Choroba refluksowa przełyku objawy, diagnostyka, leczenie

Choroba refluksowa przełyku, znana również jako refluks żołądkowy, jest zaburzeniem trawienia, które atakuje mięśnie pierścieniowe między żołądkiem a przełykiem oraz dolny zwieracz przełyku. Jest to normalny proces, który występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Pokarm, który spożywamy, jest przenoszony z ust do żołądka przez przełyk. Ta rurkowata struktura składa się z mięśni i tkanek, które rozszerzają się i kurczą, aby popychać pokarm w kierunku żołądka. Na końcu tej rurki znajduje się okrągły pierścień zwany dolnym zwieraczem przełyku, który rozszerza się, aby umożliwić wejście pokarmu do żołądka i kurczenie się, aby zapobiec cofaniu się pokarmu do przełyku.

Przyczyny choroby refluksowej przełyku

Czasami dolny zwieracz przełyku (LES), znajdujący się na końcu przełyku, może się rozluźnić, umożliwiając powrót pokarmu do przełyku. W większości przypadków następuje to natychmiast po posiłkach. Choroba refluksowa przełyku występuje, gdy dolny zwieracz przełyku nie zamyka się tak, że zawartość żołądka lub kwas wraca do przełyku. Refluks zaburza wyściółkę przełyku i w rezultacie powoduje chorobę refluksową przełyku. Ogólnie rzecz biorąc, uszkodzenie przełyku może wystąpić, gdy refluks jest bardzo kwaśny, częsty lub jeśli przełyk nie może usunąć kwasu tak szybko, jak powinien.

Przepuklina rozworu przełykowego a choroba refluksowa

Refluks to cofanie się treści z żołądka do przełyku a przepuklina to przedostawanie się części dna żołądka przez otwór w przeponie, przez który fizjologicznie przechodzi tylko przełyk. Niektórzy lekarze uważają, że przepuklina rozworu przełykowego może osłabić dolny zwieracz przełyku, zwiększając w ten sposób ryzyko pojawienia się refluksu żołądkowo-przełykowego.

Inne przyczyny choroby refluksowej przełyku

Inne czynniki, które przyczyniają się do choroby refluksowej przełyku, to styl życia i wybory żywieniowe, zwłaszcza żywność zawierająca dużo cukru, tłuszczów lub alkoholu. Poza tym palenie może powodować rozluźnienie dolny zwieracz przełyku. Pochylanie się lub leżenie może również powodować zgagę.

Objawy choroby refluksowej przełyku

Głównym objawem choroby refluksowej przełyku jest uporczywa niestrawność lub zgaga. Osoba zwykle odczuwa pieczenie w okolicy klatki piersiowej, które przesuwa się w górę w kierunku gardła. Chorzy często mają wrażenie, że jedzenie wraca do ust, a ucisk, pieczenie lub ból z powodu zgagi  trwają zwykle do 2 godzin po spożyciu posiłku. Inne typowe objawy choroby refluksowej przełyku to:

• ból w klatce piersiowej lub górnej części brzucha
• uporczywa chrypka
• świszczący oddech
• problemy z oddychaniem
• ból lub trudności w połykaniu
• nudności lub wymioty
• ścieranie zębów
• utrzymujący się ból gardła lub uczucie guzka w gardle
• doświadczanie uczucia dławienia natychmiast po przebudzeniu

Jak często występuje choroba refluksowa przełyku?

W populacji krajów wysoko rozwiniętych objawy refluksu występują codziennie u około 5–10% osób, a raz na tydzień u około 20% osób. Częstość występowania choroby refluksowej jest porównywalna u mężczyzn i kobiet i wzrasta wraz z wiekiem. Często występuje u osób otyłych, palących, w ciąży lub przyjmujących niektóre leki, takie jak środki uspokajające, przeciwhistaminowe, leki na astmę i leki przeciwdepresyjne.

Czy choroba refluksowa przełyku jest uwarunkowana genetycznie?

Mimo że większość ludzi zakłada, że ​​ choroba refluksowa przełyku jest powodowana przez dietę, nawyki związane ze stylem życia lub stresujące sytuacje, naukowcy podejrzewają, że jest to spowodowane zarówno czynnikami genetycznymi, jak i środowiskowymi. Mając to na uwadze, geny mogą odgrywać rolę w powodowaniu problemów strukturalnych w przełyku, co z kolei powoduje chorobę refluksową przełyku.

Diagnoza choroby refluksowej przełyku

Istnieje kilka możliwych testów do zdiagnozowania choroby refluksowej przełyku. Zwykle diagnozuje się ją na podstawie objawów i odpowiedzi na leczenie. Badaniami pomocnymi w diagnostyce choroby refluksowej jest badanie endoskopowe oraz/lub 24-godzinne monitorowanie pH w przełyku z jednoczesnym pomiarem impedancji przełykowej. Badanie impedancji (oporności dla prądu zmiennego) opiera się na założeniu, że w wyniku refluksu, czyli gdy pomiędzy wprowadzonymi do przełyku elektrodami przemieszcza się płyn lub powietrze,  maleje (dla płynu) lub rośnie (dla powietrza) oporność elektryczna. Endoskopia wraz z biopsją błony śluzowej pozwala natomiast rozpoznać zapalenie błony śluzowej i ocenić stopień nasilenia zmian, zdiagnozować przełyk Barretta (metaplazja komórek błony śluzowej wywołana przez refluks) i inne powikłania choroby. W niektórych przypadkach, przydatne może okazać się także badanie RTG po podaniu środka kontrastowego oraz manometria przełyku.

Leczenie choroby refluksowej przełyku

Jeśli odczuwasz nadmierny ból w klatce piersiowej, trudności w połykaniu pokarmu, występuje u Ciebie krwawienie  z przełyku lub krztuszenie się, może to wskazywać na poważniejszy problem i powinieneś natychmiast zgłosić się na leczenie. Jeśli zmiany stylu życia nie doprowadzą do złagodzenia objawów, lekarze zalecą operacje antyrefluksowe. Zabieg chirurgiczny zwany fundoplikacją polega na wzmocnieniu dolnego zwieracza przełyku i stanowi on podstawę leczenia również przepukliny rozworu przełykowego.

Zabieg laparoskopowej fundoplikacji sposobem Nissena wykonywany jest przez kilka jednocentymetrowych nacięć w powłokach brzusznych pacjenta. Operację można wykonać korzystając z metod małoinwazyjnych tj. laparoskopii lub z wykorzystaniem robota chirurgicznego. Przez wykonane wcześniej nacięcia do ciała pacjenta wprowadzane są zminiaturyzowane narzędzia chirurgiczne oraz kamera endoskopowa. Celem zabiegu jest odprowadzenie istniejącej przepukliny i wytworzenie wzmacniającego mankietu wokół przełyku, który chirurg kształtuje  z zszytej przedniej i tylnej ściany żołądka. Ponadto w trakcie operacji wykonywana jest stabilizacja żołądka poniżej przepony, która ma za zadanie przeciwdziałać powstawaniu przepukliny rozworu przełykowego.

Operacyjne leczenie choroby refluksowej oraz przepukliny rozworu przełykowego z wykorzystaniem technik małoinwazyjnych pozwala na mniejszą interwencję chirurgiczną,  mniejsze dolegliwości bólowe oraz niższe ryzyko infekcji i powikłań. Dodatkowo osoby po operacji z wykorzystaniem laparoskopii czy robota chirurgicznego mogą liczyć na krótszy pobyt w szpitalu oraz szybszą rekonwalescencję i  powrót do swoich aktywności życiowych i zawodowych. Wykorzystanie robota chirurgicznego w niektórych przypadkach pozwala przezwyciężyć niektóre ograniczenia laparoskopii i pozwala na przeprowadzenie zabiegu małoinwazyjnego o pacjentów z obciążonym wywiadem oraz ze znacznym stopniem otyłości.