Ból kręgosłupa a przewlekły stres – jak stan psychiki wpływa na nasz organizm

Ból kręgosłupa to jedno z najbardziej rozpowszechnionych schorzeń XXI wieku. Z badań wynika, że aż 80% dorosłych ludzi przynajmniej raz doświadcza bólu kręgosłupa w pewnym momencie swojego życia. Przyczyn jest wiele: nieprawidłowe pozycje siedzące, brak aktywności fizycznej, urazy, ale również… przewlekły stres. Każdy z nas od czasu do czasu doświadcza krótkotrwałego stresu, który nie zawsze jest czymś złym. Czasami daje nam motywację,  zachęca do jak najlepszej pracy, sprostania wyzwaniom, czy po prostu uniknięcia niebezpieczeństwa. Nasze ciała są dobrze przygotowane do radzenia sobie ze stresem w małych dawkach, ale kiedy ten stres staje się długotrwały lub chroniczny, może mieć poważne skutki dla naszego  organizmu i zwiększyć ryzyko wielu poważnych problemów zdrowotnych, w tym tych dotyczących układu mięśniowo – szkieletowego.

Jak stres wpływa na nasze ciało?

Przewlekły stres jest reakcją organizmu na sytuacje stresowe, które nie ustępują przez dłuższy czas. Nadmierne napięcie mięśni, spowodowane długotrwałym stresem, może prowadzić do przeciążeń i bólów, zwłaszcza w obszarze kręgosłupa. Ponadto, stres wpływa na układ hormonalny, prowadząc do zmian w poziomie kortyzolu –  hormonu stresu. Według badania przeprowadzonego w 2021 roku, przewlekły stres ostatecznie prowadzi do dysfunkcji kortyzolu, który może skutkować odpowiedzią zapalną naszego organizmu. Problemy z kortyzolem i stanami zapalnymi prowadzą z kolei do stresu oksydacyjnego, uszkodzenia wolnych rodników, uszkodzenia lub starzenia się komórek oraz degeneracji tkanek, z których wszystkie mogą prowadzić do przewlekłego bólu. Ponadto przeprowadzone badanie wykazało, że stres ma również bezpośredni wpływ na przetwarzanie bólu.

Ból kręgosłupa jako sygnał ostrzegawczy, że jesteśmy stale narażeni na stres

Nasze ciało wysyła  wiele sygnałów ostrzegawczych, że coś jest nie tak, a ból kręgosłupa może być jednym z nich. Przewlekły stres może powodować napięcie mięśni w obszarze pleców i szyi, co prowadzi do ograniczenia ruchomości, a w konsekwencji do bólu. Wpływ stresu na dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa potwierdzają liczne badania. Dla przykładu w analizie przeprowadzonej w  2021, 8473 osób stwierdziło, że silny stres wiązał się z 2,8-krotnie zwiększonym ryzykiem przewlekłego bólu krzyża w porównaniu z populacją ogólną.

Stres można powiązać z bólem pleców na kilka sposobów:

• Napięcie mięśni:Stres może powodować napięcie mięśni pleców, co może prowadzić do sztywności i bólu.
• Zwiększona wrażliwość na ból:Stres może sprawić, że organizm będzie bardziej wrażliwy na ból. Badania pokazują, że krytyczne wydarzenia życiowe mogą wywołać zmiany w układzie limbicznym i związanych z nim neuroprzekaźnikach, które mogą zmienić mechanizmy hamowania bólu.
• Zapalenie:przewlekły stres może prowadzić do stanu zapalnego w całym ciele, w tym w plecach, co może powodować ból w tej części ciała.
• Niewłaściwa postawa:Kiedy jesteśmy zestresowani zmienia się nasz sposób oddychania, ramiona się garbią , co może prowadzić do nadwyrężenia i napięcia w środkowej i górnej części pleców.
• Zmniejszony przepływ krwi:W stresujących czasach naczynia krwionośne mogą się zwężać, zmniejszając przepływ krwi do mięśni pleców i powodując ból.

Jak wygląda ból kręgosłupa spowodowany stresem?

Ból pleców wywołany stresem różni się w zależności od osoby, której dotyka  i może objawiać się inaczej, w zależności od jego lokalizacji. Ból w dolnej części pleców często charakteryzuje się tępym lub ostrym bólem, sztywnością lub skurczami mięśni, a także może promieniować do nóg lub pośladków. Natomiast ból w górnej części pleców może powodować uczucie pieczenia lub kłucia lub uczucie ucisku między łopatkami. W niektórych przypadkach ból w górnej części pleców może również powodować ból ramion lub klatki piersiowej.

Jak rozpoznać, czy ból kręgosłupa jest spowodowany stresem?

Trudno jednoznacznie określić, czy ból kręgosłupa jest wywołany stresem, ponieważ ból w tej okolicy może mieć wiele różnych przyczyn. Niemniej jednak oto kilka oznak, które mogą sugerować, że ból pleców jest związany z napięciem emocjonalnym.

• Stres fizyczny i emocjonalny: jeśli doświadczasz dużego obciążenia fizycznego lub emocjonalnego, na przykład z powodu wymagającej pracy lub trudnej sytuacji życiowej, ból kręgosłupa występujący w tym czasie może być związany ze stresem.
• Stopniowy początek: jeśli ból pleców rozwija się powoli, a nie nagle, może to oznaczać, że jest spowodowany napięciem mięśni związanym ze stresem.
• Brak innych objawów: jeśli nie masz żadnych innych objawów, takich jak drętwienie kończyn górnych lub dolnych, mrowienie lub osłabienie siły czucia, a twój ból nie jest silny, może to być spowodowane stresem.
• Ból, który pojawia się i znika: ból kręgosłupa związany ze stresem może pojawiać się i znikać w zależności od poziomu stresu, podczas gdy ból spowodowany urazem lub chorobą zwyrodnieniową prawdopodobnie będzie miał stałe nasilenie.
• Poprawa dzięki technikom radzenia sobie ze stresem: jeśli twój ból kręgosłupa zmniejsza się dzięki czynnościom redukującym stres, takim jak ćwiczenia fizyczne lub głębokie oddychanie, może on być spowodowany stresem.

Ile może trwać ból kręgosłupa spowodowany stresem?

Czas trwania bólu pleców związanego ze stresem może się różnić. W niektórych przypadkach może ustąpić samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni. Warto jednak pamiętać, że jeśli podstawowy czynnik stresogenny nie zostanie wyeliminowany, ból kręgosłupa może utrzymywać się przez dłuższy okres lub może się on nasilać z czasem. Niektóre badania sugerują, że na podstawie wystąpienia u nas sytuacji stresowej może przewidzieć późniejszą obecność bólu pleców. Badanie z 2020r. przeprowadzone u 588 osób w przeciągu 2 lat obserwacji pozwoliło zakwalifikować poniższe rodzaje stresu jako czynniki ryzyka nasilenia bólu pleców i niepełnosprawności:

• skłonność do martwienia się
• izolacja społeczna
• konflikty społeczne
• długotrwały stres

Jak złagodzić ból kręgosłupa  spowodowany stresem?

Istnieje kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby złagodzić ból pleców wywołany stresem, w tym:

• Leki przeciwbólowe: Leki dostępne bez recepty, zawierające ibuprofen lub paracetamol, mogą pomóc złagodzić ból i zmniejszyć stan zapalny.
• Terapia ciepłem: Przykładanie ciepłych okładów do bolącego miejsca może pomóc rozluźnić mięśnie i zmniejszyć ból. Możesz użyć poduszki grzewczej, termoforu lub po prostu wziąć ciepłą kąpiel.
• Masaż: Masowanie bolącego miejsca może pomóc złagodzić napięcie i zmniejszyć ból. Możesz spróbować technik samomasażu lub udać się do profesjonalnego fizykoterapeuty
• Rozciąganie: Ćwiczenia rozciągające skierowane na dolną część pleców, takie jak przyciąganie kolan do klatki piersiowej mogą pomóc złagodzić napięcie mięśni kręgosłupa.

Jak radzić sobie ze stresem i bólem kręgosłupa?

Oto kilka praktycznych wskazówek, jak radzić sobie ze stresem i związanym z nim bólem kręgosłupa:

• Ćwicz regularnie: Ćwiczenia pomagają zapobiegać degeneracji stawów i mięśni oraz poprawiają zdrowie psychiczne. Ponadto proste ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie pleców, pomagają w redukcji bólu.
• Stosuj zdrową dietę: Spożywanie zrównoważonej diety, która zawiera dużo owoców i warzyw, może zmniejszyć stany zapalne i sprawić, że nasz organizm będzie w lepszej kondycji.
• Praktykuj techniki relaksacyjne: Techniki takie jak głębokie oddychanie, medytacja, joga czy progresywne rozluźnianie mięśni pomagają złagodzić stres i napięcie w mięśniach.
• Wysypiaj się: Dostateczna ilość snu jest ważna dla redukcji stresu i pozwala mięśniom na relaksację.
• Zadbaj o ergonomię miejsca pracy – zadbaj o odpowiednio dostosowane miejsce pracy, krzesło i biurko, które pomagają w unikaniu przeciążeń kręgosłupa, minimalizując tym samym ryzyko pojawienia się  dolegliwości bólowych.

Podsumowanie

Stres i ból pleców to dwa powiązane ze sobą schorzenia, które mogą znacząco wpłynąć na jakość naszego życia. Regularne ćwiczenia, czy dobra postawa ciała mogą pomóc złagodzić ból pleców, podczas gdy techniki, takie jak medytacja i głębokie oddychanie, mogą pomóc w redukcji poziomu stresu. Zrozumienie związku między stresem a bólem kręgosłupa to klucz do efektywnego leczenia i prewencji. Współczesne życie niesie ze sobą wiele wyzwań i stresorów, ale poprzez dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne możemy zapewnić sobie długotrwałe samopoczucie i lepszy komfort życia. Ważne jest, aby słuchać sygnałów, jakie wysyła nasze ciało i odpowiednio na nie reagować a w sytuacji kiedy ból kręgosłupa nie ustępuje zwrócić się o pomoc do specjalisty: fizjoterapeuty lub ortopedy, który może dostarczyć cennych wskazówek i wsparcia w zarządzaniu tymi problemami.