Robot chirurgiczny – nowoczesna technologia wsparciem w walce z rakiem nerki
Zgodnie z Krajowym Rejestrem Nowotworów w 2020 r. w Polsce rak nerki stanowił 3,8% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i odpowiednio 2,4% u kobiet. Częstość występowania tego nowotworu ciągle rośnie na całym świecie a choroba ta dotyczy dwa razy częściej mężczyzn niż kobiet. Zazwyczaj chorują panowie po 45. roku życia, a u pań występuje po 55. roku życia. Ale choć ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, to obecnie medycyna robotyczna wychodzi na przeciw potrzebom pacjentów onkologicznych.
Jak zadbać o nerkę?
Rak nerki jest niebezpiecznym rodzajem nowotworu, ze względu na to, że widoczne objawy mogą pojawić się w późnym stadium choroby, uniemożliwiając tym samym wczesne rozpoznanie i chirurgiczne leczenie zaoszczędzające nerkę. Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są: palenie tytoniu, stosowanie w nadmiarze środków przeciwbólowych, nadciśnienie tętnicze, dieta z dużą zawartością białka zwierzęcego oraz otyłość (zwłaszcza u kobiet).
Rak nerki to podstępnie rozwijająca się choroba nowotworowa, która w pierwszym stadium choroby daje nieliczne objawy. Obecnie 80% raków nerki rozpoznaje się w USG lub gdy szuka się przyczyny krwiomoczu, ogólnego osłabienia organizmu, utraty masy ciała, stanów podgorączkowych czy częstych infekcji dróg moczowych. W przypadku podejrzenia w USG raka nerki wykonuje się następnie tomografię komputerową lub rezonans jamy brzusznej.
Leczenie raka nerki z użyciem robota
W przypadku potwierdzenia rozpoznania raka nerki sposób leczenia zależy przede wszystkim od zaawansowania choroby oraz od stanu ogólnego pacjenta. W leczeniu chirurgicznym wyróżnia się: nefrektomię radykalną (całkowite usunięcie nerki zawierającej guz) oraz nefrektomię częściową (wycięcie guza wraz z marginesem zdrowego miąższu nerki). W krakowskim Szpitalu na Klinach dzięki wykorzystaniu robota, jednego z najbardziej skomplikowanych, a jednocześnie zaawansowanych urządzeń, stosowanych we współczesnej medycynie, mamy niespotykane dotąd możliwości poradzenia sobie z guzami o znacznych rozmiarach lub trudno umiejscowionymi. Ostatnio na największej na świecie konferencji urologii robotycznej w Lizbonie prezentowano, jak robot poradził sobie z przypadkiem 14-cm guza nerki, który został w całości usunięty przy zachowaniu nerki. W innym prezentowanym przypadku precyzja robota pozwoliła na zachowanie nerki u pacjentki, u której guz był umiejscowiony tak, że przylegał do naczyń nerkowych. Dzięki wykorzystaniu robota możliwe było bardzo precyzyjne usuniecie nowotworu w okolicy naczyń bez ich uszkodzenia i z zachowaniem nerki.
Robot chirurgiczny posiada również funkcję firefly. Po wcześniejszym podaniu dotętniczo odpowiedniego środka jesteśmy w stanie zobaczyć w konsoli ukrwienie nerki, jak i guza, co pozwala nam na selektywne zamknięcie tętnic doprowadzających krew do zmiany nowotworowej.
Rola robota chirurgicznego we współczesnej medycynie
Robot eliminuje drżenie rąk chirurga, zapewnia widzenie przestrzenne i koordynację ręka-oko, ponadto sprawia, że każdy ruch chirurga jest intuicyjny. System pozwala też na skalowanie ruchu i umożliwia aż dziesięciokrotne powiększenie obrazu. Wszystkie te cechy systemu, w połączeniu z wiedzą i doświadczeniem chirurga, decydują o większej precyzji, a więc i sukcesie zabiegu. W 2017 roku ukazała się publikacja ukazująca wyższość robota. Dr Dagenais udowodnił, że najważniejszym aspektem w nerkooszczedząjącym leczeniu zmian nowotworowych jest zaoszczędzenie jak najwięcej zdrowej tkanki nerki otaczającej zmianę nowotworową, czyli tzw. miąższ nerkowy, co udaje się przeprowadzić właśnie z zastosowaniem robota.
Przygotowanie do zabiegu i jego przebieg
W Szpitalu na Klinach pacjentem w okresie przed, około i pooperacyjnym zajmuje się inetrdyscyplinarny zespół złożony z: chirurga/operatora systemu robotycznego, anestezjologa, psychoonkologa, rehabilitanta i dietetyka oraz lekarzy innych specjalności w zależności od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Operację wspomaganą robotem prowadzi się przez kilka maleńkich (ok. 1 cm) otworów, przez które wprowadza się kamerę i specjalne narzędzia, którymi przeprowadza się cały zabieg. W robocie chirurgicznym ruch narzędzi oraz kamery jest sterowany zdalnie z konsoli, system komputerowy transmisji ruchów operatora oraz ruchów narzędzi zapewnia precyzję działania, eliminuje ewentualne drżenie rąk operatora elektronicznie, neutralizuje gwałtowne ruchy. Pozostałe elementy sterujące pozwalają m.in.. na sterowanie koagulacją, powiększeniami optyki. System wizyjny w technologii HD umożliwia stereoskopową wizualizację pola operacyjnego w wizjerach konsoli z możliwością dużych powiększeń optycznych oraz na dodatkowym monitorze dla pozostałych członków zespołu operacyjnego. Narzędzia opatentowanej technologii EndoWrist posiadają 7 stopni swobody (typowy endoskop tylko 3) umożliwiając działanie w trudno dostępnych miejscach, co pozwala w konsekwencji na ograniczenie urazów okołooperacyjnych, redukcję ilości powikłań operacyjnych i pozwala na szybszy powrót chorego do pełnej sprawności fizycznej.
Na końcu wycięty guz lub nerkę umieszcza się w specjalnym worku i wyciąga na zewnątrz, a następnie przesyła się do pracowni patomorfologicznej celem szczegółowej analizy stopnia złośliwości i charakteru zmiany. Na końcowy raport z badania zwykle oczekuje się 14 dni. Ta małoinwazyjna metoda pozwala skrócić czas pobytu w szpitalu oraz czas rekonwalescencji. Wiąże się ona również z mniejszym bólem pooperacyjnym oraz gwarantuje lepszy efekt kosmetyczny.
