Konizacja szyjki macicy – mały zabieg, wielkie znaczenie
Każdego roku tysiące kobiet słyszą, że ich wyniki cytologii są nieprawidłowe. Nie oznacza to jeszcze choroby nowotworowej ale jest sygnałem, że w komórkach szyjki macicy zaszły zmiany, które mogą się w nią przekształcić. Dla wielu pacjentek diagnoza jest ogromnym stresem a kolejnym krokiem bywa propozycja konizacji – zabiegu usunięcia fragmentu szyjki macicy, w którym znajdują się nieprawidłowe komórki. Co dokładnie oznacza ta procedura? Czy jest bolesna? Jak wpływa na przyszłą ciążę i życie intymne? To pytania, które zadają sobie kobiety stojące przed decyzją o poddaniu się zabiegowi.
Dlaczego konizacja szyjki macicy jest potrzebna?
Szyjka macicy to struktura o kluczowym znaczeniu dla zdrowia kobiety. Stanowi bramę pomiędzy pochwą a jamą macicy i pełni funkcję ochronną. Niestety, jest również miejscem, w którym mogą rozwijać się zmiany przednowotworowe, głównie na skutek zakażenia wirusem HPV. Regularna cytologia pozwala wykryć niepokojące zmiany, zanim przerodzą się one w groźny nowotwór. Jeśli badanie wykazuje obecność komórek o nieprawidłowej budowie, konieczne jest dokładniejsze sprawdzenie, czy nie doszło do rozwinięcia stanu przedrakowego. Właśnie wtedy lekarze mogą zalecić konizację, która polega na usunięciu stożkowatego fragmentu szyjki macicy zawierającego zmienione komórki.
Jak wygląda zabieg konizacji?
Pacjentka zostaje ułożona w pozycji ginekologicznej na fotelu zabiegowym w sali operacyjnej lub zabiegowej. Następnie lekarz anestezjolog podaje znieczulenie ogólne lub podpajęczynówkowe, w zależności od wskazań medycznych oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Po skutecznym znieczuleniu obszar zabiegowy jest starannie dezynfekowany i osłaniany sterylnymi materiałami aby zminimalizować ryzyko zakażeń.
Ginekolog wprowadza do pochwy wziernik, który umożliwia dokładne uwidocznienie szyjki macicy. Następnie za pomocą specjalnych narzędzi chirurgicznych przytrzymuje szyjkę, stabilizując ją w odpowiedniej pozycji, co ułatwia precyzyjne przeprowadzenie zabiegu. W kolejnym etapie lekarz przystępuje do usunięcia zmienionego fragmentu tkanki. W zależności od wybranej techniki może użyć noża chirurgicznego, pętli elektrochirurgicznej (LEEP) lub lasera. Wycięcie obejmuje obszar szyjki macicy w kształcie stożka, który zawiera podejrzane komórki wymagające dalszej analizy.
Po wycięciu tkanki lekarz dokonuje hemostazy, czyli tamowania krwawienia. Może to zrobić poprzez zastosowanie szwów chirurgicznych lub koagulacji, przy czym szczególną uwagę zwraca się na zachowanie drożności kanału szyjki macicy. W niektórych przypadkach wykonywane jest również łyżeczkowanie kanału szyjki macicy, czyli pobranie dodatkowego materiału do badania.
Tkanki usunięte podczas konizacji zostają utrwalone w specjalnym roztworze i przekazane do analizy histopatologicznej, która pozwala na dokładną ocenę charakteru zmian. Wynik tego badania jest dostępny po ok. 2 tygodniach i stanowi podstawę do dalszych decyzji terapeutycznych. Po zakończeniu zabiegu pacjentka pozostaje pod obserwacją przez określony czas, a następnie może wrócić do domu, stosując się do zaleceń dotyczących rekonwalescencji i higieny intymnej.
Czy zabieg konizacji wymaga specjalnego przygotowania?
Przygotowanie do konizacji szyjki macicy rozpoczyna się od konsultacji ginekologicznej, podczas której lekarz wyjaśnia przebieg zabiegu, możliwe powikłania oraz zalecenia pooperacyjne. Pacjentka może zostać poproszona o wykonanie dodatkowych badań, takich jak morfologia krwi, oznaczenie grupy krwi, badanie poziomu krzepnięcia, testy na choroby zakaźne oraz badanie cytologiczne i kolposkopowe. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić również USG narządów rodnych.
Jeśli zabieg ma być wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub podpajęczynówkowym, pacjentka powinna być na czczo, co oznacza powstrzymanie się od jedzenia i picia przez co najmniej sześć do ośmiu godzin przed operacją. W przypadku stosowania leków przewlekłych, takich jak środki przeciwzakrzepowe lub leki na nadciśnienie, konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym w celu ustalenia, czy ich przyjmowanie powinno zostać zmodyfikowane.
Na kilka dni przed planowanym zabiegiem zaleca się unikanie stosowania tamponów, irygacji pochwy oraz współżycia seksualnego, aby zmniejszyć ryzyko infekcji i podrażnień błony śluzowej. W dniu zabiegu pacjentka powinna zadbać o higienę intymną ale nie stosować żadnych kosmetyków, dezodorantów ani perfum w okolicach intymnych.
Rekonwalescencja po zabiegu – czego się spodziewać?
Po zabiegu konizacji kobieta może odczuwać lekkie dolegliwości bólowe oraz obserwować niewielkie krwawienie. Organizm potrzebuje czasu aby się zregenerować, dlatego przez kilka tygodni zaleca się unikanie intensywnego wysiłku fizycznego, współżycia oraz korzystania z basenów czy sauny. Pełne gojenie trwa zwykle kilka tygodni, choć u niektórych kobiet może trwać dłużej. W tym czasie ważne jest regularne kontrolowanie procesu gojenia oraz stosowanie się do zaleceń lekarza. Po kilku miesiącach pacjentka powinna ponownie wykonać badanie cytologiczne i kolposkopię, aby upewnić się, że wszystkie zmiany zostały usunięte.
Czy konizacja jest bolesna?
Większość kobiet obawia się bólu związanego z konizacją, jednak w rzeczywistości procedura ta nie jest bardzo uciążliwa. Znieczulenie stosowane podczas zabiegu sprawia, że pacjentka nie odczuwa bólu w jego trakcie. Po operacji może wystąpić delikatne uczucie dyskomfortu przypominające ból menstruacyjny, jednak zazwyczaj nie jest ono silne i można je łagodzić standardowymi lekami przeciwbólowymi.
Czy po konizacji mogą wystąpić jakieś powikłania?
Po zabiegu konizacji szyjki macicy mogą wystąpić pewne powikłania, choć w większości przypadków jest to procedura bezpieczna. Jednym z najczęstszych powikłań jest krwawienie, które może pojawić się w pierwszych dniach po zabiegu ale w niektórych przypadkach występuje nawet po kilkunastu dniach, gdy zaczyna się proces gojenia. Jeśli krwawienie jest obfite i nie ustępuje, konieczna może być konsultacja lekarska.
Innym możliwym powikłaniem jest infekcja, która objawia się bólem podbrzusza, nieprzyjemnym zapachem wydzieliny z pochwy, gorączką lub ogólnym złym samopoczuciem. Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, pacjentka powinna przestrzegać zaleceń dotyczących higieny intymnej oraz unikać współżycia, kąpieli w wannie i stosowania tamponów przez określony czas po zabiegu. W przypadku podejrzenia infekcji konieczna może być antybiotykoterapia.
U niektórych kobiet po zabiegu może dojść do zwężenia kanału szyjki macicy, co w przyszłości może prowadzić do problemów z odpływem krwi miesiączkowej i bolesnych miesiączek. W rzadkich przypadkach konizacja może wpłynąć na osłabienie struktury szyjki macicy, co może skutkować niewydolnością szyjki i zwiększonym ryzykiem porodu przedwczesnego w kolejnej ciąży. Jeśli lekarz stwierdzi, że szyjka macicy jest osłabiona, możliwe jest zastosowanie specjalnych procedur, takich jak założenie szwu szyjkowego w ciąży.
Czasami po konizacji mogą utrzymywać się nieregularne plamienia lub wydłużone gojenie rany. Zdarza się również, że konieczne jest powtórzenie zabiegu, jeśli badanie histopatologiczne wykazało, że zmiany nie zostały całkowicie usunięte. W rzadkich przypadkach może dojść do powstania blizn, które mogą mieć wpływ na przyszłą płodność lub przebieg porodu.
Aby zminimalizować ryzyko powikłań, ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza, unikanie forsownych aktywności fizycznych i regularne kontrole ginekologiczne po zabiegu. Jeśli pojawią się niepokojące objawy, takie jak silne krwawienie, gorączka czy nasilający się ból, nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty.
Czy konizacja wpływa na przyszłe ciąże?
Jednym z najczęstszych pytań, jakie zadają kobiety przed zabiegiem jest to, czy konizacja może wpłynąć na ich przyszłą zdolność do zajścia w ciążę i jej donoszenia. W większości przypadków procedura nie powoduje problemów z płodnością, jednak może wiązać się z ryzykiem niewydolności szyjki macicy w późniejszym okresie ciąży. Szyjka może stać się krótsza i mniej elastyczna, co u niektórych kobiet zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu. Dlatego kobiety po konizacji, które planują ciążę powinny pozostawać pod opieką ginekologa, który w razie potrzeby zaproponuje odpowiednie środki, takie jak założenie szwu szyjkowego lub pessara, aby wspierać donoszenie ciąży do terminu.
Czy konizacja zabezpiecza przed rakiem szyjki macicy?
Konizacja jest skutecznym sposobem na usunięcie zmian przednowotworowych i znacząco redukuje ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Jednak nie jest to zabieg, który całkowicie eliminuje możliwość zachorowania w przyszłości. Regularne badania cytologiczne oraz testy na HPV pozostają kluczowym elementem profilaktyki, nawet po przeprowadzonej konizacji. Ważne jest aby kobiety, które przeszły zabieg nie rezygnowały z wizyt kontrolnych i dbały o swoje zdrowie w dłuższej perspektywie.
