Endometrioza a ciąża. Czy z endometriozą możliwe jest zajście w ciążę?

Endometrioza to przewlekłe schorzenie, które polega na występowaniu komórek endometrium poza ich właściwą lokalizacją, czyli jamą macicy. Ogniska endometriozy najczęściej lokalizują się w  jamie otrzewnej, jajnikach,  szyjce macicy, pochwie, jelitach, jak również w  pęcherzu moczowym. Choroba ta często rozwija się powoli, przez wiele lat, dając niecharakterystyczne objawy, co sprawia trudności z jej zdiagnozowaniem. Wiele kobiet dowiaduje się, że choruje na endometriozę dopiero wtedy gdy nie mogą zajść w ciążę. Zgodnie z szacunkami na endometriozę cierpi nawet 15% miesiączkujących kobiet, a ok. 50% z nich z powodu tego schorzenia zmaga się z niepłodnością. O tym dlaczego w przypadku kobiet starających się o dziecko kluczowa jest wczesna diagnoza, jakie są objawy endometriozy i czy rzeczywiście wyklucza ona zajście w ciążę rozmawiamy z ginekolog – dr Anną Golką – Leszczyńską z krakowskiego Szpitala na Klinach.

Jakie są objawy endometriozy?

Endometrioza to bardzo podstępna choroba, ponieważ niejednokrotnie od pierwszych objawów choroby do momentu jej rozpoznania mija nawet 10 lat. Objawy występują głównie u kobiet miesiączkujących a po menopauzie schorzenie to przechodzi w stan utajony, który często jest bezobjawowy. Do odwiedzenia ginekologa  powinny skłonić takie objawy jak:

• cykliczne bóle brzucha, towarzyszące  okresowi lub pojawiające się dwa dni przed jego wystąpieniem,
• obfite miesiączki,
• dolegliwości bólowe występujące przy stosunku,
• kłopoty z zajściem w ciążę,
• krwawienie podczas oddawania moczu jak również bóle podczas wypróżniania i krew pojawiająca się w stolcu
• zaburzenia cyklu.

Endometrioza – czy możliwe jest zajście w ciążę?

Jedną z konsekwencji endometriozy może być niepłodność, lub obniżenie płodności.  Warto jednak wiedzieć, że zajście w ciążę przy endometriozie jest możliwe, niemniej jednak konieczne jest wczesne zdiagnozowanie choroby i jak najszybsze podjęcie odpowiedniego leczenia endometriozy. Trudności w staraniu o dziecku u kobiet z endometriozą wynikają przede wszystkim z:

• obniżenia jakości komórki jajowej,
• braku możliwości zapłodnienia komórki jajowej z powodu zrostów, guzków i torbieli powstałych w jajnikach w wyniku ognisk endometriozy,
• problemów w zagnieżdżeniu się komórki jajowej w macicy ponieważ zmieniona chorobowo śluzówka jamy macicy zaburza implantację zarodka,
• zaburzenia funkcjonowania gospodarki hormonalnej na skutek zmian powstałych w jajnikach.

Pomimo, że zajście w ciążę przy endometriozie jest mocno utrudnione, to aktualnie choroba nie jest wyrokiem, a współczesna medycyna daje szansę na zostanie mamą nawet pacjentkom z zaawansowanym stadium choroby.

Jak zajść w ciążę z endometriozą?

Stadium zaawansowania endometriozy jest inne u każdej pacjentki,  w związku z tym specjalista na podstawie uzyskanych wyników badań dobiera optymalną formę terapii, a do każdej pary starającej się o dziecko podchodzi się indywidualnie. Możliwości jest kilka.

Ciąża naturalna u pacjentek z endometriozą jest możliwa niemniej  jednak wymaga ona dłuższych starań, jak również ścisłej kontroli lekarskiej na późniejszym etapie utrzymania ciąży. Pacjentkom z endometriozą, u których możliwe jest uzyskanie naturalnej ciąży na początku rekomenduje się stosowanie leczenia hormonalnego. Polega ono na stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych jak również leków obniżających progestogen, które mają zapobiegać powstawaniu nowych ognisk endometriozy, jak również łagodzić występujące już dolegliwości. Po okresie „przymusowej antykoncepcji” paniom podaje się następnie środki stymulujące jajeczkowanie. Ważnym jest, aby na tym etapie leczenia pacjentki zachowały szczególną dbałość o siebie poprzez zdrowe odżywianie, zrezygnowanie z nałogów, umiarkowaną aktywność fizyczną, ale również naukę technik radzenia sobie ze stresem.

W przypadku braku ciąży po kilku stymulowanych cyklach  koniecznym staje się  skorzystanie z technik wspomaganego rozrodu. U pacjentek z endometriozą pierwszego i drugiego stopnia, będących przed 35 rż.  przeprowadza się najczęściej inseminacje domaciczne ze stymulacją jajeczkowania. Natomiast w  przypadku dalszego braku ciąży oraz u pacjentek z najcięższą formą endometriozy stosuje się procedurę zapłodnienia pozaustrojowego.

Przed skorzystaniem z technik wspomaganego rozrodu ginekolodzy rekomendują wcześniejsze przeprowadzenie zabiegu zachowawczego na drodze laparoskopii lub z wykorzystaniem robota. Zabieg polega na usunięciu strategicznie położonych ognisk endometriozy oraz zrostów w  sposób najmniej inwazyjny dla zachowania prawidłowej funkcji jajników i narządów układu rozrodczego, co zwiększa szansę na zajście w ciążę. Zapłodnienie warto przeprowadzić w niedługim czasie od wykonania zabiegu z uwagi na fakt, że w ten sposób minimalizowane jest ryzyko  odrośnięcia zmian.

Czy ciąża z endometriozą jest ciążą wysokiego ryzyka?

Tak, ciąża u pacjentek z endometriozą jest ciążą wysokiego ryzyka i panie te powinny zdawać sobie sprawę z możliwości wystąpienia powikłań. Krwawienia oraz zrosty i zmiany, które występują w przebiegu tej choroby mogą być przyczyną poronienia, ciąży pozamacicznej, przedwczesnego porodu, jak również odklejenia się łożyska. Z tego też powodu przyszłe mamy, u których zdiagnozowano endometriozę powinny być pod regularną opieką ginekologa, jak również systematycznie monitorować przebieg swojej ciąży.

Warto wspomnieć o fakcie, że pacjentki z endometriozą często odczuwają złagodzenie objawów tej choroby w ciąży. Dzieje się tak na skutek wzrostu stężenia progesteronu i zatrzymania krwawienia miesięcznego. Trzeba jednak pamiętać, że ciąża nie jest lekarstwem, a jedynie łagodzi uporczywe dolegliwości, które po porodzie pojawiają się ponownie.