Leczenie niestabilności stawu ramiennego
Jednym z często spotykanych urazów górnych kończyn jest zwichniecie stawu ramiennego, do którego dochodzi w wyniku wybicia kości ramiennej z panewki. W sytuacji kiedy już dojdzie do zwichnięcia stawu ramiennego często staje się on podatny na nawroty tej kontuzji dlatego w przypadku nawracających zwichnięć tego stawu konsekwencją może być tzw. niestabilność stawu ramiennego. O tym czym jest niestabilność stawu ramiennego, jak się objawia oraz jak wygląda operacyjne leczenie tego schorzenia rozmawiamy z dr Aleksandrem Winiarskim – ortopedą z krakowskiego Szpitala na Klinach.
Na czym polega niestabilność stawu ramiennego
Niestabilność stawu ramiennego jest następstwem jego zwichnięcia, czyli utraty kontaktu powierzchni stawowych. Wiąże się ze specyfiką stawu ramiennego, który jest kulisty co umożliwia ruchy we wszystkich płaszczyznach i kierunkach. Tworzą go dwie kości – ramienna i łopatka, kontaktujące się przez swoje powierzchnie pokryte chrząstką zmniejszającą tarcie. Utrzymanie kontaktu ułatwiają więzadła mocujące struktury do siebie.
Najczęściej spotykamy tzw. zwichnięcie przednie, które dotyka rocznie około jednego procenta populacji. Powstaje przy wybiciu głowy kości ramiennej z miejsca jej osadzenia w panewce (czyli loży) na skutek siły działającej ku przodowi. Zwichnięciu sprzyja ułożenie kończyny górnej w przywiedzeniu (kiedy trzymamy ramię przy sobie) i rotacji zewnętrznej.
Objawy towarzyszące zwichnięciu stawu ramiennego
Pierwszym, charakterystycznym objawem zwichnięcia stawu ramiennego jest ból pojawiający się natychmiast po odniesieniu urazu, a także ograniczenie ruchomości w stawie. Zwichnięciu mogą towarzyszyć urazy nerwowo-naczyniowe objawiające się np. zaburzeniami czucia lub blednięciem kończyny. W takich wypadkach konieczny jest pilny kontakt z lekarzem.
Leczenie zwichnięcia w stawie ramiennym
W razie zwichnięcia stawu ramiennego należy go jak najszybciej nastawić, czyli odtworzyć kontakt między powierzchniami stawowymi kości. Dokonuje się tego najczęściej w znieczuleniu, po zastosowaniu leku usypiającego i zmniejszającego napięcie mięśni. Lekarz wykonuje odpowiednie manipulacje kończyną, aby z powrotem wprowadzić koniec kości ramiennej do zagłębienia w łopatce.
Czy zwichnięcie stawu ramiennego może się powtarzać?
U wielu pacjentów zwichnięcie stawu ramiennego jest stanem nawracającym. Mówimy wtedy o nawykowym zwichnięciu stawu ramiennego lub jego przewlekłej niestabilności. Może ona mieć podłoże genetyczne (do posiadania wiotkich więzadeł w obrębie stawie ramiennego), być konsekwencją uprawianego sportu czy uszkodzeń kostno-więzadłowych po pierwszym urazie. Ryzyko nawrotu jest tym wyższe, im wcześniej nastąpiło pierwsze zwichnięcie.
Jak leczyć przewlekłą niestabilność stawu ramiennego?
W zależności od uszkodzonych struktur, rozmiaru uszkodzeń i operacji, którym poddał się wcześniej pacjent, niestabilność stawu ramiennego leczy się metodą artroskopową lub otwartą. Przy pierwszej wprowadza się do stawu, przez małe nacięcia skóry, kamerę lub instrumenty chirurgiczne. Umożliwiają one naprawę struktur miękkich takich jak wiązadła czy chrząstka stawowa. W niektórych przypadkach może ona objąć niewielkie ubytki kostne, powstałe podczas urazowego zwichnięcia stawu ramiennego.
W metodzie otwartej, staw otwiera się większym cięciem, które przebiega przez wszystkie warstwy tkanek. Zapewnia to lepszą ekspozycję stawu i dostęp do struktur anatomicznych. Metoda jest wykorzystywana również w operacjach rekonstrukcyjnych wymagających pokrywania dużych ubytków kostnych oraz przy naprawie struktur miękkich w razie niepowodzenia wcześniejszego leczenia artroskopowego.
Powrót do zdrowia i rehabilitacja
Po operacji, kończynę górną unieruchamia się specjalną ortezą. Czas jej noszenia zależy od rodzaju wykonanej operacji. Orteza ogranicza ruchomość w stawie ramiennym i zapewnia w ten sposób odpowiednie warunki gojenia.
Po zdjęciu kortezy zaczyna się rehabilitacja, mająca wzmocnić mięśnie i więzadła stabilizujące staw ramienny. Jej długość i jej intensywność różni się w zależności od wieku pacjenta i jego sprawności przed operacją, a w wypadku sportowców, ewentualnego powrotu do regularnych treningów.
