Jakie choroby mogą objawiać się zmianami skórnymi?
Zmiany skórne mogą być objawem wielu różnych chorób, zarówno tych bezpośrednio związanych ze skórą, jak i ogólnoustrojowych. Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała i jest swoista mapa stanowi ważny wskaźnik naszego stanu zdrowia. To co dzieje się w środku naszego organizmu widać również na skórze. Wysypka, żółte zabarwienie, jej bladość, czy pojawienie się na niej pęcherzyków to tylko niektóre symptomy, które powinny skłonić nas do wizyty u lekarza. Ważne jest, aby być świadomym różnych schorzeń, które mogą się w ten sposób objawiać i szukać pomocy medycznej, gdy pojawią się niepokojące symptom. Poniżej przedstawiamy kilka najczęstszych chorób, które mogą objawiać się zmianami skórnymi.
Choroby skóry (dermatozy)
Choroby skórne najczęściej atakują na naskórek, skórę właściwą a czasem nawet głębsze warstwy tkanki. Mogą także dotyczyć przydatków skóry, takich jak mieszki włosowe, paznokcie czy gruczoły skóry. Różnorodność dermatoz jest ogromna, a wiele z nich objawia się poprzez specyficzne zmiany na skórze nazywane wykwitami. Przyczyny tych schorzeń są różne – mogą być one dziedziczne, wynikać z reakcji organizmu na różne czynniki, takie jak alergie czy choroby autoimmunologiczne, lub powstawać pod wpływem czynników zewnętrznych oraz inwazji drobnoustrojów patogennych, takich jak bakterie czy grzyby. Chociaż wiele chorób skórnych objawia się łagodnie, niektóre mają charakter przewlekły, są poważne i mogą zagrażać życiu pacjenta. Według aktualnych danych medycznych dermatozy występują u około 30% Polaków. Poniżej przedstawiamy choroby skóry, które występują najczęściej:
- Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna skóry, która prowadzi do powstawania czerwonych, łuszczących się plam. Jej przyczyny nie są do końca znane, ale wiadomo, że czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe odgrywają kluczową rolę. Ataki łuszczycy mogą być wywołane stresem, infekcjami czy niektórymi lekami.
- Egzema, znana także jako atopowe zapalenie skóry, jest stanem zapalnym skóry powodującym swędzenie, zaczerwienienie i pękanie skóry. Egzema często wiąże się z predyspozycjami genetycznymi i jest uważana za chorobę związaną z nadwrażliwością skóry. Chociaż dokładna przyczyna egzemy nie jest znana, wiadomo, że czynniki takie jak alergeny, infekcje czy warunki pogodowe mogą nasilać objawy.
- Trądzik to choroba gruczołów łojowych skóry, prowadząca do powstawania pryszczy, zaskórników i torbieli. Najczęściej występuje w okresie dojrzewania, ale może dotykać ludzi w każdym wieku. Nadprodukcja sebum, bakterie, hormony i czynniki genetyczne to główne przyczyny trądziku. Oprócz fizycznych objawów, trądzik może prowadzić do problemów emocjonalnych i obniżenia samooceny. Leczenie trądziku często polega na stosowaniu miejscowych maści, antybiotyków czy leków hamujących produkcję sebum.
- Grzybica skóry to zakażenie powodowane przez grzyby dermatofity, które atakują naskórek, włosy lub paznokcie. Mogą się również pojawić zakażenia skóry spowodowane przez drożdżaki lub pleśnie, ale są one mniej powszechne. Objawami grzybicy skóry są zwykle zaczerwienione, swędzące plamy, które mogą być pokryte łuskami lub pęcherzami. Zmieniona skóra może również być bardziej sucha lub tłusta niż normalnie. W miejscu zakażenia często obserwuje się charakterystyczne pierścienie, co jest wynikiem centralnego gojenia się zakażonego obszaru, podczas gdy na jego obrzeżach infekcja nadal się rozprzestrzenia.
Objawy skórne – schorzenia wątroby
Schorzenia wątroby mogą prowadzić do różnych objawów skórnych. Żółtaczka jest tym najbardziej charakterystycznym i objawia się żółtawym zabarwieniem skóry oraz oczu wynikającym z nagromadzenia bilirubiny w organizmie. Wraz z żółtaczką mogą pojawić się ciemny mocz i jasny stolec. Swędzenie skóry jest kolejnym częstym objawem schorzeń wątroby i dróg żółciowych, spowodowanym nagromadzeniem produktów metabolizmu w skórze. Charakterystyczny dla chorób wątroby jest także świąd całego ciała, z największym nasileniem w obrębie kończyn górnych i stóp. Pacjenci mogą również zauważyć czerwone dłonie, czerwone plamy w kształcie pająka na skórze oraz pękające naczynka krwionośne. Schorzenia wątroby mogą również prowadzić do zmian w paznokciach, takich jak białe paski lub białawe zmiany. Obrzęk i zaczerwienienie w okolicach skroniowych, jak również zmiany koloru skóry w okolicach ust czy nosa, mogą również wskazywać na problemy z wątrobą.
Objawy skórne – choroby układu krążenia
Objawy skórne związane z zaburzeniami układu krążenia mogą być różnorodne i stanowić ważny wskaźnik dla diagnozy. Sinica, czyli niebieskawo-fioletowe zabarwienie skóry, wynika z niedostatecznego natlenienia krwi i może być obserwowana na palcach, ustach czy nosie. Pojawienie się takiego koloru skóry może wskazywać na niewydolność lewokomorową serca, zakrzepicę oraz poważne nabyte lub wrodzone wady sercowo-naczyniowe.
Obrzęki, szczególnie w okolicach kostek nóg, mogą wskazywać na niewydolność serca, niewydolność żylno-limfatyczną lub inne schorzenia układu krążenia. Zmiany troficzne skóry, takie jak owrzodzenia, występują zwykle na skutek niedostatecznego ukrwienia lub przewlekłej niewydolności żylnej. Wytworzenie żylaków w postaci krętych żył powierzchownych jest natomiast często wynikiem osłabionych zastawek żylnych. Poszerzone naczynka, widoczne pod skórą i układające się na kształt siatki jak i towarzyszące im niebieskie, poszerzone żyłki pod skórą mające średnicę od 1 mm do 3 mm, również mogą być sygnałem chorób w obrębie układu krążenia i często towarzyszą przewlekłej niewydolności żylnej.
Objawy skórne – choroby tarczycy
Niektóre zmiany skórne mogą wskazywać na problemy z tarczycą. W przypadku niedoczynności tarczycy skóra może stać się sucha, szorstka i zimna. Może również wystąpić obrzęk, zwłaszcza w okolicach twarzy i oczu, oraz przedłużające się gojenie ran. Włosy mogą stawać się cienkie, łamliwe i wypadające a osłabieniu ulegają również paznokcie. W przypadku nadczynności tarczycy skóra jest zwykle ciepła, wilgotna i aksamitna. Mogą również wystąpić wytrzeszcz oczu, czerwone i swędzące plamy oraz przebarwienia skóry. W przypadku choroby Gravesa-Basedowa, autoimmunologicznej postaci nadczynności tarczycy, na goleniach może wystąpić obrzęk skóry o grubej, pomarszczonej strukturze, nazywany obrzękiem śluzowatym. Wszystkie te zmiany skórne mogą wskazywać na potrzebę badania funkcji tarczycy i konsultacji z endokrynologiem.
Objawy skórne – cukrzyca
Objawy cukrzycy widoczne na skórze mogą być różnorodne. Zgodnie z szacunkami u części chorych zmiany skórne występują jeszcze zanim pojawią się pierwsze objawy kliniczne cukrzycy. Częstym objawem cukrzycy jest sucha i swędząca skóra. Mogą również pojawiać się przebarwienia w miejscach, gdzie skóra się styka, na przykład na szyi czy pachach, co nazywane jest acanthosis nigricans. Osoby z cukrzycą są bardziej narażone na infekcje skórne, w tym grzybicze, które mogą objawiać się jako czerwone, swędzące plamy. Cukrzycy towarzyszą często wrzody, zwłaszcza na stopach, które wynikają z uszkodzenia nerwów i osłabionego krążenia. Niekiedy można zauważyć żółte, twarde guzki, które są skupieniami cholesterolu – nazywane xanthomas – kępkami żółtymi. Charakterystyczne dla cukrzycy, choć występujące dość rzadko są ciemne plamy na skórze, zwane nekrobiozą lipoidicą jak również nagłe ciemnienie skóry w okolicach stawów, zwane dermopatią cukrzycową.
Objawy skórne – półpasiec
Półpasiec jest chorobą wywoływaną przez wirus ospy wietrznej i półpaśca. To ten sam wirus, który powoduje ospę wietrzną w dzieciństwie. Po przebyciu ospy wietrznej wirus pozostaje w układzie nerwowym w stanie uśpienia, ale może uaktywnić się ponownie w późniejszym wieku lub gdy układ odpornościowy jest osłabiony, powodując półpasiec. Pierwszymi objawami półpaśca jest często uczucie pieczenia, bólu lub mrowienia w określonym obszarze skóry. Wkrótce potem pojawiają się pęcherze wypełnione płynem, które tworzą pas na jednej stronie ciała lub twarzy, zwykle w obszarze unerwionym przez jeden nerw. W ciągu kilku dni pęcherze pękają, wysychają i tworzą strupy. Często towarzyszy im intensywny ból. W niektórych przypadkach może wystąpić gorączka, ból głowy czy uczucie zmęczenia. Występowanie półpaśca jest częściej obserwowane u osób starszych oraz u tych z osłabionym układem odpornościowym. Chociaż półpasiec zwykle ustępuje samoczynnie w ciągu kilku tygodni, ból może utrzymywać się przez dłuższy czas po zniknięciu zmian skórnych, co jest określane jako neuralgia popółpaścowa.
Objawy skórne – anemia
Anemia to stan, w którym ciało nie ma wystarczającej ilości zdrowych czerwonych krwinek do dostarczenia tlenu do tkanek. Skutkuje to uczuciem zmęczenia i osłabienia. Na skórze objawy anemii mogą objawiać się jej bladością, szczególnie na wewnętrznych stronach powiek, dłoniach i błonach śluzowych. Inne objawy skórne związane z niektórymi rodzajami anemii to żółtaczka (żółte zabarwienie skóry i oczu), suchość skóry oraz owrzodzenia w kącikach ust. W przypadku anemii sierpowatokrwinkowej może dojść również do zakrzepicy, która prowadzi do pojawienia się bólu i zaczerwienienia w dotkniętym obszarze. Warto jednak pamiętać, że objawy skórne nie zawsze występują u osób z anemią, a jeśli występują, mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania anemii. Dlatego w razie podejrzeń o anemię ważne jest skonsultowanie jej objawów z lekarzem.
