Robot chirurgiczny – sojusznik w walce z rakiem prostaty

Robot chirurgiczny to cenna alternatywa dla tradycyjnych technik wykorzystywanych w chirurgii. Łączy w sobie zalety niskiej inwazyjności z niezrównaną precyzją działania, przewyższającą możliwości wcześniejszych rozwiązań.  Chirurg otrzymuje transmisję obrazu z wnętrza ciała, obszar operacji jest widoczny w znacznym powiększeniu, komputer przekłada gesty operatora na ściśle określone ruchy narzędzi chirurgicznych zamocowanych do interaktywnych ramion urządzenia. Dlatego robot jest tak chętnie wykorzystywany w skomplikowanych zabiegach, w tym w  leczeniu raka prostaty.

Rak prostaty, zwany także rakiem gruczołu krokowego, jest jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów u mężczyzn. Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w naszym kraju w 2020 r. u ponad 14 000 mężczyzn zdiagnozowano raka prostaty a blisko 5800 mężczyzn umarło z jego powodu. Ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem – według statystyk z chorobą najczęściej zmagają się Panowie po ukończeniu 45-50 roku życia. Z wiekiem gruczoł krokowy każdego mężczyzny powiększa się tzn. następuje przerost prostaty. O raku prostaty mówimy wtedy, gdy w gruczole krokowym zaczyna rozwijać się guz.

Jaką rolę odgrywa gruczoł krokowy?

Aby zrozumieć chorobę nowotworową gruczołu krokowego należy w pierwszej kolejności poznać rolę, jaką odgrywa, oraz jego ogólną anatomię. Gruczoł krokowy należy do układu moczowo-płciowego, a do jego funkcji należy zaliczyć: trzymanie moczu, produkcję wydzieliny wchodzącej w skład spermy, jak też wyprowadzenie spermy z cewki moczowej.

Gruczoł ten zlokalizowany jest pod pęcherzem moczowym, w miednicy mniejszej – w okolicy krocza. Przylega do ściany odbytu, a w jego wnętrzu znajduje się cewka moczowa, która przechodzi przez cały narząd. Te cechy anatomiczne sprawiają, że chirurgiczne leczenie raka prostaty jest wymaga niezwykłej precyzji.

Zachorowalność na raka gruczołu krokowego

Wśród czynników wpływających na zachorowalność na raka prostaty znajduje się przede wszystkim wiek.  Nowotwór najczęściej dotyka mężczyzn po 45-50. roku życia, po 70 roku życia ma go aż 50% mężczyzn. O zachorowalności na raka prostaty decydują także uwarunkowania genetyczne. Przyjmuje się, że jeśli u krewnego I stopnia zdiagnozowano raka, mężczyźni z nim spokrewnieni są dwukrotnie bardziej narażeni na zachorowanie, niż ci, u których w rodzinie nie wykryto nowotworu. Znaczenie mają  również czynniki związane z ze stylem życiem, takie jak złe nawyki żywieniowe, palenie tytoniu czy spożycie alkoholu.

Warto zatem zatroszczyć się o własna kondycję zdrowotna wprowadzając dietę oraz aktywność fizyczną, a także zrezygnować z palenia papierosów.

Profilaktyka i diagnozowanie raka prostaty

Coroczne wizyty u specjalisty urologa, szczególnie mężczyzn po 45. roku życia są dobrą praktyką,  która pozwala na wczesne wykrycie raka i zwiększa szanse na szybki powrót do zdrowia. Samo zaś zdiagnozowanie nowotworu gruczołu krokowego odbywa się na podstawie badań enzymu PSA, czyli swoistego antygenu sterczowego, znajdującego się we krwi. Oprócz wyników PSA urolog powinien zbadać pacjenta per rectum, czyli skontrolować prostatę przez odbytnicę. Gdy choć jedno z tych badań wzbudzi wątpliwość lekarza, następnym krokiem w rozpoznaniu raka prostaty powinna być biopsja pod kontrolą ultrasonograficzną lub tzw. Biopsja fuzyjna podczas której nakładamy obraz wcześniej wykonanego rezonansu magnetycznego na obraz ultransonograficzny .W razie wątpliwości co do zasadności wykonania biopsji prostaty, istnieje również możliwość wykonania tzw. płynnej bioposji SelectMDx™, która jest nieinwazyjnym, zaawansowanym technologicznie badaniem genetycznym wykonywanym z próbki moczu. Umożliwia precyzyjną ocenę ryzyka obecności agresywnego nowotworu prostaty i, w konsekwencji, zasadną kwalifikację badanego do inwazyjnej biopsji igłowej prostaty.

Leczenie raka prostaty

Jak leczyć raka prostaty? Przyjęcie strategii terapeutycznej i metod leczenia jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby i stanu pacjenta. Podstawowymi typami leczenia są: zabiegi usunięcia prostaty (radykalna prostatektomia), radioterapia, chemioterapia czy terapie hormonalne. Metoda chirurgiczna polega na usunięciu węzłów chłonnych oraz gruczołu krokowego. I tu jest dobra wiadomość dla mężczyzn, którzy kochają zaawansowane technologię. A ci, którzy zmagają się z rakiem prostaty, bez wątpienia docenią możliwości, jakie daje robot chirurgiczny d. Zabiegi wykonywane przy wsparciu robota pozwalają na usunięcie tkanek nowotworowych oraz istotne podniesie szansy na zachowanie funkcji układu moczowego i udane życie seksualne.

Czym jest robot chirurgiczny?

System robotyczny to zaawansowana technologia medyczna o szczególnych zaletach. W jego skład wchodzą kamery endoskopowe służące do pozyskania informacji z wnętrza ciała pacjenta. System wizyjny robota działa w taki sposób, że obraz pozyskiwany przez kamerę jest prezentowany lekarzowi na konsoli w sposób stereowizyjny. Lekarz uzyskuje bardzo plastyczny, trójwymiarowy obraz operowanego narządu oraz pracujących narzędzi chirurgicznych. Ramiona robota są zaopatrzone w narzędzia chirurgicznne za pomocą, których jest wykonywany zabieg w ciele pacjenta. Ruch narzędzi jest sterowany elektronicznie, za pośrednictwem komputera. Lekarz, poruszający elementami sterującymi informuje komputer jaki ruch powinien zostać wykonany. Silniki elektryczne usytuowane na ramionach robota wywołują odpowiedni ruch narzędzi chirurgicznych odzwierciedlając ruchy rąk lekarza. Jest to możliwe dzięki temu, że ramię robota ma aż 7 stopni swobody (podczas gdy typowy endoskop tylko 3). Technologia elimnuje takie niedoskonałości jak drżenie rąk, neutralizuje gwałtowne ruchy, czy w końcu umożliwia przeskalowanie swobodnych ruchów chirurga na małe i precyzyjne ruchy narzędzi. Kolejnym aspektem jest niewymuszona ergonomiczna pozycja pracy lekarza w trakcie zabiegu przy konsoli, co bezpośrednio przekłada się na koncentrację i komfort pracy.

Korzyści dla pacjentów zabiegach z użyciem robota

Zabiegi wykonywane przy wsparciu systemu robotycznego dają możliwość działania w trudno dostępnych miejscach, pozwalają na wysoką precyzję. Technologia robotyczna umożliwia anatomiczną resekcję prostaty z zachowaniem potencji seksualnej, trzymanie moczu przy minimalnej utracie krwi. Rekonwalescencja  jest skrócona, pobyt w szpitalu jest krótki a powrót pacjenta do rutynowych zajęć szybszy w porównaniu z tradycyjnymi operacjami otwartymi czy laparskopowymi.

Zabiegi z wykorzystaniem robota metodą „Collar”

Metoda „Collar” została opracowana i opublikowaną przez prof. Alexandra Mottrie, światowego lidera w dziedzinie chirurgii robotycznej. Obecnie w szpitalu na Klinach zabiegi radykalnej prostatektomii wykonywane są również tą techniką.

Istotą operacji usunięcia prostaty z powodu nowotworu jest jego całkowite wyeliminowanie, przy zachowaniu jakości życia sprzed operacji, w szczególności w kwestii trzymania moczu. Operacja metodą „Collar” minimalizuje ryzyko pooperacyjnego pozostawienia komórek nowotworowych tzw. dodatnich marginesów, przy jednoczasowo bardzo dobrym wyniku trzymania moczu.

Operacja jest znikomo inwazyjna, przeprowadzona w precyzyjny sposób, co przekłada się bezpośrednio na krótszy czas hospitalizacji, cewnik pęcherzowy usuwany jest już w drugiej dobie po zabiegu w przeciwieństwie do operacji laparoskopowych, po których usuwany jest po 14 dniach. Przekłada się to na powrót do pełnej sprawności przy zachowanym wysokim wyniku onkologicznym, jak i funkcjonalnym, lepszym w porównaniu do operacji innymi metodami.