Seks po operacjach ginekologicznych wiążących się z usunięciem macicy, jajników lub szyjki macicy
Wiele kobiet, w tym głównie pacjentek onkologicznych musiało poddać się operacjom ratującym życie, podczas, których zostały usunięte macica, jajniki czy szyjka macicy. Część z nich pomimo powrotu do zdrowia nie odzyskuje jednak ochoty na seks. Dzieje się tak z obawy przed utratą kobiecości i ponownym rozpoczęciem życia seksualnego jak również strachem, czy partner będzie w stanie wyczuć, że kobieta została czegoś pozbawiona. Panie mogą odrzucić te obawy, ponieważ mężczyzna nie odczuje zmian w ciele partnerki, a z pewnością odczuje jej zmianę w nastawieniu do intymnych zbliżeń. W artykule w rozmowie z dr Anną Golką – Leszczyńską – ginekolog ze Szpitala na Klinach, przybliżamy temat życia seksualnego po radykalnych operacjach ginekologicznych oraz jakich skutków tych zabiegów można się spodziewać.
Na czym polegają radykalne zabiegi ginekologiczne?
Warto pamiętać, że operacje radykalne tzn. wiążące się z wycięciem macicy, jajników czy szyjki macicy to w większości przypadków zabiegi ratujące kobiece życie, albowiem decyzję o ich przeprowadzeniu podejmuje się głównie w przypadku wykrycia nowotworów złośliwych takich jak rak trzonu i szyjki macicy lub endometrium. Wskazaniami nieonkologicznym do przeprowadzenia tego typów zabiegów są przede wszystkim bardzo silne krwawienia z dróg rodnych z powodu mięśniaków lub niemożliwość ich usunięcia w inny sposób jak również torbiele i guzy jajników, które z uwagi na swoje rozmiary nie pozwalają na operacje oszczędzające. Najbardziej radykalnym zabiegiem ginekologicznym jest histerektomia, podczas, której może zostać usunięty włącznie trzon macicy (histerektomia częściowa), macica, jej trzon, szyjka macicy, a w niektórych przypadkach także jajniki i jajowody (histerektomia całkowita z przydatkami) lub zabieg podczas, którego oprócz macicy i szyjki macicy usuwana jest także górna część pochwy i okoliczne węzły chłonne (histerktomia radykalna). Zabieg histerektomii to potężna ingerencja w kobiecość dlatego tak ważne jest aby wykonać go z jak najmniejszą inwazyjnością, czyli jeżeli jest to możliwe to metodą laparoskopową lub z użyciem robota. Wykorzystanie metod minimalnie inwazyjnych z pewnością pozwala pacjentkom uniknąć uciążliwych dolegliwości bólowych jak i ryzyka powikłań, ale także dodatkowego stresu związanego z długim pobytem w szpitalu czy cięższym przebiegiem rekonwalescencji.
Co ulega zmianie po zabiegach ginekologicznych?
Zabieg ginekologiczny wiążący się z usunięciem danego narządu rodnego dla wielu kobiet oznacza poczucie utraty kobiecości, jak również pojawienie się obawy o zadowalającą jakość życia seksualnego. W sytuacji, kiedy wiemy, że to właśnie strach i dyskomfort psychiczny przed wznowieniem życia seksualnego są głównymi przyczynami niechęci podjęcia współżycia, zawsze warto skorzystać ze specjalistycznej pomocy u psychologa lub seksuologa, którzy z pewnością okażą się pomocni w wytłumaczeniu pacjentce, że brak narządów rodnych tak naprawdę nie wpływa na atrakcyjność samej kobiety. Dodatkowo pacjentki często zastanawiają się, czy utrata narządów wpłynie na ich odczucia i zadowolenie z pożycia intymnego, tutaj najlepszym lekarstwem jest wsparcie partnera i poczucie, że pomimo zabiegu nadal można czerpać przyjemność z seksu. Dodatkowo trzeba pamiętać, że większość radykalnych zabiegów ginekologicznych wykonywanych jest z uwagi na dolegliwości towarzyszące danej chorobie takie jak częste, obfite i nawracające krwawienia czy dokuczliwe bóle podbrzusza, które po operacji znikają. Zniwelowanie tych dotychczasowych dolegliwości często wbrew pozorom przekłada się na polepszenie relacji intymnych i zwiększoną chęć do zbliżeń.
Czy to prawda, że po operacjach ginekologicznych spada libido?
Spadek libido dotyczy głównie pacjentek u których konieczne było usunięcie jajników lub zabieg wpłynął na pogorszenie ich ukrwienia. To właśnie jajniki odpowiedzialne są za produkcję testosteronu oraz estrogenów które to regulują nasz apetyt na seks, a wraz z ich utratą może dojść do spadku hormonów, a co za tym idzie zapotrzebowania na aktywność seksualną. W tego typu przypadkach rekomendowane jest przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej, przy czy warto pamiętać o odpowiednim doborze dawki, aby zbyt wysoki poziom tych hormonów w kobiecym organizmie nie wywołał niepożądanych skutków ubocznych. Innym negatywnym skutkiem operacji ginekologicznych, często zgłaszanym przez pacjentki jest suchość pochwy, która stanowi źródło dyskomfortu podczas zbliżenia, dolegliwości bólowych oraz często jest przyczyną otarć. Temu akurat łatwo zaradzić stosując żele intymne lub nawilżające, które oprócz tego, że przyczyniają się do nawilżenia pochwy to również są pomocne w odbudowie błony śluzowej.
Czy po operacjach ginekologicznych kobiety mogą mieć mniejszą przyjemność z odczuć seksualnych?
Najwięcej tego typu opinii można usłyszeć od pacjentek, u których zabieg wiązał się z koniecznością usunięcia macicy. Co prawda większość z pań osiąga najczęściej orgazm łechtaczkowy lub pochwowy, więc teoretycznie w kwestii doznań seksualnych nie powinno się nic zmienić. Niestety to właśnie macica odpowiada za charakterystyczne skurcze podczas orgazmu w związku z tym wraz z jej usunięciem pacjentki określają swoje doznania za słabsze lub niepełne. Dodatkowo u pacjentek będących po zabiegu histerektomii może dojść do zmniejszonego odczuwania bodźców seksualnych w łechtaczce, czy wargach sromowych, które są wynikiem usunięcia macicy, odpowiadającej za splot licznych sieci nerwowych.
Czy w przypadku zabiegów związanych z koniecznością skrócenia pochwy partner odczuje różnicę w jakości zbliżeń?
W przypadku, kiedy interwencja chirurgiczna wiązała się z koniecznością skrócenia pochwy, to z pewnością może ona wpłynąć na zmniejszenie przyjemności odczuwanej z seksu, ale po stronie kobiety. Dlatego warto wówczas zadbać o odpowiednie dostosowanie techniki sztuki miłosnej, poprzez wybieranie pozycji, które umożliwią kobiecie kontrolę głębokości penetracji – przeważnie najlepsza jest ta, w której kobieta znajduje się na górze. Warto również wyczulić samego partnera na delikatność w zbliżeniach oraz przywiązywanie większej wagi do stymulacji miejsc erogennych takich jak łechtaczka. Pomimo faktu skrócenia pochwy partner nie odczuje w ciele kobiety żadnych braków jak również nie wpłynie to na odczuwanie przez niego różnicy w trakcie zbliżeń.
Kiedy możliwe jest podjęcie aktywności seksualnej po operacji ginekologicznej?
Termin powrotu do życia seksualnego uzależniony jest przede wszystkim od rodzaju zabiegu jak i techniki, którą został on przeprowadzony. W większości przypadków okres wstrzemięźliwości seksualnej wynosi ok. 4 do 6 tygodni. Inaczej sytuacja ma się w przypadku zabiegów wykonywanych techniką otwartą lub przezpochwową, gdzie ten czas może się wydłużyć z uwagi na konieczność zagojenia się blizn oraz ustanie wydzieliny z pochwy lub krwawienia. Warto dodać, że powrót do seksu po zabiegu jest indywidualną kwestią każdej pacjentki i nawet jeżeli kobieta nie czuje się gotowa do zbliżeń po upływie paru tygodni, nie powinno jej to martwić. To na co należy zwrócić uwagę to z pewnością fakt, że pierwsze zbliżenia mogą być przyczyną niewielkiego bólu lub dyskomfortu, który u większości pacjentek mija w naturalny sposób wraz z upływem czasu.
Czy biorąc pod uwagę szereg niedogodności, które mogą wystąpić po radykalnych zabiegach ginekologicznych, warto zdecydować się na leczenie?
Zdecydowanie tak! Operacji ginekologicznych nie można odkładać na później, tym bardziej, że w wielu przypadkach potrzeba ich wykonania oznacza poważne choroby takie jak nowotwór. W tych sytuacjach najważniejsza jest ochrona kobiecego zdrowia a czasami życia, niezależnie od skutków jakie niesie ze sobą zabieg. Trzeba pamiętać, że radykalne operacje ginekologiczne to walka z chorobą, a nie kobiecością, a brak jajników czy macicy nie powodują, że kobiety te są mniej atrakcyjne. Nie ma bardziej błędnego myślenia. Szczególnie ważna jest rzetelna informacja dla pacjentek dotycząca wszystkich konsekwencji zabiegu ginekologicznego oraz wsparcie ze strony najbliżej rodziny i partnera.
