10 objawów przepukliny rozworu przełykowego. Jak rozpoznać problem?

Czy wiesz, że objawy przepukliny rozworu przełykowego mogą przypominać codzienne dolegliwości, takie jak zgaga czy ból w klatce piersiowej? Właśnie dlatego ten problem tak często pozostaje niezauważony. Jeśli kiedykolwiek doświadczyłeś uporczywego pieczenia za mostkiem lub nieustannych problemów z przełykaniem, może warto się temu przyjrzeć bliżej. Oto 10 najczęstszych symptomów, które mogą sugerować obecność przepukliny rozworu przełykowego – dowiedz się, jak rozpoznać ten podstępny problem i uniknąć powikłań.

Czym dokładnie jest przepuklina rozworu przełykowego?

Przepuklina rozworu przełykowego jest anatomiczną zmianą, w której część żołądka przemieszcza się do klatki piersiowej, przez otwór w przeponie (zwany rozworem przełykowym). W normalnych warunkach przepona oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej, a przełyk przechodzi przez rozwór przełykowy aby połączyć się z żołądkiem poniżej przepony. Gdy dochodzi do przepukliny, część żołądka przedostaje się do klatki piersiowej, co powoduje zaburzenia pracy dolnego zwieracza przełyku – struktury, która pełni rolę zaworu, zamykając połączenie między przełykiem a żołądkiem.

Jednym z głównych powodów powstania przepukliny jest naturalne osłabienie tkanek przepony związane z wiekiem. W miarę starzenia się organizmu tkanki stają się mniej elastyczne i bardziej podatne na uszkodzenia. U osób starszych mięśnie przepony oraz zwieracz przełyku tracą swoją wytrzymałość, co zwiększa ryzyko powstania przepukliny. Kolejnym czynnikiem jest przewlekłe podwyższone ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej. Takie ciśnienie może być spowodowane przez otyłość, ciążę, przewlekły kaszel, zaparcia czy częste dźwiganie ciężkich przedmiotów. Podwyższone ciśnienie wywiera nacisk na przeponę, co może prowadzić do powiększenia się otworu przełykowego a w konsekwencji do przemieszczenia części żołądka do klatki piersiowej. Ale trzeba pamiętać, że również niezdrowa dieta, spożywanie dużych posiłków, leżenie po jedzeniu czy nawykowa zgaga przyczyniają się do osłabienia dolnego zwieracza przełyku i zwiększenia ryzyka refluksu, co z kolei może prowadzić do rozwoju przepukliny. Dodatkowo istnieje czynnik genetyczny – osoby, które mają w rodzinie przypadki przepukliny rozworu przełykowego, są bardziej narażone na rozwój tego schorzenia. Wrodzone wady anatomiczne, takie jak szerszy niż przeciętnie rozwór przełykowy, również zwiększają ryzyko wystąpienia przepukliny.

10 najczęstszych objawów przepukliny rozworu przełykowego

Przepuklina rozworu przełykowego to schorzenie, które może powodować wiele uciążliwych objawów wpływających na komfort codziennego życia. Chociaż początkowe symptomy bywają często bagatelizowane i  mylone z innymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi to trzeba wiedzieć, że ich przewlekłe występowanie może sugerować na bardziej złożony problem, czyli obecność przepukliny. Znajomość najczęstszych objawów przepukliny rozworu przełykowego pozwala na wcześniejsze rozpoznanie problemu i podjęcie odpowiednich kroków diagnostycznych i leczniczych. Dlatego poniżej przedstawiamy 10 najczęściej występujących symptomów, które mogą świadczyć o tej dolegliwości.

1. Zgaga 

   Zgaga to jeden z najczęściej występujących objawów przepukliny rozworu przełykowego. Jest to uczucie pieczenia lub palenia za mostkiem, które może nasilać się po posiłku lub w pozycji leżącej. Zgaga jest wynikiem cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co wywołuje podrażnienie błony śluzowej. Osoby cierpiące na przewlekłą zgagę mogą doświadczać tego objawu regularnie, co wpływa na komfort ich życia i w przypadku braku podjęcia leczenia może prowadzić do uszkodzenia ścian przełyku.

2. Ból w klatce piersiowej 

   Ból w klatce piersiowej to kolejny charakterystyczny objaw przepukliny rozworu przełykowego, który często jest mylony z dolegliwościami kardiologicznymi. Ból ten zwykle występuje w okolicach mostka, może być tępy lub ostry i nasilać się po spożyciu obfitego posiłku. Zdarza się, że pacjenci obawiają się, że ból jest wynikiem problemów z sercem, dlatego ważne jest aby skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia schorzeń kardiologicznych i potwierdzenia diagnozy.

3. Odbijanie się kwaśną treścią 

   Jednym z objawów, który często towarzyszy przepuklinie rozworu przełykowego jest odbijanie się kwasem. Jest to efekt cofania się treści żołądkowej do przełyku, co wywołuje uczucie kwaśnego posmaku w ustach. U niektórych osób może wystąpić również nieprzyjemny zapach z ust. Odbijanie się kwasem to typowy objaw refluksu, który często nasila się w przypadku przepukliny rozworu przełykowego i może być bardzo uciążliwy w codziennym funkcjonowaniu.

4. Trudności w przełykaniu (dysfagia) 

   Dysfagia, czyli trudności w przełykaniu to kolejny częsty objaw przepukliny rozworu przełykowego. Pacjenci opisują to jako uczucie, że pokarm „zatrzymuje się” w przełyku lub przemieszcza się z trudem. Trudności w przełykaniu mogą dotyczyć zarówno pokarmów stałych jak i płynów, a ich nasilenie może się różnić w zależności od etapu choroby. Dysfagia bywa często ignorowana lub przypisywana innym problemom zdrowotnym, co opóźnia rozpoznanie przepukliny.

5. Niestrawność i uczucie pełności 

   Osoby cierpiące na przepuklinę rozworu przełykowego często skarżą się na uczucie pełności, nawet po zjedzeniu niewielkiej ilości jedzenia. Objaw ten wynika z nadmiernego nacisku na żołądek, który spowodowany jest jego nieprawidłową pozycją. Niestrawność towarzysząca przepuklinie może powodować dyskomfort w górnej części brzucha i być szczególnie dokuczliwa po posiłkach. Często mylona jest z innymi problemami trawiennymi, co utrudnia postawienie trafnej diagnozy.

6. Nudności i wymioty 

   Nudności to dość powszechny objaw przepukliny rozworu przełykowego, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej intensywny refluks oraz problemy z przełykaniem. U niektórych pacjentów mogą występować także sporadyczne wymioty. Objawy te często nasilają się po spożyciu obfitych, tłustych posiłków, co wynika z trudności w przemieszczeniu się pokarmu w układzie trawiennym.

7. Chrypka i podrażnienie gardła 

   Chrypka to objaw, który może być wynikiem przewlekłego podrażnienia gardła przez cofającą się treść żołądkową. Kwasy żołądkowe mogą uszkadzać śluzówkę gardła oraz krtani, co prowadzi do przewlekłej chrypki i drapania w gardle. Podrażnienie to może być szczególnie dokuczliwe rano, co jest związane z pozycją leżącą podczas snu, która sprzyja cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Pacjenci często opisują uczucie „drapania” lub „pieczenia” w gardle, które może utrudniać codzienne funkcjonowanie.

8. Uczucie goryczy w ustach 

   Uczucie goryczy lub kwaśnego posmaku w ustach jest kolejnym objawem przepukliny rozworu przełykowego, spowodowanym refluksem żołądkowo-przełykowym. Cofanie się treści żołądkowej do przełyku a następnie do jamy ustnej, wywołuje nieprzyjemny smak, który może być szczególnie uciążliwy po posiłkach. Uczucie to często pojawia się w połączeniu z odbijaniem się kwasem i może negatywnie wpływać na apetyt oraz smak spożywanych potraw.

9. Przewlekły kaszel

   
   Przewlekły kaszel to objaw, który nie jest powszechnie kojarzony z przepukliną rozworu przełykowego ale jest stosunkowo częsty u osób z tym schorzeniem. Kaszel ten wynika z podrażnienia dolnych dróg oddechowych przez kwasy żołądkowe, które mogą przedostawać się do gardła i dróg oddechowych. Kaszel bywa szczególnie nasilony w nocy lub po spożyciu obfitych posiłków. Może to również prowadzić do częstych infekcji gardła i zapalenia krtani, które wymagają długotrwałego leczenia i mogą obniżać jakość życia pacjenta.

10. Problemy z oddychaniem 

    U niektórych pacjentów przepuklina rozworu przełykowego może prowadzić do uczucia duszności lub trudności w oddychaniu, zwłaszcza w pozycji leżącej. Dlaczego? Wynika to z nacisku wywieranego przez przemieszczoną część żołądka na przeponę i płuca. Objaw ten może być szczególnie uciążliwy dla osób starszych lub z towarzyszącymi problemami układu oddechowego. Duszności mogą nasilać się po posiłkach lub podczas wysiłku fizycznego, co może ograniczać codzienne aktywności i obniżać komfort życia.

Kiedy skontaktować się z gastroenterologiem lub chirurgiem?

Leczeniem przepukliny rozworu przełykowego zajmują się głównie specjaliści z zakresu gastroenterologii oraz chirurgii ogólnej i bariatrycznej. W pierwszej kolejności diagnozę stawia zazwyczaj gastroenterolog, który ocenia objawy i przeprowadza badania, takie jak gastroskopia, manometria przełyku czy badanie pH-metryczne. Jeśli leczenie farmakologiczne i zmiana stylu życia nie przynoszą poprawy lub gdy przepuklina jest zaawansowana, pacjent kierowany jest do chirurga. Chirurdzy specjalizujący się w technikach laparoskopowych wykonują operacje naprawcze, takie jak fundoplikacja metodą Nissena lub inne zabiegi mające na celu wzmocnienie mięśni przepony i przywrócenie prawidłowej anatomii przełyku. W przypadku powikłań lub szczególnych potrzeb pacjenta, do leczenia mogą zostać zaangażowani również specjaliści pulmonologii czy dietetyki klinicznej, szczególnie gdy przepuklina wpływa na inne układy organizmu.

Trzeba pamiętać, że przepuklina rozworu przełykowego, mimo że często ma łagodne objawy to może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych takich jak refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie przełyku, owrzodzenia a nawet stan przedrakowy, jeśli pozostanie nieleczona. To właśnie dlatego warto skonsultować się z lekarzem gastroenterologiem lub chirurgiem, gdy wymienione wcześniej objawy występują przewlekle lub nasilają się. Szczególnie istotne jest aby zwrócić się o pomoc medyczną, gdy zgaga, refluks, ból w klatce piersiowej lub duszność utrzymują się pomimo zmian w diecie i stylu życia. Osoby doświadczające trudności w przełykaniu, przewlekłego kaszlu, nawracających infekcji gardła lub chrypki również powinny zgłosić się na konsultację. Niezależnie od nasilenia powyższych objawów trzeba pamiętać, że każda sytuacja, w której pojawiają się krwawienia z przewodu pokarmowego, silne wymioty czy objawy duszności, wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Wczesne rozpoznanie przepukliny rozworu przełykowego pozwala uniknąć powikłań takich jak przełyk Barretta czy zwężenia przełyku. Dzięki odpowiednim badaniom takim jak gastroskopia czy badania obrazowe, gastroenterolog lub chirurg może dokładnie zdiagnozować problem i zalecić optymalną formę leczenia, nie zawsze chirurgicznego, która przywróci komfort życia i minimalizuje ryzyko dalszych problemów zdrowotnych.