnej pozycji. W leczeniu zachowawczym bardzo ważna jest również rehabilitacja uroginekologiczna polegająca na wykonywaniu ćwiczeń Kegla, wzmacniających mięśnie dna miednicy oraz na elektrostymulacji mięśni dna miednicy.

Wypadanie macicy – leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne wypadania macicy rekomendowane jest pacjentkom z zaawansowanym stadium choroby, w którym macica wysuwa się na zewnątrz. Dodatkowymi wskazaniami do zabiegu są również nasilające się dolegliwości bólowe, nietrzymanie moczu oraz dolegliwości spowodowane powstałymi uchyłkami w pęcherzu moczowym. Warto pamiętać, że leczenie operacyjne ma za zadanie nie tylko wyeliminować objawy choroby ale również przywrócić pacjentkom komfort i jakość życia.

Do niedawna głównym operacyjnym sposobem leczenia wypadania macicy było jej chirurgiczne usunięcie (zabieg histerektomii), jednak skutkiem ubocznym tego zabiegu często było obniżenie i wypadanie pochwy. Współczesna medycyna oferuje wiele możliwości leczenia wypadania macicy wśród, których najczęściej wykorzystuje się zabiegi podwieszania macicy z wykorzystaniem specjalnej siatki lub operację podwieszenia macicy do kości krzyżowej. Zabiegi te można wykonać metodą klasyczną (otwartą) ale również technikami małoinwazyjnymi takimi jak dostęp przezpochwowy, czy z użyciem laparoskopu lub robota chirurgicznego.

Jak zapobiegać wypadaniu macicy?

Warto pamiętać, że wypadaniu macicy tak jak innym schorzeniom można zapobiegać jak również opóźniać proces rozwoju choroby za pomocą profilaktyki. Wszystkim paniom poleca się systematyczne wykonywanie ćwiczeń Kegla, dzięki którym wzmacnia się mięśnie gładkie pochwy. Dodatkowo kobiety powinny unikać noszenia ciężkich przedmiotów, biegania po twardej powierzchni oraz skakania po trampolinie ponieważ aktywności te powodują osłabienie mięśni dna miednicy. U pacjentek ze zdiagnozowanym wypadaniem macicy oprócz powyższych wskazówek rekomenduje się  dodatkowo wyrównanie gospodarki hormonalnej oraz stosowanie dopochwowo kremów lub globulek zawierających estrogeny.