Nowoczesne technologie w chirurgii. Jak roboty zmieniły medycynę?

Robotyka w chirurgii to znaczący postęp w technikach operacyjnych. Rozwój technologii medycznych na przestrzeni ostatnich dekad pozwolił na wprowadzenie zaawnasowanych narzędzi i metod, szczególnie w zakresie procedur małoinwazyjnych takich jak laparoskopia i chirurgia robotyczna. Niewątpliwie wprowadzenie robotyki  zrewolucjonizowało podejście do procedur chirurgicznych, poprawiając wyniki leczenia i komfort samych pacjentów. Chociaż operacje robotyczne mogą trwać dłużej, to przynoszą one znaczące korzyści takie jak większa precyzja, mniejsze ryzyko potrzeby transfuzji krwi, niższa liczba powikłań pooperacyjnych oraz krótszy czas pobytu w szpitalu. Te zalety czynią chirurgię wspomaganą robotycznie preferowanym wyborem w wielu dziedzinach medycyny. Rozwój tej technologii kontynuuje zmienianie oblicza chirurgii na całym świecie, podnosząc standardy i efektywność zabiegów chirurgicznych. W rozmowie z Joanną Szyman – prezeską Grupy Neo Hospital, członkiem rady naczelnej Polskiej Federacji Szpitali wyjaśnimy dlaczego laparoskopia i operacje wspomagane robotycznie, cieszą się rosnącą popularnością.

Techniki małoinwazyjne w chirurgii

Techniki małoinwazyjne rozwiają się na całym świecie

Na całym świecie chirurgia małoinwazyjna, w tym laparoskopia i operacje wspomagane robotycznie, dynamicznie się rozwijają. Z raportu WHO wynika, że od 2004 do 2012 roku odnotowano 40% wzrost liczby przeprowadzanych operacji, a znaczący przyrost dotyczył właśnie metod małoinwazyjnych. Laparoskopia, jako przełomowa technika stała się standardem w wielu obszarach chirurgii, jednak napotkane ograniczenia techniczne i wyzwania w zakresie opanowania umiejętności manualnych przyczyniły się do rozwoju kolejnej innowacji – robotyki chirurgicznej.

Robotyka chirurgiczna rośnie w siłę

Chirurgia wspomagana robotycznie zyskuje na popularności na całym świecie, głównie dzięki systemowi da Vinci od Intuitive Surgical, który jest najpowszechniej stosowany. Na globalnym rynku zainstalowano już ponad 9200 tych systemów, a przeszkolonych zostało ponad 74 tysiące chirurgów. Do roku 2023, system da Vinci był użyty w 15,4 miliona operacji, z czego 2,2 miliona miało miejsce samym tylko w tym roku, co oznacza wzrost o 22% w porównaniu z poprzednim rokiem.

Europa i USA – jak techniki małoinwazyje na dobre rozgościły się na blokach operacyjnych

Rozwój chirurgii małoinwazyjnej w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych zaznacza się wyraźnym wzrostem popularności tych metod. W latach 2015-2019 w takich krajach jak Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania i Wielka Brytania odnotowano wzrost operacji minimalnie inwazyjnych o 12%, podczas gdy liczba operacji otwartych zmalała o 8%. W USA w tym samym okresie odsetek operacji małoinwazyjnych wzrósł o 10%, a liczba operacji otwartych zmniejszyła się o 15%. Obecnie, ponad 70% wszystkich operacji w tych regionach przeprowadza się metodami małoinwazyjnymi.

Chirurgia wspomagana robotycznie w Polsce

W Polsce techniki małoinwazyjne, w tym chirurgia robotyczna zaczynają zdobywać popularność, choć ich rozwój nie jest tak szybki jak w krajach zachodniej Europy czy USA. Zgodnie z raportem „Rynek robotyki chirurgicznej w Polsce 2023. Prognoza na lata 2024-2028″ opublikowanym przez Upper Finance i Polską Federację Szpitali, liczba operacji z użyciem systemu da Vinci podwoiła się w 2023 roku w porównaniu do 2022. Wzrost ten dotyczy przede wszystkim chirurgii ogólnej, urologii i ginekologii, z odpowiednio 112%, 100% i 60% wzrostem. Do końca sierpnia 2024 roku w naszym kraju wykonano już 8000 zabiegów, a systemy da Vinci są obecnie używane w 54 szpitalach w Polsce z rosnącą tendencją z uwagi na chęć szpitali do ponoszenia nakładów inwestycyjnych z myślą o poprawie jakości leczenia i skrócenia czasu hospitalizacji pacjentów.

Jakie korzyści wynikają z chirurgii robotycznej w porównaniu do laparoskopii i operacji  otwartych

Większa dokładoność przeprowadzenia zabiegu i mniejsze ryzyko komplikacji

Chirurgia laparoskopowa wymaga wyjątkowej zręczności i umiejętności, co może sprawiać trudności w jej opanowaniu. Istnieje również ryzyko, że skomplikowane procedury laparoskopowe wymagające od operatorów większych zdolności psychomotorycznych i  manualnych mogą wymagać konwersji do operacji otwartej. Z przeprowadzonych badań porównujących laparoskopię z robotyką wynika, że  systemy robotyczne oferują większą precyzję w przeprowadzeniu zabiegu jak rownież irowadzą do mniejszej liczby powikłań pooperacyjnych. Badania wykazały, że operacje robotyczne mają o 52% mniejsze ryzyko konwersji do operacji otwartej w porównaniu z laparoskopią.

Mniejszy odsetek transfuzji i powikłań

Robotyka chirurgiczna skutecznie redukuje ryzyko potrzeby transfuzji krwi w porównaniu do tradycyjnych metod operacyjnych. Pacjenci poddani operacjom z użyciem robotów chirurgicznych mają o 28% mniejsze prawdopodobieństwo przeprowadzenia transfuzji niż pacjenci operowani laparoskopowo, a w stosunku do operacji otwartych ryzyko to jest o 74% mniejsze. Dodatkowo, ryzyko powikłań pooperacyjnych występujących w ciągu 30 dni od zabiegu jest o 15% mniejsze w porównaniu z laparoskopią i o 37% mniejsze w stosunku do operacji otwartych.

Czas przeprowadzenia zabiegu

Chociaż operacje wspomagane robotycznie mogą trwać dłużej niż zabiegi  laparoskopowe lub otwarte, to korzyści z ich zastosowania, w tym przede wszystkim niższe ryzyko powikłań i konieczność przekształcenie zabiegu w operację otwartą, rekompensują ten fakt. Statystycznie, operacje robotyczne trwają średnio o 18,55 minuty dłużej niż laparoskopowe i o 39,65 minut dłużej niż operacje otwarte.

Skórcony czas hospitalizacji pacjentów

Jedną z istotnych zalet chirurgii robotycznej jest skrócony czas hospitalizacji pacjentów. Średnio, osoby poddane operacjom z wykorzystaniem robotów chirurgicznych opuszczają szpital o 0,35 dnia wcześniej niż te po operacjach laparoskopowych i o 2,12 dnia wcześniej niż po operacjach otwartych. Ponadto, badania pokazują, że ryzyko śmiertelności w ciągu 30 dni po zabiegu robotycznym jest o 37% mniejsze w porównaniu z metodą laparoskopową i o 60% mniejsze niż przy operacjach otwartych. Obserwuje się także niższy wskaźnik readmisji szpitalnych po operacjach robotycznych w ciągu 30 dni od zabiegu.