Rak szyjki macicy a wiek kobiety
Co roku diagnozę rak szyjki macicy słyszy ok. 2,5 tys. Polek, z czego umiera z nich ok. 1,6 tys. Aktualnie rak szyjki macicy jest siódmą przyczyną zgonów nowotworowych wśród kobiet w Polsce, a bieżące statystyki alarmują, że choroba ta coraz częściej dotyka kobiety młode i aktywne zawodowo. Okazuje się, że 99,9% zachorowań na przedinwazyjnego raka szyjki macicy, czyli tego, który ogranicza się tylko do nabłonka wyścielającego szyjkę macicy można całkowicie wyleczyć. Aktualnie w dobie pandemii COVID-19 ginekolodzy i onkolodzy biją na alarm aby nie odkładać badań profilaktycznych na później ponieważ rak nie czeka w kolejce. Dlatego tak ważne jest coroczne wykonywanie cytologii, która w skuteczny sposób może uchronić kobiety przed zachorowaniem na ten nowotwór, a w sytuacji jeżeli badanie wykaże nieprawidłowości warto pamiętać, że im wcześniejsze stadium zaawansowania choroby to tym bardziej skuteczna walka z tym groźny przeciwnikiem. Niestety w Polsce w większości przypadków rak szyjki macicy wykrywany jest w wysokim stopniu zaawansowania co oczywiście niekorzystnie wpływa na efekty leczenia. O tym w jakim wieku kobiety narażone są na rozwój raka szyjki macicy oraz jakie czynniki zwiększają ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu można dowiedzieć się z poniższego artykułu.
Wiek kobiety a zachorowania na raka szyjki macicy
Zgodnie z Krajowym Rejestrem Nowotworów rak szyjki macicy stanowi ogromne wyzwanie onkologiczne głównie w krajach rozwijających się, w których przypada 85% przypadków na 5 000 000 zachorowań na całym świecie, a najwyższe wskaźniki zachorowań odnotowuje się w Afryce i Ameryce Południowej. Niestety w Europie to właśnie Polska ma jeden z najwyższych wskaźników zarówno zachorowalności i umieralności na ten typ nowotworu albowiem co roku diagnozowany on jest u 2,5 tys. Polek, a rocznie z tego powodu umiera 1,6 tys. kobiet. Aktualnie w naszym kraju rak szyjki macicy stanowi 3% zachorowań na nowotwory złośliwe wśród kobiet. Najczęściej diagnozę rak szyjki macicy słyszą kobiety w 6. dekadzie życia ponieważ 60% zachorowań przypada pomiędzy 45 a 64 rokiem życia. Niestety statystki nie napawają optymizmem ponieważ w ostatnich latach w naszym kraju obserwuje się rosnącą tendencję diagnozowania tego nowotworu u młodych, aktywnych kobiet pomiędzy 35 a 44. rokiem życia. W populacji kobiet pomiędzy 20 a 44 rokiem życia rak szyjki macicy odpowiada za 6% zachorowań oraz 10% zgonów nowotworowych.
Wśród województw z najwyższym współczynnikiem zachorowalności na raka piersi i szyjki macicy przodują województwa: lubuskie, dolnośląskie, podlaskie a jeżeli chodzi o umieralność to w niechlubnym rankingu plasują się lubuskie, zachodniopomorskie i pomorskie. Najniższym wskaźnikiem zachorowalności mogą pochwalić się natomiast województwa: świętokrzyskie, opolskie i lubelskie, a w zakresie umieralności: podkarpackie, łódzkie i świętokrzyskie.
W Polsce większość zgonów z powodu raka szyjki macicy występuje między 50 a 69 rokiem życia, co stanowi ok. 52% wszystkich przypadków. Niestety w naszym kraju odsetek przeżyć 5-letnich plasuje się również jako jeden z najniższych w Europie, a liczony jest jako odsetek kobiet, które pozostały przy życiu dłużej niż 5 lat po zdiagnozowaniu nowotworu. Dla przykładu zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów w 2017 odsetek ten wynosił ok. 55%, przy średniej europejskiej przewyższającej 62%. Optymizmem napawa fakt, że wskaźnik przeżyć 5- letnich uległ poprawie w ciągu ostatnich lat, zwłaszcza w grupie młodych kobiet pomiędzy 20-44 lat, jak również od początku lat 90 XX wieku i do końca pierwszej dekady XXI wieku notuje się znaczny spadek zachorowalności na raka szyjki macicy, który zmniejszył się prawie 2,3 razy.
Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy
Do czynników ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy zalicza się przede wszystkim te, które mają związek z aktywnością seksualną kobiet takie jak duża liczba partnerów seksualnych, czy wczesne rozpoczęcie współżycia. Dodatkowo rozwojowi raka szyjki macicy sprzyjają zakażenie wirusem HPV, głównie typami onkogennymi (16,18, 31, 33, 45), nawracające infekcje narządów rodnych takie jak chlamydioza, wirus cytomegalii czy opryszczki oraz zakażenie pochwy wirusem HSV-2. Do grupy wysokiego ryzyka należą także kobiety u których w rodzinie zdarzyły się przypadki raka szyjki macicy, przebyły radioterapię w okolicy miednicy małej czy były leczone z powody dysplazji szyjki macicy (CIN 2-3). Wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy wymienia się również palenie papierosów, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej jak również urodzenie co najmniej trójki dzieci w niewielkich odstępach czasowych.
Cytologia – sojusznik w walce z rakiem szyjki macicy
Warto pamiętać, że rak szyjki macicy to podstępny przeciwnik albowiem jego rozwój potrafi trwać bardzo długo od 3 do nawet 13 lat, a na samym początku choroba ta przebiega w sposób bezobjawowy powodując niekontrolowany rozrost komórek szyjki macicy. Skuteczna wyleczalność tego nowotworu zależy przede wszystkim od jego stopnia zaawansowania w momencie stawiania diagnozy, dlatego tak ważna jest profilaktyka w postaci cytologii, która pozwala wykryć wewnątrznabłonkową neoplazję szyjki macicy (raka przedinwazyjnego), która poprzedza wystąpienie inwazyjnego nowotworu.
