Czy można skutecznie przeciwdziałać endometriozie? Profilaktyka i diagnostyka.

Endometrioza określana inaczej mianem gruczolistości macicy lub wędrującą śluzówką macicy polega na patologicznym przemieszczaniu się fragmentów błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamę macicy. Ogniska endometriozy lokalizują się najczęściej w obrębie jajników, otrzewnej, blizn po cesarskim cięciu ale także w  jelicie, moczowodach i w pęcherzu moczowym.  Zgodnie z szacunkami w Polsce na endometriozę może chorować aż 2 mln kobiet, a choroba  ta jest  drugą, co do częstotliwości występowania u  młodych kobiet.  Typowym objawem endometriozy są dolegliwości bólowe w obrębie miednicy mniejszej, a schorzenie to odpowiada za trudności w zajściu w ciążę u ok. 30% kobiet.  O tym jakie są objawy endometriozy, jak wygląda jej profilaktyka i diagnostyka rozmawiamy z dr Anną Golką – Leszczyńską z krakowskiego Szpitala na Klinach.

Objawy endometriozy

Objawy endometriozy są często niespecyficzne i w wielu przypadkach przypominają wiele innych jednostek chorobowych dlatego tak trudno ją zdiagnozować. Pacjentki z endometriozą najczęściej wymieniają dolegliwości bólowe nasilające się w czasie trwania miesiączki lub zaraz przed nią, które lokalizują się w pachwinie, w dole brzucha lub czasami w okolicy odbytu. Charakterystycznym objawem endometriozy są obfite, długo trwające bolesne miesiączki a także problemy z zajściem ciąże. Dodatkowo wśród objawów tej choroby wymienia się:

• dolegliwości bólowe podczas stosunku płciowego,
• dolegliwości bólowe podczas oddawania moczu i/lub stolca,
  dolegliwości bólowe w okolicy krzyżowej,
• wzdęcia, biegunki, nawracające zaparcia,
• krew pojawiająca się w moczu lub w kale,
• zaburzenia cyklu miesiączkowego (brak owulacji, nieregularne miesiączki).

Endometrioza – diagnostyka

Z uwagi na mało specyficzne objawy i bagatelizowanie przez lekarzy dolegliwości bólowych towarzyszących miesiączce, endometrioza nastręcza wielu problemów diagnostycznych z tego też powodu czas oczekiwania na diagnozę w naszym kraju wynosi ok. 10 lat od pojawienia się pierwszych objawów. Podstawę diagnostyki stanowi badanie USG (przezpochwowe oraz przezodbytnicze w przypadku dolegliwości ze strony jelit), które umożliwia zobrazowanie dużych ognisk endometrialnych. W diagnostyce dodatkowo wykorzystuje się kolonografię tomografią komputerową oraz rezonans magnetyczny. U kobiet niemogących zajść w ciążę diagnozę stawia się najczęściej podczas diagnostycznej interwencji laparoskopowej.

Do wykonania badań w kierunku endometriozy szczególną uwagę powinny przyłożyć kobiety, które zaobserwowały u siebie niepokojące objawy a u członków rodziny pierwszego stopnia występowała endometrioza, posiadają wady rozwojowe miednicy, są po przebytych wcześniej zabiegach operacyjnych w obrębie macicy, lub były urażone na jej uraz lub zakażenia.

Endometrioza – przyczyny powstawania

Niestety do tej pory   nie ustalono dokładnie przyczyny, która odpowiedzialna jest za powstawanie endometriozy. Wśród potencjalnych czynników rozwoju tej choroby wymienia się czynniki wrodzone, autoimmunologiczne, środowiskowe, genetyczne i alergiczne. Uważa się, że jednym z głównych mechanizmów odpowiedzialnych za powstanie ognisk endometriozy jest tzw. miesiączka wsteczna. Polega ona na nieprawidłowym przemieszczaniu się krwi miesiączkowej do jamy otrzewnowej przez jajowody a następnie wszczepianiu się złuszczonych komórek endometrium w innych obszarach niż jama macicy.

Co to jest endometrioza – przyczyny i profilaktyka

Niestety ale w przypadku endometriozy nie istnieje skuteczna profilaktyka. Z tego też powodu kluczowe są regularne kontrole u ginekologa aby wykryć chorobę na jej wczesnym etapie i rozpocząć odpowiednie leczenie. Leczenie endometriozy można podzielić na zachowawcze w którym stosuje się terapię hormonalną mającą na celu zminimalizowanie objawów choroby i wyciszaniu ognisk endometrialnych lub operacyjne dzięki, któremu usuwane są zrosty i ogniska endometriozy jak również przywracane jest prawidłowe funkcjonowanie narządów miednicy mniejszej.