Rekonstrukcja piersi po mastektomii w Polsce

Zdiagnozowanie raka piersi to wyjątkowo trudna sytuacja dla każdej kobiety. W momencie, gdy konieczność mastektomii staje się nieunikniona, wybór odpowiedniego leczenia staje się kluczowy. W dzisiejszych czasach medycyna oferuje różnorodne podejścia do leczenia chirurgicznego raka piersi, w tym także operacje rekonstrukcyjne, które odgrywają istotną rolę w poprawie jakości życia pacjentek.

Rak piersi współczesne wyzwanie

Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet na całym świecie.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego roku diagnozuje się około 2,3 miliona nowych przypadków raka piersi. Rak piersi może występować u mężczyzn, choć stanowi mniejszy odsetek wszystkich przypadków. Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w naszym kraju na raka piersi rocznie zapada 17,5 tys. kobiet rocznie, z czego prawie 7 tys. umiera, a zachorowania na raka piersi wśród kobiet w 2020 r.  stanowiły 23,8% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe. Ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu wzrasta wraz z wiekiem kobiety i zgodnie ze statystykami, 80% zachorowań występuje u pań po 50. roku życia, przy czym prawie 50% z nich diagnozuje się pomiędzy 50. a 69. rokiem życia.

Co to jest mastektomia?

Mastektomia to chirurgiczne usunięcie piersi, najczęściej wykonywane w celu leczenia lub zapobiegania rakowi piersi. Istnieją różne rodzaje mastektomii, a wybór konkretnej metody zależy od wielu czynników, takich jak rozmiar guza, jego lokalizacja, stopień zaawansowania choroby oraz preferencje pacjentki.

Rodzaje mastektomii:

• Mastektomia prosta (lub totalna): Polega na usunięciu całej piersi, ale bez wycięcia węzłów chłonnych pod pachą czy mięśni klatki piersiowej.
• Mastektomia radykalna: Obejmuje usunięcie piersi, węzłów chłonnych pod pachą oraz części mięśni klatki piersiowej. Kiedyś była to standardowa metoda leczenia raka piersi, ale obecnie jest rzadko stosowana.
• Mastektomia radykalna zmodyfikowana: W tym przypadku usuwana jest cała pierś oraz węzły chłonne pod pachą, ale mięśnie klatki piersiowej pozostają nienaruszone.
• Mastektomia częściowa (lumpektomia): Polega na usunięciu guza i niewielkiego obszaru zdrowej tkanki dookoła niego. Technicznie rzecz biorąc, jest to operacja oszczędzająca pierś, ponieważ tylko część piersi jest usuwana.
• Mastektomia podskórna: Usuwana jest tkanka piersi, ale skóra nad piersią jest zachowywana. Może to ułatwić późniejszą rekonstrukcję piersi.
• Mastektomia profilaktyczna: Jest to usunięcie jednej lub obu piersi w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju raka u osób z wysokim ryzykiem zachorowania (np. z powodu mutacji genów BRCA1 lub BRCA2).

Na czym polega rekonstrukcja po mastektomii?

Dla wielu kobiet mastektomia jest trudnym emocjonalnie wyborem, ale może to być najlepsza opcja leczenia lub zapobiegania rakowi piersi. Wielu pacjentek decyduje się również na rekonstrukcję piersi po mastektomii. Celem rekonstrukcji jest odtworzenie kształtu, rozmiaru i wyglądu piersi po usunięciu jej z powodu raka lub innych przyczyn medycznych.

Rekonstrukcja piersi może być realizowana na kilka sposobów:

• Rekonstrukcja z użyciem własnej tkanki pacjentki: Znana również jako autologiczna rekonstrukcja. W tym przypadku tkanka, najczęściej pochodząca z brzucha, pośladków lub ud, jest przeszczepiana na klatkę piersiową w celu odtworzenia piersi.
• Rekonstrukcja z użyciem implantów: Polega na wstawieniu silikonowego lub solnego implantu pod skórę lub mięsień piersiowy w celu odtworzenia kształtu piersi.
• Kombinacja własnej tkanki i implantu: W niektórych przypadkach chirurg może zdecydować się na połączenie obu metod w celu uzyskania najlepszego efektu.
• Rekonstrukcja brodawki i otoczki: Po odtworzeniu kształtu piersi, brodawka i otoczka mogą być rekonstruowane za pomocą technik chirurgicznych i tatuażu.

Rekonstrukcja piersi może być przeprowadzona jednocześnie z mastektomią lub w późniejszym czasie (rekonstrukcja opóźniona) w zależności od indywidualnych potrzeb pacjentki, stanu zdrowia, rodzaju raka i leczenia. Decyzja o rekonstrukcji piersi jest indywidualnym wyborem każdej kobiety i powinna być podjęta po konsultacji z chirurgiem plastycznym i onkologiem.

Wiodącym celem leczenia chirurgicznego raka piersi jest osiągnięcie radykalności, czyli usunięcie zmienionego tkankowo obszaru nowotworu oraz ewentualnie pobliskich węzłów chłonnych w celu maksymalnego wyeliminowania komórek nowotworowych.  W procesie leczenia ważne jest również uwzględnienie aspektów psychologicznych i emocjonalnych pacjentek onkologicznych. Wiadomość o konieczności mastektomii i zmiana wyglądu ciała mogą wywołać silne reakcje emocjonalne, a nawet wpłynąć na zdolność pacjentki do zaakceptowania leczenia. W tym kontekście, wsparcie psychologiczne oraz odpowiednie przekazanie informacji o chorobie i leczeniu odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu pacjentkom odpowiedniego wsparcia i zrozumienia.

Operacje rekonstrukcyjne piersi stanowią istotne narzędzie w poprawie jakości życia pacjentek po mastektomii. Pomagają one przywrócić pewność siebie oraz pozytywny obraz ciała, co może znacząco wpłynąć na psychospołeczne aspekty życia pacjentek. Niemniej jednak, trzeba zrozumieć, że choć rekonstrukcja piersi jest istotna, nie jest ona nadrzędnym celem. Bezpieczeństwo i radykalność leczenia nowotworowego zawsze powinny być priorytetem.

Dostęp do rekonstrukcji piersi w Polsce

W Polsce, mimo że coraz więcej kobiet zaczyna rozważać tę opcję, ilość przeprowadzanych operacji rekonstrukcyjnych wciąż pozostaje stosunkowo niewielka.

Istnieje kilka czynników, które wpływają na stosunkowo niewielką liczbę kobiet decydujących się na rekonstrukcję piersi po mastektomii. Jednym z głównych problemów jest brak dostępu do odpowiedniej opieki medycznej. Nie wszystkie ośrodki w Polsce posiadają doświadczenie w przeprowadzaniu operacji rekonstrukcyjnych. Aby zapewnić najlepszy efekt kosmetyczny i jakości życia po rekonstrukcji, konieczna jest współpraca chirurgów onkologów z chirurgami plastycznymi, którzy specjalizują się w rekonstrukcjach. Niestety, nie we wszystkich ośrodkach dostęp do chirurgów plastycznych jest łatwy lub możliwy.

Nie wszystkie kobiety są świadome, że po mastektomii istnieje możliwość rekonstrukcji piersi. Brak edukacji na ten temat i niedostateczna informacja ze strony lekarzy mogą prowadzić do sytuacji, w których pacjentki nie zdają sobie sprawy z dostępnych opcji. Warto zaznaczyć, że rekonstrukcja piersi nie zawsze musi być przeprowadzana jednocześnie z amputacją piersi. Może być również odroczona w czasie i przeprowadzona po zakończonym leczeniu onkologicznym, jeśli pacjentka zdecyduje się na takie rozwiązanie.

Współczesna medycyna oferuje zaawansowane metody rekonstrukcji, które pozwalają na przywrócenie wyglądu i pewności siebie. Zmieniają się także praktyki medyczne, a coraz więcej ośrodków rozważa wprowadzenie specjalistów chirurgii plastycznej do zespołu lekarzy zajmujących się leczeniem raka piersi.

Aby zwiększyć liczbę kobiet korzystających z rekonstrukcji piersi, niezbędna jest edukacja społeczeństwa na temat dostępnych opcji i korzyści wynikających z tego typu zabiegów. Lekarze również odgrywają kluczową rolę w informowaniu pacjentek o możliwościach rekonstrukcji oraz kierowaniu ich do odpowiednich specjalistów.

Podsumowanie

Leczenie onkologiczne po mastektomii to wyjątkowo złożony proces, który wymaga uwzględnienia zarówno aspektów medycznych, jak i psychologicznych. Dążenie do radykalności leczenia oraz zapewnienie wsparcia emocjonalnego są kluczowymi elementami tego procesu. Operacje rekonstrukcyjne piersi stanowią istotne narzędzie w poprawie jakości życia pacjentek, jednak zawsze powinny podlegać nadrzędnemu celowi – leczenie onkologiczne i przywrócenie zdrowia. Wiedza, rozmowa i odpowiednie wsparcie lekarza są nieodzowne, aby pacjentki mogły podjąć decyzje, które będą dla nich najlepsze w walce z rakiem piersi.

Choć bariery dostępu i brak świadomości są nadal wyzwaniem, zwiększająca się wiedza społeczeństwa, zmieniające się praktyki medyczne i edukacja mogą pomóc w zwiększeniu liczby pacjentek, które mogą skorzystać z korzyści płynących z rekonstrukcji piersi. W końcu chodzi o zapewnienie pacjentkom nie tylko skutecznego leczenia, ale również poprawy ich jakości życia po trudnych doświadczeniach z chorobą jaką jest raka piersi.