Odpowiednia dieta obniża ryzyko zachorowania na raka
To, co jemy, wpływa na nasze zdrowie
Przyczynę blisko 30 proc. nowotworów stanowi dieta. Zaraz po paleniu tytoniu to właśnie odpowiednia dieta czynnikiem najsilniej wpływający na ryzyko wystąpienia raka. Właściwie dobrana dieta ma duży potencjał, by obniżyć ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, może również spowolnić postęp choroby i złagodzić jej przebieg. Związek między sposobem odżywiania się i nowotworami jest kwestią złożoną dlatego, że na dietę składają się bowiem różne pokarmy i różne składniki odżywcze, a często ich wpływ na ryzyko rozwoju choroby nowotworowej ujawnia się dopiero w połączeniu z innymi czynnikami. Nie bez znaczenia jest nasz genotyp, który warunkuje sposób, w jaki pożywienie wpływa na organizm. Sposób odżywiania się najsilniej wpływa na raka jelita grubego, przełyku, żołądka, jamy ustnej.
Polska tradycyjna kulinarna nie sprzyja zdrowiu
Tradycyjna polska kuchnia jest przeciążona kaloriami, tłuszczami, cukrami prostymi i solą, a jest uboga w mikroelementy i witaminy. Naszym podstawowym błędem jest to, że dostarczamy sobie zbyt wielu kalorii z niewłaściwych źródeł. Mamy wiele do zrobienia by wyeliminować złe nawyki. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią, co najmniej 400 g dziennie ilość warzyw i owoców, najlepiej w pięciu porcjach, z przewagą warzyw. Warto stosować regułę pięciu kolorów, by w diecie były obecne warzywa i owoce czerwone, zielone, białe, fioletowe i żółtopomarańczowe. Kolejna kwestia to odpowiedni balans w naszym jadłospisie. Paradoksalnie, odmawianie sobie jakiejś grupy produktów, np. mącznych, wcale nie wróży sukcesu. Warto zdecydowanie sięgać po całe spektrum jedzenia, ale we właściwych proporcjach, bez skrajności czy to w jedną, czy też w drugą stronę. To, co jemy na co dzień powinno być odpowiednio zbilansowane, zarówno w węglowodany, tłuszcze, czy białka, jak i w mikroelemnty, witaminy, czy odpowiednią suplementację.
Wśród pokarmów, które należy ograniczać jest także czerwone mięso (przed wszystkim wieprzowina). Naukowcy nie są zgodni co do tego, czy tłusta dieta zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów. Natomiast badania wskazują, że wśród kobiet, które częściej jadały produkty bogate w nasycone kwasy tłuszczowe, dwa razy bardziej były narażone na zachorowanie na raka piersi.
Sól często pojawia się w dyskusjach na temat właściwej diety i niestety najczęściej uznawana jest za zło dla naszego organizmu. Bowiem sól jest dodawana już podczas procesu produkcji żywności. Sól występuje nawet w tych produktach, w których się jej nie spodziewamy, chociażby w słodkich płatkach do mleka, w chlebie, czy w sokach. Zatem nadmierne dosalanie potraw może być zdecydowanie szkodliwe i powodować, że dostarczamy sobie znacząco za dużo soli. A to może prowadzić do licznych chorób, w tym do pojawienia się raka żołądka.
Co wpływa korzystanie na nasze zdrowie?
Wśród produktów, które mają działanie antynowotworowe są: brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, rzodkiewka, rzepa oraz gorczyca. Mają one działanie hamujące proces nowotworowy, chronią komórkowe DNA przed uszkodzeniami, zapobiegają procesom zapalnym, oraz ograniczają rozsiew komórek nowotworowych. Podobnie jak wszystkie rośliny strączkowe soja i pokarmy otrzymywane z tej rośliny są dobrym źródłem białka, a więc stanowią zdrową alternatywę dla mięsa. Właściwości antynowotworowe mają też siemię lniane, produkty pochodzące z lnu, owsa, owoce jagodowe i cytrusy. Nawet jabłko ma swój potencjał antynowotworowy. Cenny we właściwości antynowotworowe jest pomidor oraz produkty pomidoropochodne, takie jak koncentrat pomidorowy, ketchup, sok pomidorowy. Zawierają bowiem likopen – który może wspierać w walce z rakiem prostaty.
Kolejnym dobroczynnym składnikiem naszej diety powinien być błonnik. Jest on obecny przede wszystkim w produktach z mąki z pełnego przemiału, takich jak chleb razowy, czy makaron, płatki owsiane, czy brązowy ryż. Błonnik ma wpływ na szczególnie na ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Przy trzech porcjach pełnoziarnistych produktów (90 g/dziennie) ryzyko maleje nawet o 20 proc.
Ale to nie oznacza, to że jedząc te produkty nie zachorujemy na raka. Poza dietą jest jeszcze wiele innych czynników wpływających na to czy zachorujemy, czy nie. Jeśli właściwie się odżywiamy, to redukujemy ryzyko zachorowania na nowotwór.
Uwaga na suplementy
Suplementy mogą być jedynie uzupełnieniem dobrze zbilansowanej diety. Jeśli organizm ma problem z przyswajaniem któregoś ze składników odżywczych, wtedy warto sięgnąć po suplementację. Natomiast suplementy nie mogą być drogą na skróty i zastępować jakąś pulę składników odżywczych. Co więcej niektóre badania wykazały, że niektóre, wysokie dawki suplementów nie tylko nie pomagają, ale mogą również zwiększać ryzyko występowania chorób nowotworowych.
Ostrożnie z alkoholem
Alkohol, nawet w niewielkich dawkach, nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. Około 2 do 4 proc. przypadków zachorowania na nowotwory, spowodowanych było pośrednio lub bezpośrednio spożywaniem alkoholu. Natomiast regularne picie alkoholu stanowi czynnik ryzyka wystąpienia raka gardła, jamy ustnej, , krtani, przełyku, i wątroby. Dlatego warto pamiętać, że nie ma bezpiecznej ilości alkoholu. Etanol jest rozkładany głównie w wątrobie i wątrobie szkodzi najbardziej. Kobiety, które nadużywają alkoholu częściej niż mężczyźni cierpią na zapalenie, a nawet marskość wątroby.
Największy związek wykazuje alkohol z ryzykiem zachorowania na raka piersi. Wpływ trzech i więcej porcji alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi o 40-50 proc.
Warto również wspomnieć, że alkohol potęguje negatywne oddziaływanie dymu tytoniowego i istotnie zwiększa szkodliwość rakotwórczych składników dymu papierosowego.
