Termoablacja mikrofalowa guzów wątroby
Termoablacja mikrofalowa to zabieg stosowany w leczeniu nieresekcyjnych, pierwotnych lub przerzutowych guzów narządów miąższowych takich jak wątroba, nerki, czy płuca, w którym do usunięcia nowotworu wykorzystuje się energię cieplną. Metoda ta rekomendowana jest pacjentom, którzy nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego z powodu zbyt dużej masy guza (pow. 5 cm), licznych zmian ogniskowych jak i lokalizacji zmiany nowotworowej w sąsiedztwie ważnych życiowo narządów lub dużych naczyń krwionośnych. Zabieg Termoablacji mikrofalowej zaliczany jest do metod małoinwazyjnych, przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym przez co często bywa alternatywą dla pacjentów w ciężkim stanie. Celem leczenia zabiegowego z wykorzystaniem termoablacji mikrofalowej jest w większości przypadków zmniejszenie masy guza oraz dolegliwości bólowych jak również skrócenie czasu do kontynuacji leczenia systemowego w postaci np. chemioterapii. O tym jak wygląda zabieg termoablacji mikrofalowej w przypadku guzów wątroby rozmawiamy z dr. n. med. Ryszardem Wierzbickim – chirurgiem onkologiem z krakowskiego Szpitala na Klinach.
Na czym polega termoablacja mikrofalowa?
W zabiegach termoablacji mikrofalowej wykorzystywana jest energia fal elektromagnetycznych, która następnie zamieniana jest na energię cieplną. W przypadku tej metody to właśnie fale elektromagnetyczne powodują drganie cząstek wody w tkance, wytwarzanie ciepła i w konsekwencji niszczenie nowotworu. Ciepło kierowane jest bezpośrednio do komórek nowotworowych za pomocą specjalnej elektrody/igły, którą chirurg wprowadza najczęściej przezskórnie, tj. bez konieczności otwierania pacjenta. Termoablacja mikrofalowa jest metodą nowszą od zabiegu wykorzystującego prąd wysokiej częstotliwości, która pozwala na bardziej jednolite i dokładne niszczenie komórek nowotworowych.
Jak wygląda zabieg termoablacji mikrofalowej guzów wątroby?
W razie konieczności w okresie przedoperacyjnym na podstawie danych obrazowych pozyskanych przy pomocy tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego przygotowane jest obrazowanie 3D w rzeczywistości mieszanej. Trójwymiarowy hologram, który odzwierciedla prawdziwą strukturę obrazowanego obszaru anatomicznego pozwala chirurgowi na precyzyjne określenie położenia zmian nowotworowych względem dróg żółciowych, naczyń tętniczych i żylnych a co za tym idzie na dokładne zaplanowanie operacji. Technologia ta wykorzystywana jest również w czasie operacji, co pozwala na dokładne zniszczenie zmian nowotworowych i uniknięcie powikłań śródoperacyjnych.
Zabiegi termoablacji mikrofalowej guzów wątroby można przeprowadzać laparoskopowo lub z otwartego dostępu chirurgicznego jednak najczęściej wykonuje się je przezskórnie w znieczuleniu ogólnym lub w sedacji. Całość zabiegu odbywa się pod kontrolą badań obrazowych takich jak USG lub tomografia komputerowa, które pozwalają na precyzyjne umieszczenie igły/sondy w guzie wątroby i zniszczenie zarówno zmiany nowotworowej jak i niewielkiego marginesu tkanek wokół niej. Na początku zabiegu chirurg lokalizuje guz, który ma być poddany termoablacji i za pomocą USG wprowadza do niego elektrodę, której średnica wynosi zaledwie półtora milimetra. Następnie po uruchomieniu generatora niszczone są tkanki guza npl do średnicy 5,47 cm. W przypadku zmian wieloogniskowych następuje przesuwanie elektrody, wkłuwanie jej i przepuszczanie fal elektromagnetycznych do kolejnej zmiany. Ważną informacją jest ta, że w trakcie trwania zabiegu elektrody można wkłuwać w guzy wątroby wielokrotnie wytwarzając w ten sposób nakładające się na siebie sfery zniszczenia, dzięki czemu chirurg ma możliwość uzyskania rozległych i dowolnych kształtów sfer ablacji komórek nowotworowych.
W zależności od ilości guzów poddawanych termoablacji mikrofalowej czas trwania zabiegu wynosi od godziny do dwóch. Po zakończeniu zabiegu elektroda wyjmowana jest z ciała pacjenta a niewielkie nacięcie w skórze zaklejane jest plastrem. Z uwagi na małą inwazyjność zabiegu i niewielkie nacięcie chirurgiczne, nie ma konieczności zakładania szwów a pacjent może opuścić szpital już 1-2 dni po zabiegu. Ewentualnie powikłania po zabiegu termoablacji mikrofalowej takie jak krwawienie czy ropień występują niezwykle rzadko, a u niektórych pacjentów może dojść do czasowego pogorszenia czynności wątroby. Po zabiegu, jak u większości pacjentów onkologicznych konieczne są wizyty kontrolne połączone z analizą wyników badań diagnostycznych takich jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub USG oraz oznaczanie raz na 3 do 6 miesięcy poziomu AFP, AspAT, AlAT i GGTP.
Warto pamiętać, że zabieg termoablacji mikrofalowej guzów wątroby ma swoje techniczne ograniczenia, nie zapobiega on nawrotom choroby jak i ewentualnym przerzutom, ale zdaniem specjalistów jest skuteczny i daje 85% szans na zniszczenie zmian.
Korzyści dla pacjentów z wykorzystania termoablacji mikrofalowej w przypadku guzów wątroby
Zabieg termoablacji mikrofalowej zaliczany jest do technik małoinwazyjnych, które wiążą się z niewielkim urazem chirurgicznym. Termoablację cechuje również wysoka precyzja przeprowadzenia procedury, krótki czas jej trwania oraz możliwość jej przeprowadzenia w bezpośrednim sąsiedztwie newralgicznych struktur anatomicznych np. naczyń krwionośnych, nerwów, mięśni, czy przewodów żółciowych. Z tego też powodu dla pacjentów w różnym stanie klinicznym i z różnym stopniem zaawansowania nowotworu jest on procedurą bezpieczną, która może być powtarzana. Warto jednak pamiętać, że Termoablacja Mikrofalowa nie stanowi jednak alternatywy dla tradycyjnych operacji. Tą metodę leczenia stosuje się bowiem w bardzo trudnych i nieresekcyjnych nowotworach wątroby celem zmniejszenia masy guza i umożliwienia pacjentowi skorzystania z leczenia uzupełniającego takiego jak chemioterapia. Głównym celem zabiegu jest złagodzenie dolegliwości bólowych i przedłużenie życia pacjentów u których zdiagnozowano tzw. „nieuleczalne” nowotwory.
