Boli Cię głowa? Przyczyną może być kręgosłup

Statystyki pokazują, że nawet 80% populacji globalnej doświadcza bólu głowy różnego rodzaju. Bóle głowy dzielą się na pierwotne gdy ich źródło nie jest dokładnie znane i obejmują one migreny, napięciowe bóle głowy, neuralgie różnorodnego pochodzenia oraz zespół Hortona, znany również jako klasterowy ból głowy, którego przyczyny nie zostały jednoznacznie ustalone. Z kolei bóle wtórne to te, których źródło jest znane i  mogą być wywołane przez zapalenie zatok, zatrucia chemiczne, jaskrę, bóle głowy pochodzenia lekowego, czy zwyrodnienia kręgosłupa. Jak widać ból głowy jest powszechną dolegliwością, która może mieć różnorodne przyczyny. Jednak jedną z mniej oczywistych ale często spotykanych przyczyn bólu głowy jest problematyka związana właśnie z kręgosłupem, zwłaszcza z jego odcinkiem szyjnym. Tego typu bóle mogą być trudne do zdiagnozowania i leczenia ale zrozumienie ich źródła i mechanizmów jest kluczowe dla skutecznej terapii. W artykule omówimy przyczyny, leczenie oraz zalecane badania w przypadku bólu głowy wywołanego problemami z kręgosłupem.

Przyczyny bólu głowy pochodzenia kręgosłupowego

Ból głowy pochodzenia kręgosłupowego, często związany z problemami w odcinku szyjnym kręgosłupa może mieć różnorodne przyczyny. Jedną z głównych przyczyn jest przewlekłe napięcie mięśniowe, które może być wynikiem stresu, długotrwałej pracy w niewłaściwej pozycji, szczególnie przy komputerze oraz nieodpowiedniej postawy ciała. Napięcie to często dotyczy mięśni karku i ramion, co prowadzi do bólu promieniującego do głowy.

Kolejną przyczyną mogą być zespoły przeciążeniowe wynikające z długotrwałego przebywania w niewłaściwej pozycji. Praca biurowa, szczególnie bez odpowiednich przerw i ćwiczeń może prowadzić do przeciążeń mięśni i stawów szyjnych, co skutkuje bólami głowy.

Dyskopatie, czyli uszkodzenia krążków międzykręgowych również mogą powodować ból głowy. Krążki międzykręgowe w odcinku szyjnym mogą ulegać degeneracji lub przemieszczeniu, co prowadzi do ucisku na nerwy i wywołuje ból promieniujący do głowy.

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa znane jako spondyloza to kolejna częsta przyczyna bólów głowy. Z wiekiem kręgi szyjne mogą ulegać zużyciu co prowadzi do powstawania osteofitów (wyrośli kostnych) i zwężenia kanału kręgowego (stenozy). Te zmiany mogą powodować ucisk na nerwy i ból głowy.

Urazy kręgosłupa szyjnego takie jak whiplash również mogą być przyczyną przewlekłych bólów głowy. Tak samo jak nagłe szarpnięcia głowy – typowe dla wypadków samochodowych –  mogą prowadzić do uszkodzeń mięśni, więzadeł i krążków międzykręgowych, które w efekcie wywołują ból głowy.

Objawy bólu głowy pochodzenia kręgosłupowego

Ból głowy pochodzący od kręgosłupa często lokalizuje się w tylnej części głowy, choć może również rozprzestrzeniać się na kark, czoło, skronie, a nawet ramiona i barki. Charakterystyczne dla tego rodzaju bólu są tępe, głębokie lub kłujące odczucia bólu o średniej sile. Towarzyszy mu szereg specyficznych objawów, które ułatwiają diagnozę takich jak:

• uczucie ciężkości w obszarze głowy, szyi oraz ramion.
• drętwienie górnych kończyn oraz mrowienie w dłoniach.
• sztywność karku, połączona z ograniczeniem ruchów szyi, w tym trudnościami w odwracaniu głowy czy patrzeniu za siebie.
• zaburzenia wzrokowe i szumy uszne.
• nudności oraz wymioty.
• uczucie ciągłego ucisku na głowie.

Te objawy różnią się od tych, które występują przy migrenie głównie ze względu na ich przyczynę – ból od kręgosłupa jest spowodowany uciskiem na korzenie nerwowe w odcinku szyjnym kręgosłupa. Rozpoznanie i różnicowanie tych dolegliwości jest kluczowe dla właściwego podejścia terapeutycznego.

Diagnostyka bólu głowy pochodzenia kręgosłupowego

Diagnoza bólu głowy pochodzącego z odcinka szyjnego kręgosłupa powinna być wielowymiarowa, łącząca dokładny wywiad lekarski z szeregiem badań diagnostycznych. Niezbędne mogą okazać się badania obrazowe takie jak zdjęcie rentgenowskie odcinka szyjnego, tomografia komputerowa (CT) oraz rezonans magnetyczny (MRI), które pomagają ocenić stan fizyczny kręgosłupa i wykryć ewentualne anomalie. W celu wyeliminowania innych przyczyn bólów głowy, takich jak zaburzenia neurologiczne stosuje się również badanie elektroencefalograficzne (EEG).

Proces diagnozy może być wspierany przez ocenę laryngologiczną oraz badania okulistyczne, które pomagają wykluczyć problemy związane z narządami zmysłów, które mogą również manifestować się bólami głowy. Ponadto istotne jest przeprowadzenie prostych badań laboratoryjnych, które obejmują mierzenie wskaźników stanu zapalnego takich jak odczyn Biernackiego (OB) czy białko C-reaktywne (CRP) a także kontrolę poziomów hormonów w tym prolaktyny i hormonów tarczycy. Wszystkie te kroki są kluczowe dla postawienia dokładnej diagnozy i odpowiedniego dobrania metody leczenia.

Leczenie bólu głowy pochodzącego od kręgosłupa

Leczenie bólu głowy pochodzącego z odcinka szyjnego kręgosłupa jest dostosowywane indywidualnie, bazując na przyczynach występowania dolegliwości oraz wynikach badań diagnostycznych. Lekarz, analizując wszystkie zgromadzone informacje podejmuje decyzje o najbardziej odpowiednich metodach terapii dla danego pacjenta. Leczenie bólu głowy pochodzenia kręgosłupowego zazwyczaj obejmuje kombinację metod zachowawczych i w niektórych przypadkach, zabiegowych.

Leczenie zachowawcze

• fizjoterapia: ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie szyi oraz ramion, masaże i terapia manualna mogą przynieść ulgę w eliminacji bólów głowy pochodzących od kręgosłupa szyjnego.
• leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: stosowane w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego.
• ćwiczenia posturalne: poprawa postawy ciała poprzez odpowiednie ćwiczenia może znacznie zmniejszyć napięcie mięśniowe.
• terapia ciepłem i zimnem: aplikacja ciepłych i zimnych okładów na szyję może pomóc w zmniejszeniu bólu i napięcia mięśniowego.

Leczenie zabiegowe

• zastrzyki steroidowe: w przypadku ciężkich bólów lekarz może zalecić zastrzyki z kortykosteroidami, które pomagają zmniejszyć stan zapalny i ból.
• blokady nerwów: iniekcje w okolice nerwów mogą przynieść ulgę w przypadku bólu pochodzenia neuropatycznego.
• mikrodyscektomia: w przypadkach przepukliny dysków, które uciskają na nerwy może być konieczna operacja w celu usunięcia części dysku.

Zalecenia i zapobieganie bólom głowy, które pochodzą od kręgosłupa

Zapobieganie bólom głowy pochodzenia kręgosłupowego polega na wprowadzeniu pewnych zmian w stylu życia oraz regularnej aktywności fizycznej:

• regularne ćwiczenia: wykonywanie regularnych ćwiczeń wzmacniających mięśnie szyi i pleców.
• ergonomia pracy: dostosowanie stanowiska pracy aby zapewnić prawidłową postawę ciała.
• unikanie długotrwałego siedzenia: regularne przerwy w pracy siedzącej aby uniknąć przeciążeń kręgosłupa.
• zdrowa dieta i nawodnienie: utrzymywanie zdrowej diety i nawodnienia organizmu.
• techniki relaksacyjne: stosowanie technik relaksacyjnych takich jak joga czy medytacja, w celu zmniejszenia napięcia mięśniowego i stresu.

Bóle głowy pochodzenia kręgosłupowego są złożonym problemem, który wymaga dokładnej diagnostyki i zindywidualizowanego podejścia do leczenia. Kluczowe jest zrozumienie źródła bólu i zastosowanie odpowiednich metod terapeutycznych aby poprawić jakość życia pacjenta. Dzięki nowoczesnym technikom diagnostycznym i terapeutycznym możliwe jest skuteczne leczenie i zapobieganie nawrotom bólu głowy wywołanego problemami z kręgosłupem w odcinku szyjnym.