Jesienne alergie. Co nas uczula w jesienne miesiące?
Choć wiele osób kojarzy alergię z wiosną, kiedy w powietrzu unoszą się pyłki drzew i kwiatów to również jesień przynosi ze sobą szereg alergenów, które mogą nasilać objawy alergiczne. Wraz z nadejściem chłodniejszych dni i zmianą sezonu zaczynają dominować inne alergeny a objawy u niektórych osób mogą nawet ulec nasileniu. Jesień to czas, w którym najwięcej trudności przysparzają alergie na roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni oraz niektóre pyłki chwastów. Warto dowiedzieć się jakie są najczęstsze przyczyny alergii jesienią, jakie objawy towarzyszą tej porze roku i jak skutecznie je łagodzić, by móc w pełni cieszyć się urokami jesieni.
Na co możemy być uczuleni jesienią?
Jednym z głównych alergenów jesienią są zarodniki pleśni. Pleśnie rozwijają się w wilgotnym środowisku a jesienne opady deszczu oraz wilgotna pogoda sprzyjają ich rozprzestrzenianiu. Pleśnie mogą występować na zewnątrz, zwłaszcza na opadłych liściach, które pozostawione na ziemi w wilgotnym otoczeniu stają się idealnym miejscem do rozwoju grzybów pleśniowych. Zarodniki pleśni unoszą się w powietrzu a ich wdychanie może wywołać reakcje alergiczne u wrażliwych osób. Nie tylko na zewnątrz jesteśmy narażeni na działanie pleśni. Wewnątrz domów, zwłaszcza w miejscach o słabej wentylacji lub w wilgotnych pomieszczeniach takich jak łazienka czy piwnica, pleśnie mogą rozwijać się na ścianach, podłogach a nawet w klimatyzatorach i systemach wentylacyjnych, co dodatkowo zwiększa ryzyko ekspozycji.
Kolejnym istotnym alergenem jesieni są roztocza kurzu domowego. Te mikroskopijne organizmy żyją w kurzu domowym, gromadzącym się w pościeli, materacach, dywanach, zasłonach czy meblach tapicerowanych. Jesień to czas, kiedy więcej czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach a sezon grzewczy sprzyja unoszeniu się kurzu w powietrzu, co zwiększa kontakt z roztoczami. Roztocza kurzu domowego wywołują reakcje alergiczne w wyniku kontaktu z ich odchodami, które łatwo unoszą się w powietrzu i są wdychane do dróg oddechowych. Ich obecność może nasilać objawy alergii, zwłaszcza u osób cierpiących na alergiczny nieżyt nosa, astmę alergiczną czy atopowe zapalenie skóry.
Jesień jest także czasem, kiedy niektóre rośliny i chwasty takie jak bylica, pokrzywa, perz, czy ambrozja mogą wciąż pylić, choć na mniejszą skalę niż wiosenne drzewa czy trawy. Pyłki tych roślin mogą powodować objawy alergii a wiatr oraz zmienne warunki atmosferyczne mogą przenosić pyłki na duże odległości, nawet do obszarów gdzie rośliny te nie rosną. Choć ilość pyłków jest mniejsza niż latem, ich obecność nadal może wywoływać reakcje alergiczne.
Jak jesienią odróżnić alergię od zwykłego przeziębienia?
Jesień to czas gdy zmienna pogoda, spadek temperatury i wilgoć mogą powodować częste infekcje ale także nasilać objawy alergii sezonowych. Zarówno alergia jak i przeziębienie mają podobne objawy takie jak katar, kichanie, zatkany nos czy zmęczenie dlatego czasami trudno je rozróżnić. Istnieją jednak pewne charakterystyczne cechy, które mogą pomóc odróżnić te dwa schorzenia.
Przeziębienie to infekcja wirusowa, która pojawia się nagle i zazwyczaj trwa około 7-10 dni. Często towarzyszy mu gorączka, bóle mięśni i ogólne osłabienie, co rzadko występuje w przypadku alergii. Katar przy przeziębieniu jest zazwyczaj gęsty i żółtawy, podczas gdy w alergii jest wodnisty i przejrzysty. Charakterystycznym objawem alergii jest swędzenie oczu, nosa lub gardła, czego nie odczuwamy przy przeziębieniu.
Jeśli objawy utrzymują się przez kilka tygodni lub pojawiają się tylko w określonych miejscach, takich jak w domu (gdzie mamy kontakt z roztoczami) lub na zewnątrz (w obecności pleśni na opadłych liściach) istnieje większe prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z alergią. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże postawić odpowiednią diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie.
Warto pamiętać, że objawy alergii jesiennej mogą być podobne do tych, które występują wiosną i latem. Należą do nich katar sienny, czyli wodnisty wyciek z nosa, kichanie, zatkany nos oraz swędzenie oczu, nosa i gardła. U niektórych osób może pojawić się także kaszel, duszność, uczucie ucisku w klatce piersiowej oraz świszczący oddech, co jest szczególnie uciążliwe dla osób cierpiących na astmę alergiczną. W wyniku reakcji alergicznej na roztocza kurzu domowego czy pleśń objawy mogą również obejmować zaostrzenie atopowego zapalenia skóry, co objawia się suchością, swędzeniem i zaczerwienieniem skóry.
Jak skutecznie radzić sobie z jesienną alergią?
Łagodzenie objawów alergii jesiennej wymaga podejścia wielokierunkowego, obejmującego zarówno działania profilaktyczne jak i leczenie farmakologiczne. Aby zminimalizować kontakt z pleśniami warto regularnie usuwać opadłe liście z ogrodu czy podwórka oraz unikać przebywania w miejscach, gdzie gromadzi się wilgoć i pleśń. W domu ważne jest aby utrzymywać odpowiednią wentylację, zwłaszcza w wilgotnych pomieszczeniach takich jak łazienka i kuchnia a także stosować odwilżacze powietrza, jeśli wilgotność powietrza jest zbyt wysoka. Regularne czyszczenie powierzchni, na których może osadzać się pleśń takich jak fugi, narożniki ścian i podłóg również są kluczowe dla minimalizowania ekspozycji na zarodniki.
W celu ograniczenia kontaktu z roztoczami kurzu domowego zaleca się częste wietrzenie pomieszczeń, pranie pościeli w wysokiej temperaturze oraz unikanie gromadzenia przedmiotów, które mogą przyciągać kurz takich jak zbędne tekstylia czy dywany. Warto również stosować odkurzacze wyposażone w filtry HEPA, które skutecznie usuwają drobne cząsteczki kurzu i roztoczy z powietrza. Regularne odkurzanie i wietrzenie pomieszczeń pomaga ograniczyć ilość roztoczy i innych alergenów w domowym środowisku.
Jeśli objawy alergii jesiennej są silne i utrudniają codzienne funkcjonowanie to warto skonsultować się z alergologiem, który może zlecić odpowiednie leczenie farmakologiczne. Antyhistaminowe leki doustne są powszechnie stosowane w celu łagodzenia objawów takich jak katar, kichanie i swędzenie. W przypadku nasilonego nieżytu nosa pomocne mogą być również glikokortykosteroidy donosowe, które działają przeciwzapalnie i zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa. Dla osób z astmą alergiczną ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich i regularne stosowanie leków wziewnych, które pomagają w kontrolowaniu objawów i zapobieganiu zaostrzeniom.
