Plecak bez obciążenia: klucz do zdrowego rozwoju kręgosłupa u dzieci

Wraz z powrotem do szkoły, rodzice i opiekunowie stają przed wyzwaniem kompletowania wyprawki, której nieodłącznym elementem jest plecak czy tornister. Warto pamiętać o tym że tak samo istotne, jak wybór właściwych przyborów szkolnych, jest dbanie o zdrowie kręgosłupa dziecka. Zbyt ciężkie plecaki stanowią istotne zagrożenie dla kręgosłupa młodych uczniów. W tym artykule podpowiemy jakie strategie można zastosować, aby chronić rozwijający się kręgosłup naszych pociech.

Przeciążenie plecaka a zdrowie kręgosłupa dziecka

Beztroskie wakacje dobiegają końca, a wraz z nimi nadchodzi czas powrotu do szkoły. Jednym z podstawowych elementów wyprawki jest plecak, który staje się codziennym towarzyszem uczniów. Niestety, wielu uczniów dźwiga plecaki, które są zbyt ciężkie i niekorzystnie wpływają na zdrowie ich kręgosłupów.

Zgodnie z zaleceniami ekspertów, waga plecaka nie powinna przekraczać 10% masy ciała dziecka w wieku wczesnoszkolnym i 15% powyżej 13 roku życia. Przekraczając te progi, narażamy młody kręgosłup na poważne ryzyko przeciążenia i deformacji. Przeprowadzone analizy dowodzą, że dzieci noszące ciężkie plecaki mają zwiększone ryzyko dolegliwości bólowych i patologii kręgosłupa. Badaniach pokazują, że dzieci noszące plecaki przekraczające 10% ich masy ciała mają aż o 50% większe ryzyko wystąpienia bólu pleców oraz o 42% większe ryzyko rozwoju patologii kręgosłupa.

Wybór odpowiedniego plecaka

Podstawową kwestią przy wyborze plecaka jest jego waga. Tornister lub plecak nie powinien ważyć więcej niż określone wytyczne. Jednak to nie jedyny aspekt, który należy wziąć pod uwagę. Rozważny wybór modelu, który zapewnia prawidłowe rozłożenie ciężaru i korzystne efekty dla kręgosłupa dziecka, jest kluczowy.

Najzdrowszym rozwiązaniem jest utwardzony plecak z solidnym stelażem, czyli tornister. Jeśli jest on odpowiednio skonstruowany, tzn. posiada szerokie szelki i usztywnione plecy, pozwala na utrzymanie prawidłowej postawy dziecka i uniknięcie „garbienia się”. Zdecydowanie jednak zalecane jest kontrolowanie wagi samych plecaków, które mogą różnić się znacznie pod względem masy. Warto też unikać plecaków na kółkach, które choć eliminują problem noszenia na plecach, wymuszają nienaturalną postawę, co negatywnie wpływa na rozwój kręgosłupa dziecka.

Podsumowując – odpowiednio zaprojektowany plecak szkolny powinien mieć:

• szerokie, miękko wyściełane szelki, które równomiernie rozkładają ciężar na ramionach.
• kilka komór, które pozwolą na równomierne rozmieszczenie ciężaru
• wzmocnione stelażem i przewiewne plecy plecaka, które wspierają dolny odcinek kręgosłupa

Jak dziecko powinno prawidłowo nosić plecak?

Przy noszeniu standardowego plecaka warto pamiętać aby nasza pociecha przestrzegała kilku prostych zasad:

• Górna krawędź plecaka powinna być na poziomie ramion ucznia
• Dolna krawędź powinna opierać się na górnej części bioder dziecka
• Szerokość plecaka powinna być niewiele szersza niż plecy dziecka
• Szelki plecaka powinny być regulowane oraz jak najszersze
• Część plecaka w rejonie lędźwi powinna być odpowiednio wyprofilowana
• Wnętrze plecaka powinno mieć komory, które umożliwiają zbalansowane rozmieszczenie jego zawartości
• Najcięższe rzeczy w plecaku powinny być umieszczane jak najbliżej pleców i środka ciężkości ciała
• Masa plecaka nie powinna przekraczać 7,5-15% wagi ucznia

Praktyczne rady dla rodziców i opiekunów

Oto kilka praktycznych kroków, które można podjąć, aby zadbać o zdrowie kręgosłupa dziecka:

• Optymalne obciążenie: pamiętajmy, że środek ciężkości plecaka powinien znajdować się w okolicy połączenia piątego kręgu lędźwiowego i pierwszego krzyżowego. To pozwoli uniknąć niekorzystnej zmiany postawy dziecka podczas noszenia plecaka.
• Prawidłowe pakowanie: warto zwrócić uwagę na symetryczne ułożenie cięższych przedmiotów na dole, a lżejszych na wierzchu plecaka. Dbałość o równomierne rozłożenie ciężaru pomaga w utrzymaniu prawidłowej postawy.
• Selektywność zawartości: kontrolujmy zawartość plecaka, eliminując niepotrzebne przedmioty. Zbyt wielka ilość zbędnych rzeczy tylko zwiększa obciążenie.
• Alternatywne rozwiązania: rozważmy alternatywne sposoby przechowywania materiałów szkolnych, takie jak segregatory zamiast zeszytów, czy też korzystanie z e-podręczników, jeśli to możliwe.
• Komunikacja z szkołą: współpracujmy z nauczycielami i dyrekcją szkoły w celu znalezienia efektywnych strategii zmniejszających wagę codziennie noszonego plecaka.
• Aktywny wypoczynek: po lekcjach zachęcajmy dzieci do aktywnego wypoczynku, który wspomaga prawidłowy rozwój kręgosłupa.

 Jak skutecznie „odchudzić” plecak naszego dziecka?

Badania pokazują, że olbrzymi odsetek uczniów ma nadmiernie przeładowane plecaki a negatywne skutki zdrowotne tego zjawiska u dzieci bywają poważniejsze niż u dorosłych i mogą mieć trwałe skutki przez całe ich życie. Dlatego warto pamiętać o kilku prostych zasadach:

• Sprawdź wagę plecaka przed jego zakupem i wybierz odpowiedni model
• Naucz dziecko prawidłowo pakować tornister oraz prawidłowo go nosić. Dodatkowo uczul pociechę aby nie nosiło plecaka w dłoni lub na jednym ramieniu
• Regularnie przeglądaj zawartość tornistra swojego dziecka i eliminuj noszenie zbędnych przedmiotów. Zadbaj aby dziecko zabierało ze sobą zeszyty i przybory szkolne potrzebne w danym dniu
• Kupuj zeszyty i książki w miękkich okładkach.

Zwróć uwagę na ewentualne wady postawy swojego dziecka

W okresie szkolnym organizm dziecka intensywnie się rozwija i zachodzą zmiany w budowie ciała na które wpływ mają różne czynniki, w tym także ciężar noszonego plecaka. Badania potwierdzają, że zbyt duży ciężar plecaka może mieć wpływ na nieprawidłowe ustawienie kręgosłupa a co za tym idzie nieprawidłową postawę ciała, która w przyszłości może skutkować zwiększonym ryzykiem dolegliwości bólowych i patologii w obrębie kręgosłupa. Dlatego tak ważne jest wykrycie takich zmian na samym początku, kiedy istnieje jeszcze możliwość ich korekcji i zaprzestania negatywnego bodźcowania. Podstawę wykrycia wad postawy u naszych dzieci stanowi ich aktywna obserwacja dlatego poniżej przedstawiamy parę zmian w budowie ich ciała, które powinny nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u specjalisty:

• położenie jednego barku wyżej względem drugiego
• asymetryczne ustawienie miednicy
• odstawanie łopatek
• odchylenie kręgosłupa od linii prostej
• uwypuklenie i zaokrąglenie pleców w odcinku piersiowym

Wpływ ciężkich plecaków na kręgosłup dzieci jest kwestią niezwykle istotną, która wymaga uwagi ze strony rodziców, opiekunów, szkół oraz całego społeczeństwa. Przeciążenie plecaków może negatywnie wpływać na zdrowie i rozwój kręgosłupa młodych uczniów, co może prowadzić do poważnych problemów w przyszłości. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zaleceń ekspertów, dbałość o prawidłową postawę oraz poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, które pomogą zminimalizować ten problem i chronić zdrowie dzieci.