Z rakiem piersi można wygrać!

Na raka piersi zapada w Polsce ponad 17 tys. kobiet rocznie, z czego ponad 6 tys. umiera. Według opublikowanego w 2019 r. raportu Narodowego Instytutu Zdrowia-PZH w Warszawie, w latach 2010-2016 współczynnik zgonów z powodu tego nowotworu zwiększył się u nas o 7,2%. Wiele kobiet obserwowało, jak chorują ich matki, babcie czy ciocie. Chcąc uniknąć podobnych doświadczeń, coraz więcej kobiet – już w młodym wieku – stawia na wczesną profilaktykę. Co więcej, współczesna medycyna daje kobietom coraz lepsze możliwości powrotu do zdrowia i normalnego życia. Ważny jest jednak czas i systematyczna troska o siebie.

Przykłady budują świadomość

Angelina Jolie, jedna z najpopularniejszych aktorek Hollywood,  swoim przykładem zmobilizowała wiele kobiet do troski o swoje zdrowie oraz u wielu wzbudziła czujność na ewentualne symptomy. Udało jej się zwrócić ich uwagę między innymi na czynniki ryzyka związane z mutacjami w genie BRCA1 i BRCA2, którego nosicielkami w Polsce jest około 100 tys.  kobiet.

Istnieje związek przyczynowy pomiędzy zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi, a obecnością mutacji w genie BRCA1 – znacząco zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi oraz na raka jajnika. Szacuje się, że ryzyko wystąpienia raka piersi u nosicielek nieprawidłowej kopii genu sięga w ciągu całego życia 56-80%, a w przypadku raka jajnika – od 15-40%. Co ciekawe, mutacje w genie BRCA2 związane są z wysokim ryzykiem zachorowania na raka piersi nie tylko u kobiet, ale również u mężczyzn (6% ryzyko w ciąg całego życia).

W Polsce od niedawna funkcjonuje specjalny program opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe. Celem programu jest znaczne zwiększenie odsetka wczesnych rozpoznań i dzięki temu wyleczeń raka piersi w rodzinach wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania. Nosicieleki genu BRCA1 oraz osoby
z obciążanym wywiadem rodzinnym, tzn. gdy były w rodzinie zachorowania u mamy czy babci, powinny być objęte stałą kontrolą lekarza i korzystać z dodatkowej systematycznej diagnostyki, ukierunkowanej na wczesne rozpoznanie raka piersi.

Mastektomia i rekonstrukcja piersi

U części pacjentek obciążonych genetycznie możliwe jest wykonanie profilaktycznej mastektomii, która polega na pozostawieniu brodawki i skóry oraz profilaktycznym usunięciu gruczołu piersiowego. Dowiedziono, że profilaktyczna amputacja piersi istotnie obniża ryzyko rozwoju nowotworu u nosicielek wadliwych genów. Takiej operacji w żadnym wypadku nie należy postrzegać jako kosztownej zachcianki czy zabiegu estetycznego. To operacja, która może uratować życie, ponieważ minimalizuje ryzyko zachorowania na raka piersi. Oczywiście jak każdy zabieg, taki zabieg profilaktyczny też niesie ryzyka, np. zwłóknienia. Niemniej jednak kobiety, które decydują się na operację, są zmobilizowane, by podjąć to ryzyko i móc w przyszłości cieszyć się pełną aktywnością życiową.

Czym jest rekonstrukcja jednoczasowa?

Rekonstrukcja jednoczasowa oznacza odtworzenie piersi tuż po wykonaniu mastektomii, czyli w czasie jednego zabiegu. Chodzi o to, aby efekt zabiegu był jak najlepszy i oczywiście jak najbardziej komfortowy dla pacjentki. Przy zabiegach jednoczasowych pacjentka może uniknąć stresu, który wiąże się z każdym kolejnym zabiegiem. Ponadto, rekonstrukcja jednoczasowa to odtworzenie kształtu piersi na stałe lub przygotowanie piersi do końcowej pełnej odbudowy. Zabieg polega na wszczepieniu na stałe implantu lub tzw. ekspanderoprotezy, wypełnionej silikonem i solą fizjologiczną. Możliwe jest również wszczepienie tzw. ekspanderów, czyli wszczepów, które stopniowo wypełniane są solą fizjologiczną. Ostatecznie wszczepy są wymieniane na implanty stałe.

Jak w przypadku każdej medycznej procedury, także metoda rekonstrukcji jednoczasowej wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Nie można jej stosować m.in. u pacjentek z tzw. rakiem zapalnym. Ważne jest jednak, że dzięki nowym procedurom operacyjnym lekarzom udaje się coraz bardziej ograniczyć negatywne skutki raka piersi – zarówno, jeśli chodzi o zdrowie fizyczne pacjentek, jak i ich psychiczną zdolność do budowania relacji i prowadzenia normalnego życia, zarówno społecznego, jak i intymnego.

W trosce o estetykę

Dopełnieniem zabiegów chirurgicznych są również zabiegi estetyczne, polegające na mikropigmentacji brodawki piersiowej. Jest to nieinwazyjny zabieg, polegający na odwzorowaniu („namalowaniu”) brodawki w miejscu, gdzie jej nie ma lub gdzie zrekonstruowana przy pomocy zabiegu chirurgicznego brodawka nie ma odpowiedniego kolorytu, albo nie jest tak kształtna, jak  naturalna. Zabiegi te polegają na wiernym odwzorowaniu naturalnego koloru, a także kształtu brodawki sutkowej za pomocą odpowiednich pigmentów, oraz umieszczeniu ich w przemyślany, estetyczny sposób.

Od samobadania do mammografii

Każda kobieta powinna poddawać się regularnym badaniom profilaktycznym.

Najbardziej podstawowym sposobem profilaktyki jest samobadanie piersi. Proces można podzielić na 2 etapy: oglądanie stanu piersi oraz badanie dotykowe. Samodzielne badanie piersi należy wykonywać systematycznie, najlepiej w tej samej fazie cyklu miesiączkowego. Należy zwracać uwagę na brodawki i pieprzyki, przebarwienia – czy się nie powiększają, czy nie zmieniają koloru, czy występują wycieki z brodawki. Ważna jest też otoczka wokół brodawki, zmiana kształtu lub wielkości piersi, obrzęki węzłów chłonnych pod pachą, guzki i zgrubienia wyczuwalne na piersi, wokół sutka i pod pachą. W przypadku niepokojącej zmiany należy skontaktować się z lekarzem i podzielić się swoimi wątpliwościami.

Kolejną dobrą praktyką jest wykonywanie raz w roku USG piersi. Badanie to zalecane jest szczególnie  kobietom między 20. a 40. rokiem życia. Jest to badanie nieinwazyjne, bezbolesne i całkowicie bezpieczne, można je wykonywać w ciąży, jak również u kobiet karmiących).

Mammografia to rentgenowskie badanie piersi, które jest obecnie najlepszym sposobem wykrywania raka piersi we wczesnej fazie – pozwala wykryć 90-95% zmian nowotworowych, a we wczesnej fazie rozwoju każdy nowotwór może być całkowicie uleczalny.

Dlatego, bierzmy los w swoje ręce i badajmy się.