Sukces z ceną uzależnienia. Co oznacza być wysokofunkcjonującym alkoholikiem?

Alkoholizm wciąż pozostaje jednym z najczęściej ignorowanych i niedostrzeganych uzależnień. Chociaż termin „alkoholik” kojarzy się z osobą, która straciła kontrolę nad swoim życiem i której problemy są widoczne na każdym kroku, istnieje również mniej oczywista forma tego uzależnienia. Wysokofunkcjonujący alkoholik to osoba, która mimo zaawansowanego uzależnienia od alkoholu, potrafi utrzymać pozory normalnego życia – umiejętnie rozwija swoją karierę, utrzymuje relacje społeczne a często wydaje się być wzorem sukcesu. Co zatem sprawia, że to uzależnienie pozostaje tak długo niewidoczne a osoby dotknięte tym problemem rzadko szukają pomocy?

Alkoholizm, który nie wygląda jak alkoholizm

Wysokofunkcjonujący alkoholizm nie wpisuje się w typowy obraz osoby uzależnionej. Często nie znajdziemy tu zewnętrznych oznak, które jednoznacznie wskazywałyby na problem – nie ma zaniedbanych ubrań, brakujących godzin pracy czy problemów finansowych. Wysokofunkcjonujący alkoholik może być szefem w dużej firmie, aktywnym członkiem społeczności, doskonałym rodzicem, przyjacielem i partnerem. Co więcej, na pierwszy rzut oka jego życie zawodowe i osobiste może wyglądać niemal idealnie. Wszystko to sprawia, że problem uzależnienia pozostaje ukryty przez długi czas, nie tylko dla otoczenia ale i dla samego uzależnionego.

Wysokofunkcjonujący alkoholik często jest osobą, która skutecznie maskuje swoje uzależnienie. Z pozoru może on funkcjonować jak każdy inny człowiek – wstaje rano, pracuje, spotyka się z bliskimi, dba o wygląd i zdrowie. Często zachowuje swoje uzależnienie w tajemnicy, ponieważ nie chce by inni zauważyli, że jego życie jest pod wpływem alkoholu. Współczesna kultura, która silnie kładzie nacisk na sukces i efektywność, tworzy pewien paradoks – osoby zmagające się z uzależnieniem, które osiągają duże sukcesy zawodowe, są rzadziej postrzegane jako zagrożenie. Większość ludzi nie potrafi dostrzec, że osoby, które wykonują swoje zadania z najwyższą precyzją, mogą mieć problem, który wykracza poza ich kontrolę.

Przypadek, w którym uzależnienie nie jest tak oczywiste

Pewnym wyzwaniem w przypadku wysokofunkcjonującego alkoholika jest to, że uzależnienie nie jest od razu zauważalne, ponieważ nie widać klasycznych symptomów. Osoba taka może zachowywać pełną sprawność intelektualną, być produktywna i na pozór zdrowa. Niemniej jednak, pod tą powierzchnią sukcesu skrywa się problem, który z czasem może wpłynąć na zdrowie fizyczne i psychiczne. Wysokofunkcjonujący alkoholik może zaczynać dzień od kaca, ale nadal działać na pełnych obrotach. Picie może stać się rytuałem – codziennym sposobem radzenia sobie ze stresem, niepokojem czy presją związaną z obowiązkami.

Maskowanie problemu alkoholem

Wysokofunkcjonujący alkoholizm wiąże się często z umiejętnością ukrywania nałogu a także z wewnętrzną potrzebą udowodnienia sobie i innym, że nie ma się problemu. Osoby uzależnione od alkoholu  mimo że doskonale wiedzą, iż ich picie staje się coraz bardziej problematyczne, rzadko przyznają się do tego. Picie staje się dla nich częścią życia zawodowego i osobistego – wiele osób wykonujących odpowiedzialne i stresujące zadania w pracy traktuje alkohol jako sposób na odreagowanie. Tego typu osoby mogą pić wieczorem, aby się zrelaksować a alkohol stał się swoistą nagrodą za „dobrze wykonaną pracę”.

Wysokofunkcjonujący alkoholik może skutecznie unikać konfrontacji z rzeczywistością, dzięki swojej zdolności do utrzymania wysokich standardów w życiu zawodowym i społecznym. Z tego powodu łatwo jest mu zignorować rosnące problemy zdrowotne, emocjonalne czy społeczne, które wynikają z jego uzależnienia.

Uzależnienie a sukces zawodowy

Jednym z najbardziej niepokojących aspektów wysokofunkcjonującego alkoholizmu jest to, że osoby uzależnione często osiągają wysokie sukcesy zawodowe. Wysokofunkcjonujący alkoholik może być dyrektorem, przedsiębiorcą, naukowcem czy liderem w swojej dziedzinie. Używa alkoholu jako sposobu na zrelaksowanie się po ciężkim dniu  a jego życie zawodowe i prywatne zdaje się nie cierpieć z powodu uzależnienia. Działa na pełnych obrotach, mimo że wewnętrznie jego życie jest coraz bardziej uzależnione od napoju alkoholowego.

Często takie osoby mogą wydawać się wzorem sukcesu  a ich problem pozostaje niewidoczny, aż do momentu, gdy uzależnienie zaczyna wywoływać poważniejsze skutki – zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym. Równocześnie sam alkoholik może nie zauważać, jak jego życie zaczyna wymykać się spod kontroli, ponieważ na zewnątrz wciąż odnosi sukcesy i realizuje swoje zadania.

Dlaczego wysokofunkcjonujący alkoholik rzadko szuka pomocy?

Wysokofunkcjonujący alkoholik rzadko szuka pomocy ponieważ jego życie wydaje się „normalne” w oczach innych. Alkohol nie odbiera mu zdolności do pracy, nie wpływa widocznie na jego relacje społeczne a on sam postrzega siebie jako osobę kontrolującą sytuację. Często uważa, że picie alkoholu w odpowiednich ilościach to tylko sposób na radzenie sobie ze stresem, presją czy trudnymi emocjami.

Ponadto, osoby uzależnione mogą bać się, że przyznanie się do problemu z alkoholem narazi ich na społeczną stygmatyzację, szczególnie jeśli osiągają sukcesy w swojej karierze. Kultura sukcesu i prestiżu sprawia, że osoby te często obawiają się  iż uznanie ich uzależnienia zniszczy ich wizerunek i pozycję zawodową. Taka wewnętrzna walka powoduje, że szukają oni pomocy dopiero w momencie, gdy problem staje się już na tyle poważny, że nie da się go ukryć.

Jak pomóc wysokofunkcjonującemu alkoholikowi?

Pomoc osobie uzależnionej od alkoholu, która funkcjonuje w społeczeństwie nie jest łatwa. Tradycyjna pomoc skierowana na osoby, które straciły kontrolę nad swoim życiem, może nie działać w przypadku wysokofunkcjonujących alkoholików, którzy nie chcą przyznać się do problemu. Kluczowe jest otwarcie się na takie osoby, zrozumienie ich problemu i pokazanie, że pomoc nie musi oznaczać porażki. Zrozumienie, że uzależnienie nie ma jednej formy i że sukces zawodowy nie jest gwarancją braku problemów z alkoholem, to pierwszy krok w kierunku rozwiązywania tego problemu. Pomoc psychologiczna, terapia uzależnień oraz wsparcie bliskich są kluczowe w walce z alkoholizmem, szczególnie w przypadku osób, które nie dostrzegają, jak ich uzależnienie wpływa na ich życie.