Przeszedłeś COVID-19? Nie trać czujności! Przebadaj się lub skorzystaj ze świadczeń rehabilitacyjnych

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia długoterminowe objawy pozakażeniowe związane z przebyciem COVID-19  są bardziej prawdopodobne u osób z określonymi czynnikami ryzyka takimi jak nadciśnienie tętnicze czy otyłość oraz u osób starszych. Jednak podczas gdy wiele osób, u których występują trwałe objawy po przejściu COVID-19, ma podstawowe czynniki ryzyka, to okazuje się, że objawy te mogą również dotyczyć osób młodszych i zdrowszych. Światowa Organizacja Zdrowia podała, że ​​w ankiecie telefonicznej wśród dorosłych z objawowym „Postcovidem” aż 20% osób w wieku od 18 do 34 lat zgłosiło trwałe skutki przechorowania koronawirusa. Jeżeli właśnie zacząłeś się zastanawiać, co możesz zrobić dla własnego zdrowia po przejściu COVID-19 zachęcamy do przeczytania wywiadu z prof. med. Anną Boroń Kaczmarską – specjalistą chorób zakaźnych, która wymienia główne objawy długiego COVID-u jak również przybliża zakres badań i konsultacji, a w razie konieczność świadczeń rehabilitacyjnych, które warto wykonać po przejściu zakażenia koronawirusem.

Jakie są główne objawy tzw. długiego COVID-u?

Aktualnie przyjmuje się, że zapowiedzią tzw. długiego COVID-u może być pięć objawów występujących w pierwszym tygodniu choroby do, których zalicza się ból głowy, uczucie zmęczenia, duszność, bóle mięśni i ochrypły głos. Zgodnie z opinią dr Allison Navis, adiunkta w oddziale chorób neuro-zakaźnych i dyrektora Kliniki Neurologicznej w Icahn School of Medicine w Mount Sinai, u wielu pacjentów długotrwałe objawy COVID-19 są podobne do tych, których doświadczyli podczas infekcji, ale okazuje się również, że niektóre osoby doświadczają zupełnie nowych objawów. Pacjenci po przebyciu koronawirusa najczęściej uskarżają się na utrzymujące się uczucie zmęczenia i duszności, przewlekły kaszel, bóle kostno- stawowe, zawroty głowy, zmniejszoną tolerancję wysiłku, kołatanie serca lub jego przyspieszony rytm, problemy żołądkowo – jelitowe oraz na objawy neurologiczne w postaci zmian poznawczych, „mgły mózgowej”, czy zmian nastroju.

Przegląd stanu zdrowia dla ozdrowieńców

Ważne jest monitorowanie stanu zdrowia ozdrowieńców, ponieważ zgodnie z badaniami nawet niektórzy bezobjawowi pacjenci doświadczali później powikłań postcovidowych. Zdarzały się również przypadki pacjentów, u których skutki wirusa były początkowo niewidoczne i bez ogólnej kontroli stanu zdrowia nie zostałyby wykryte na czas. Z myślą o pacjentach, którzy mają już za sobą zakażenie koronawirusem, Szpital na Klinach oferuje możliwość skorzystania z „PROGRAMU OCENY STANU ZDROWIA PO COVID-19”. Celem tej kompleksowej analizy stanu zdrowia jest określenie parametrów funkcjonowania głównych układów i narządów oraz ich ewentualnego uszkodzenia przez koronawirus SARS-CoV-2 a także zarekomendowanie podjęcia niezbędnych działań zapobiegawczych, czy nawet leczenia. Realizacja programu rekomendowana jest głównie osobom, które należą do grupy podwyższonego ryzyka występowania chorób sercowo-naczyniowych czy układu oddechowego jak również pacjentom, u których po przejściu zakażenia utrzymują się  takie objawy jak zmęczenie, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca czy kaszel. Badania warto także wykonać u osób, które przeszły COVID-19 bezobjawowo, nawet wtedy, gdy nie odczuwają żadnych dolegliwości ponieważ w tej grupie pacjentów wraz z upływem czasu również mogą rozwinąć symptomy niektórych chorób, które należy monitorować. Zakres badań i konsultacji „PROGRAMU OCENY STANU ZDROWIA PO COVID-19” obejmuje m.in.:

• kompleksową ocenę stanu zdrowia przez specjalistę chorób wewnętrznychi kardiologii,  która pozwala na koordynację wszystkich przeprowadzanych badań medycznych i dostosowanie ich zakresu do wymagań zdrowotnych każdego pacjenta. Ponadto specjalista na podstawie wyników zleconych badań dokona oceny wszystkich narządów i układów, które mogły ucierpieć w walce z koronawirusem  jak również przeanalizuje wszystkie informacje zebrane podczas kontroli, aby sklasyfikować każdy przypadek i wydać odpowiednie zalecenia dotyczące pogłębienia diagnostyki lub wdrożenia leczenia
• konsultację psychologiczną
• pełne badanie fizjologiczne pacjenta obejmujące pomiar wagi, wzrostu, współczynnika BMI, ciśnienia krwi i wysycenia krwi tlenem za pomocą pulsoksymetrii.
• elektrokardiografię,która pozwoli dostarczyć informacji o stanie serca pacjenta poprzez wykrycie ewentualnej arytmii, oznak niedrożności tętnic wieńcowych, zaburzeń układu nerwowego i innych chorób serca.
• spirometrię– badanie płuc umożliwiające lekarzom określić pojemność płuc i występowanie ewentualnych zaburzeń na poziomie dróg oddechowych.
• RTG klatki piersiowej, które umożliwia uzyskanie obrazu serca, płuc, dróg oddechowych, naczyń krwionośnych i kości kręgosłupa oraz klatki piersiowej, co pomaga wykryć ewentualne problemy w układzie oddechowym i zmiany w mięśniu sercowym.
• tomografię komputerową o wysokiej rozdzielczości (HR-CT) klatki piersiowej, czyli wysoce precyzyjne badanie diagnostyczne, które generuje wiele obrazów z wnętrza ciała, tworząc trójwymiarowy obraz kości, tkanek miękkich lub naczyń krwionośnych, które po zakodowaniu przez komputer, zapewnia większą szczegółowość i dokładność diagnozy.
• USG serca, należące do bardziej szczegółowych badań serca, które umożliwia obserwację przepływu krwi przez serce, zastawki i inne struktury serca, wykluczając zmiany kurczliwości oraz obrazując ewentualne osłabienie mięśnia sercowego.
• pełną analizę krwi i moczu wcelu zdiagnozowania możliwych powikłań lub następstw SARS-Cov-2, która obejmuje m.in: pełną morfologię krwi, oznaczenie poziomu glukozy, białka C-reaktywnego (CRP), poziomu sodu i wapnia, mocznika, kreatyniny, czynników układu krzepnięcia, enzymów wątrobowych i hormonów tarczycy.
• badania serologiczne, służące do określenia stanu odporności przeciwko wirusowi SARS-CoV-2.
• kompletny raport ze stratyfikacji ryzyka oraz wytyczne dotyczących leczenie, a w razie potrzeby zalecenia dla pacjenta dotyczące konieczności pogłębienia diagnostyki.

Rehabilitacja dla osób po przejściu COVID-19

Odzyskiwanie zdrowia po COVID-19 jest procesem, który może trwać od paru tygodni do nawet pół roku. Ogólnie rzecz biorąc, im cięższa początkowa infekcja, tym trudniejszy i dłuższy może być powrót do zdrowia. Na powolne odzyskiwanie formy i długi okres rekonwalescencji narażone są głównie osoby, u których w wyniku zakażenia koronawirusem doszło do zapalenia płuc lub pojawienia się zespołu ostrej niewydolności oddechowej. Dłuższy powrót do zdrowia podyktowany jest również faktem hospitalizacji, podczas której często dochodzi do zaniku mięśni i utraty kondycji fizycznej. Eksperci zgodnie zakładają, że u pacjentów z ciężkim przebiegiem klinicznym COVID-19 może rozwinąć się uporczywa dysfunkcja prawie każdego układu, a w szczególności niewydolność oddechowa,  zaburzenia krzepnięcia, niewydolność nerek, czy zapalenie mięśnia sercowego jak również problemy psychologiczne.

Co prawda na dzień dzisiejszy nie ma zatwierdzonej ogólnej listy kontrolnej badań i konsultacji rekomendowanych ozdrowieńcom ale możliwe jest ocenienie czynników ryzyka rozwoju niektórych chorób i  wdrożenie szczegółowej oceny rehabilitacyjnej a następnie działań w tym zakresie. W stanowisku wydanym przez Holenderskie Królewskie Towarzystwo Fizjoterapii (KNGF) w odniesieniu do zaleceń u pacjentów po COVID-19, wyraźnie stwierdza się, że fizjoterapia może odegrać ważną rolę w rehabilitacji pacjentów z COVID-19, którzy doświadczają ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu.  Z myślą o pacjentach, którzy borykają się właśnie z takimi ograniczeniami Szpital na Klinach stworzył pakiet rehabilitacyjny, którego celem jest optymalizacja wyników w zakresie powrotu do zdrowia i zminimalizowanie dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu.  Interwencje rehabilitacyjne rekomendowane są głównie osobom przebywającym w oddziałach intensywnej terapii, u których wystąpił  zespół pointensywnej opieki medycznej (PICS) lub osłabienie nabyte na oddziale intensywnej terapii (ICUAW) lub u, których w wyniku COVID-19 pojawiły się upośledzenia fizyczne, połykania czy funkcji poznawczych. Pakiet przewiduje turnusy trzy tygodniowe, w których zaplanowane są niezbędne badania diagnostyczne, konsultacje z lekarzami  specjalistami  oraz indywidualna rehabilitacja  z fizjoterapeutą i psychologiem.  Leczenie rehabilitacyjne prowadzone jest  z użyciem szerokiej gamy profesjonalnego sprzętu do monitorowania parametrów fizjologicznych.  Na bieżąco dokonywana jest  także ocena postępu rehabilitacji, a program może ulec zmianie w czasie trwania,  w zależności od indywidualnej reakcji organizmu pacjenta na prowadzone działania rehabilitacyjne. Głównymi celami  jakie przewiduje plan terapii są: poprawa w zakresie wydolności oddechowo – krążeniowej, adaptacja do zwiększonego wysiłku, polepszenie ogólnej kondycji fizycznej i sprawności ruchowej, podwyższenie siły mięśniowej, wsparcie zdrowia psychofizycznego, obniżenie poziomu lęku, poprawa jakości życia oraz edukacja prozdrowotna.